Եվրախորհրդարանի ընտրություններն ավարտվել են. ծայրահեղ աջերը զգալի հաղթանակ են գրանցել
Եվրամիության անդամ 27 երկրում տեղի են ունեցել Եվրախորհրդարանի ընտրություններ, որոնց նախնական արդյունքները քաղաքագետները որակել են Եվրոպայի «աջ շրջադարձ»:
Ինչպե՞ս և ո՞ւմ օգտին են քվեարկում
Եվրախորհրդարանի ընտրություններում յուրաքանչյուր երկիր կազմում է մեկ կամ մի քանի ընտրատարածք։ Քվեաթերթիկներում հայտնվում են ազգային կուսակցությունների ներկայացուցիչներ կամ անկախ թեկնածուներ: Եվրոպական մակարդակով նրանք միավորվում են եվրոպական քաղաքական կուսակցություններում, որոնք կազմում են Եվրախորհրդարանի խմբակցությունները։ Կուսակցությունները որոշում են ընտրությունների հիմնական թեկնածուներին: Եվրախորհրդարանում ներկայացուցիչների թիվը տարբեր է բոլոր երկրների համար՝ այն նորովի է որոշվում յուրաքանչյուր ընտրությունից առաջ, օրինակ՝ Բելգիայից՝ 22 պատգամավոր, Իտալիայից՝ 76, իսկ ընդհանուր՝ 720։ Թիվը որոշվում է բնակչության թվին համամասնորեն հաշվարկված քվոտայով, բայց ոչ պակաս, քան վեց պատգամավոր, ոչ ավելի, քան 96։
Ընտրություններն անցկացվել են հունիսի 6-9-ին՝ յուրաքանչյուր երկրի ազգային օրենսդրության համաձայն. հունիսի 6-ին քվեարկել են Նիդեռլանդներում, հունիսի 7-ին՝ Իռլանդիայում և Չեխիայում, հունիսի 8-ին՝ Իտալիայում, Լատվիայում, Մալթայում, Սլովակիայում, մնացածը քվեարկել են հունիսի 9-ին։
Արդյունքները
Նախնական տվյալներով՝ այս տարի առաջատարը Եվրոպական ժողովրդական կուսակցությունն է (ԵԺԿ, Քրիստոնեա-դեմոկրատներ), որը նոր կազմում կարող է ստանալ 184 մանդատ (25,56%)։ Կուսակցությունն աջակցում է Եվրահանձնաժողովի ներկայիս ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենին։ Երկրորդ տեղում է Եվրախորհրդարանում Սոցիալիստների և դեմոկրատների առաջադիմական դաշինքի խումբը (S&D)՝ 139 տեղ (19,31%)։ Լավագույն եռյակը եզրափակում է Renew Europe-ը (Թարմացված Եվրոպա)։ Այս կուսակցության ներկայացուցիչները խոստանում են արդիականացնել Եվրոպան, այդ թվում՝ Եվրոպայում միասեռ ամուսնությունների օրինականացման համար պայքարի միջոցով (ԵՄ 16 երկրներ գրանցում են նման ամուսնություններ, 11-ը դեռ չեն գրանցում)։
Այնուհետև գալիս ենԵվրոպական պահպանողական և ռեֆորմիստների խումբը (73 տեղ / 10,14%), «Ինքնություն և ժողովրդավարություն» կուսակցություն (58 / 8,06%), Կանաչների խումբ- ազատ դաշինքը (52/7,22%), Ձախերի խումբը Եվրախորհրդարանում (36 / 5%), անկախ պատգամավորները (45 / 6,25%): Մնացածը նորընտիր պատգամավորներ են, որոնք չեն պատկանում հեռացող խորհրդարանում ստեղծված քաղաքական խմբերից ոչ մեկին։
Ֆրանսիա
Ֆրանսիայում աջակողմյան «Ազգային հանրահավաք» կուսակցությունը հաղթել է 32 տոկոս արդյունքով։ «Վերածնունդ»-ը՝ նախագահ Էմանուել Մակրոնի կուսակցությունը, հավաքել է ընդամենը 15,4 տոկոս՝ զբաղեցնելով երկրորդ տեղը։ Դրանից հետո հանրապետության ղեկավարը հայտարարել է Ազգային ժողովը ցրելու և արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնելու մասին. վերջին անգամ նման բան Ֆրանսիայում տեղի է ունեցել 1997 թվականին, երբ նախագահ էր Ժակ Շիրակը։
Գերմանիա
Առաջին տեղը, ինչպես հինգ տարի առաջ, զբաղեցնում է Քրիստոնեա-դեմոկրատական և Քրիստոնեա-սոցիալական միությունների պահպանողական դաշինքը (CDU/CSU)՝ 30%-ով։ Երկրորդ տեղում է աջակողմյան «Այլընտրանք Գերմանիայի համար» կուսակցությունը՝ 15,9 տոկոս արդյունքով։ Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը (SPD) հավաքել է ընդամենը 13,9%: Կանաչների կուսակցությունը, որը հանդես է գալիս Ուկրաինային աջակցելու և Ռուսաստանից հումքային կախվածության նվազեցման օգտին, ստացել է 11,9%:
Ավստրիա
Ավստրիայի ընտրություններում աջ ծայրահեղական «Ազատություն» կուսակցությունը առաջատարն է (ձայների 27%-ը) և, ամենայն հավանականությամբ, կկրկնապատկի իր տեղերը խորհրդարանում։
Ֆինլանդիա
Ֆինլանդիայի քաղաքացիները վերընտրել են իշխող «Ազգային կոալիցիա» կուսակցությանը՝ այն ստացել է ձայների 24,8%-ը։ Երկրորդ տեղում է Ձախ միությունը՝ 17,3%, իսկ սոցիալ-դեմոկրատները երրորդն է։
Կիպրոս
Եվրախորհրդարանում ամենաքննարկվող հաղթանակներից մեկը 24-ամյա յութուբեր Ֆիդիաս Պանայոտինն է, որն ընտրվել է որպես անկախ թեկնածու։ Նա արդեն ասել է, որ փորձելու է ստեղծել այլ անկախ թեկնածուների խումբ։
Բելգիա
Բելգիայի վարչապետ Ալեքսանդր դե Կրոն հայտարարել է իր հրաժարականի մասին՝ իր «Բաց ֆլամանդական լիբերալների և դեմոկրատների» (Open VLD) կուսակցության ազգային և Եվրախորհրդարանի ընտրություններում կրած խոշոր պարտությունից հետո։
«Մենք պարտվեցինք այս ընտրություններում: Ես էի քարոզարշավի դեմքը: Սա այն արդյունքը չէ, որը մենք ակնկալում էինք: Ես ստանձնում եմ ողջ պատասխանատվությունը», - ասել է Դե Կրոն:
Ի՞նչ է լինելու ընտրություններից հետո
Առաջին լիագումար նիստը տեղի կունենա հունիսի 16-ից 19-ը, որի ընթացքում անհրաժեշտ կլինի ընտրել ԵԽ նախագահին, որի լիազորությունների ժամկետը 2,5 տարի է։ 2022 թվականի հունվարից այս պաշտոնը զբաղեցնում է Մալթայի ազգայնական կուսակցության անդամ, ԵԺԿ եվրոպական խմբակցության ներկայացուցիչ Ռոբերտա Մեցոլան։ Միաժամանակ, նոր եվրախորհրդարանականները պետք է ընտրեն Եվրախորհրդարանի 14 փոխնախագահի և հինգ քվեստորի, որոնք վերահսկում են Եվրախորհրդարանի վարչական և ֆինանսական խնդիրները։