14 հոգեկան խանգարումներ ընդհանուր արմատներ ունեն. Nature
Նոր խոշոր հետազոտությունը ցույց է տվել, որ հոգեկան շատ խանգարումներ, որոնք ավանդաբար համարվում են տարբեր հիվանդություններ, իրականում ընդհանուր գենետիկական արմատներ ունեն։
Գիտնականները վերլուծել են 14 հոգեկան վիճակների հետ կապված գենետիկական տարբերակներ, ներառյալ դեպրեսիան, տագնապային խանգարումները, շիզոֆրենիան, երկբեւեռ խանգարումը, հետտրավմատիկական սթրեսային խանգարումը, օբսեսիվ-կոմպուլսիվ խանգարումը, սննդային վարքի խանգարումները, հոգեակտիվ նյութերից կախվածությունը, ուշադրության պակասի եւ գերակտիվության համախտանիշը, աուտիզմը եւ Տուրետի համախտանիշը։
Արդյունքում՝ նրանք պարզել են ավելի քան 400 գենետիկական լոկուսներ, որոնք ազդեցություն են գործում այդ հիվանդություններից անմիջապես մի քանիսի վրա։
Գիտնականները նաեւ հայտնաբերել են գենոմի որոշակի հատվածներ, որտեղ բազմաթիվ գենետիկական տարբերակներ միաժամանակ բարձրացնում են հոգեկան տարբեր վիճակների առաջացման վտանգը։ Նման «գենետիկական թեժ կետերից» մեկը գտնվում է 11 քրոմոսոմում եւ կապված է ուսումնասիրված 14 խանգարումներից ութի հետ։
Ինտեգրելով այս գենետիկական տվյալները ուղեղում գեների ակտիվության ուսումնասիրմանը՝ հետազոտողները պարզել են, որ առավել ընդհանուր գենետիկական ազդանշանները կապված են հիմնային կենսաբանական պրոցեսների հետ, որոնք ակտիվ են գլխուղեղի վաղ զարգացման ժամանակ։ Այս արդյունքները միասին հաստատում են, որ հոգեկան խանգարումները հաճախ միմյանցից լիովին անկախ չեն, այլ զարգանում են ընդհանուր կենսաբանական մեխանիզմների հիման վրա, որոնք դրսեւորվում են տարբեր համադրություններում եւ տարբեր արտահայտվածություն ունեն։
Այս բազմաչափ գենետիկական պատկերը քայլ է հոգեկան խանգարումների դասական դասակարգման վերանայման համար եւ կարող է օգնել ապագայում ստեղծել ախտորոշման եւ թերապիայի նոր կենսաբանական հիմնավորված մեթոդներ, որոնք կաշխատեն ոչ թե մեկ հիվանդության, այլ ռիսկի ընդհանուր գենետիկական ուղու դեմ։
Հենրիխ Մխիթարյան. Երևանի փողոցներից մինչև Չեմպիոնների լիգայի եզրափակիչ. Անկեղծ հարցազրույց (տեսանյու...
Բալիում սկանդալային պոռնոաստղին սպառնում է մինչև 15 տարվա ազատազրկում
Ինչ են զրուցել ԱԱԾ մեկուսարանում Աղազարյանն ու Սրբազանները. «Իրավունք»
Շարլիզ Թերոնը 50 տարեկանում 25 տարեկանի տեսք ունի. Հոլիվուդյան աստղի կատարյալ մաշկի գաղտնիքը
Հայտնաբերվել է 1-ին տիպի շաքարախտի ամենավաղ ախտանիշը
Ռուսաստանում կործանվել է աշխարհի ամենամեծ տուրբապտուտակավոր օդանավը
Ովքեր են «դուրս մնալու» ՔՊ ցուցակից
Ռուս փորձագետը Հայաստանին կոչ է արել Ադրբեջանից նավթամթերք ներկրելիս ամեն ինչ ուշադիր ուսումնասիրել
Գալյանը դեմ չէ, որ կառավարության նիստը սկսվի աղոթքով
Երևանի Ռուբինյանց փողոցում բախվել են «Tesla»-ն ու «Dodge»-ը