Գիտնականները պարզել են՝ ինչպես աղիքային մանրէների յուրահատուկ «զենքն» ուղղորդել քաղցկեղի դեմ պայքարին

Հետազոտությունը անցկացվել է Օկլահոմայի համալսարանին առընթեր Բժշկական քոլեջի մանրէաբանության և իմունոլոգիայի պրոֆեսոր և Գիտությունների ազգային ակադեմիայի նորաթուխ անդամ Ռոդնի Թվեթենի լաբորատորիայում։

Նրա լաբորատորիան հետազոտում է Bacteroides անունով մանրէների ցեղը, որը կազմում է աղիքներում ապրող բոլոր մանրէների գրեթե 50%-ը։ Բակտերիաները կարևոր դեր են խաղում առողջության պահպանման գործում՝ օգնելով օրգանիզմին քայքայել բարդ ածխաջրերը և սննդարար նյութերը։ Բակտերիաները միաժամանակ սեփական տարածքի մոլեգին պաշտպաններն են։

Դրանք արտադրում են խոլեստերին-կախյալ ցիտոլիզինանման տոքսիններ (CDCL) կոչվող սպիտակուցներ, որոնք «անցքեր են բացում» մրցակից մանրէների մեջ՝ ստիպելով դրանց բազմանալ և մահանալ։ Թույներն ակտիվացնում են սեփական զենքերը միայն այն ժամանակ, երբ շփվում են թիրախային բակտերիաների մակերեսին գտնվող ֆերմենտի հետ, հակառակ դեպքում դրանք մնում են անվնաս։

CDCL-ները կարող են նաև պաշտպանվել վնասից՝ սեփական մակերեսը պատելով պաշտպանիչ սպիտակուցով։

Թվեթենի թիմը CDCL-ի իրենց հայտնագործությունը հրապարակեց անցյալ տարի Nature Communications բժշկագիտական  հանդեսում:

Science Advances-ում վերջերս հրապարակված հետազոտության մեջ նրանք մանրամասն պատկերներ են ներկայացրել, թե ինչպես են CDCL-ները իրականում ծակոտիներ (կամ պերֆորացիաներ) առաջացնում այլ մանրէների վրա։

Այժմ նրանք օգտագործում են CDCL-ը այս հզոր զենքը մահացու հիվանդություններ առաջացնող բջիջների, դրանց թվում՝ գլիոբլաստոմայի և HER2-դրական կրծքագեղձի քաղցկեղի դեմ պայքարելու համար։

Հետազոտական ​​​​խումբն, ըստ էության, մարզում է CDCL-ներին ճանաչել իրենց բակտերիալ գործընկերներից բացի այլ առարկաներ, այդ դեպքում՝ քաղցկեղի բջիջները կապող ընկալիչներ:

Նման թիրախային իմունոտոքսինները նոր չեն, բայց դրանք մեծ մասամբ անհաջող են եղել, ասաց Թվեթենը: Նրա լաբորատորիայում մշակված տոքսինները տարբեր կերպ են գործում՝ դրանք բջիջները սպանում են դրսից՝ անցքեր բացելով, մյուսները պետք է ներթափանցեն բջիջը և սպանեն ներսից։