Գիտնականներն օդի աղտոտվածության անսպասելի կողմնակի ազդեցություն են բացահայտել
Օդի աղտոտվածությունն անհավատալի ազդեցություն է թողնում ճանճերի վրա՝ փոխելով միմյանց գրավելու և զուգավորելու նրանց կարողությունը, գրում է TCD-ն:
Նրանք սովորաբար գտնում են իրենց զույգին՝ հիմնվելով ֆերոմոնների վրա՝ քիմիական նյութեր, որոնք թույլ են տալիս արուներին և էգերին գտնել միմյանց և զուգավորվել:
Այդ ֆերոմոնները բնորոշ են նույն տեսակի արուներին ու էգերին, իսկ ճանճերի դեպքում դրանք խանգարվում ու ոչնչացվում են օդում օզոնի համատարած ավելացման պատճառով, ինչը մթնոլորտի աղտոտման արդյունք է։
Գերմանիայի Մաքս Պլանկի քիմիական էկոլոգիայի ինստիտուտի գիտնականները հայտնաբերել են այդ ազդեցությունները՝ նախագծելով մի փորձ, որը մոդելավորում է օզոնի մակարդակը, որը նման է ամռանը քաղաքներում նկատվողներին:
Սովորաբար, ճանճերի արական ֆերոմոնները գրավում են էգերին՝ վանելով մյուս արուներին: Սակայն օզոնի մակարդակի բարձրացումը հանգեցրել է ֆերոմոնների նվազմանը, ինչի հետևանքով իգական սեռի ներկայացուցիչները սկսել են ավելի քիչ գրավել արուներին, ինչն էլ հանգեցրեց արու ճանճերի զույգման:
«Մենք կարող ենք բացատրել, որ արուները սկսել են զույգվել օզոնի հետ կարճ ազդեցությունից հետո, քանի որ նրանք ակնհայտորեն չէին կարողանում տարբերել օզոնացված արուներին էգերից», - ասում են հետազոտողներ Նանջի Ցզյան և Մարկուս Կնադենը:
Այս լուրի հետևանքները նշանակալի են։ Խոսքը միայն ճանճերի մասին չէ, ենթադրվում է, որ օզոնն ազդում է բազմաթիվ միջատների վարքագծի վրա:
Ֆերոմոնային հաղորդակցությունն օգտագործվում է ոչ միայն զուգավորման համար: Այն նաև օգնում է միջատներին բացահայտել նույն տեսակի անդամներին և նրանց համայնքներին, ինչպիսիք են մեղուների փեթակները, կրետների բները և մրջյունների գաղութները: Ոչինչ այնքան քաոսային չի հնչում, որքան մրջյունների, մեղուների և կրետների ամբոխը՝ շփոթված և ոչ իրենց տեղում: