COP29-ը կանցկացվի Բաքվում՝ հակառակ Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիայի. Die Tageszeitung
Հաջորդ համաշխարհային կլիմայական գագաթնաժողովը կանցկացվի Ադրբեջանում՝ հակառակ մարդու իրավունքների առնչվող ծանր իրավիճակին, հակառակ Հայաստանի դեմ ագրեսիային և Ռուսաստանի բարեհաճությանը, գրում է գերմանական Die Tageszeitung պարբերականը։
Ուղիղ ինը տարի է անցել այն պահից, ինչ Էմին Հուսեյնովը ստիպված է եղել փախչել Շվեյցարիա՝ տարագրության։
Հուսեյնովը տուն ունի. Ադրբեջանը կլիմայի հաջորդ համաշխարհային համաժողովի COP29-ի հյուրընկալող երկիրն է, որը կանցկացվի նոյեմբերին Բաքվում: Հուսեյնովը նախագահ Իլհամ Ալիևի ավտորիտար ռեժիմի ամենակոշտ քննադատներից է, ուստի նա չի կարող այնտեղ վերադառնալ։
Անցյալ տարի կլիմայի գագաթնաժողովին ընդառաջ Ադրբեջանում ձերբակալվել են առնվազն 25 անկախ լրագրողներ և ակտիվիստներ, հաղորդում է Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը։
Գրեթե բոլորը դեռ կալանքի տակ են։ Նրանց թվում է հաշմանդամ ակտիվիստ Ֆամիլ Խալիլովը, որը մեղադրվում է թմրանյութերի ապօրինի շրջանառության մեջ, թեև նրա երկու ձեռքերն էլ կաթվածահար են։
Հուսեյնովն իր լուսանկարն է պահում կլիմայի գագաթնաժողովի նախապատրաստական հանդիպման ժամանակ, որը վերջերս տեղի ունեցավ Բոննում, ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության հարցերով քարտուղարության շենքում։ Հուսեյնովը վստահ է՝ անհնար է, որ Ադրբեջանում անցկացվեն կլիմայի վերաբերյալ հավակնոտ բանակցություններ։
COP29-ի մարտահրավերները հսկայական են. մոտ 200 երկրներ պետք է համաձայնության գան նոր ֆինանսական շրջանակի շուրջ՝ տրիլիոնավոր դոլարների կլիմայական օգնություն հավաքելու համար կլիմայական ճգնաժամից ծանր հարված ստացած գլոբալ հարավին: Բայց շանսերն աննշան են:
«Նախագահ Ալիևը ցանկանում է հավերժ ապահովել իր քաղաքական գոյությունը։ Դրա համար նրան անհրաժեշտ են նավթի և գազի ավելի շատ օտարերկրյա գնորդներ։ Նրան ընդհանրապես չեն հուզում կլիմայի փոփոխության և շրջակա միջավայրի պաշտպանության հարցերը»,- զգուշացնում է Հուսեյնովը։ Transparency International-ի վարկանիշային աղյուսակում Ադրբեջանը 180 երկրների մեջ զբաղեցնում է 154-րդ տեղը։
Ապրիլին Բեռլինում անցկացված Սանկտ Պետերբուրգի կլիմայական երկխոսության ժամանակ Ալիևի հայտարարությունը հաստատում է Հուսեյնովի կասկածները։ Այնտեղ կանցլեր Օլաֆ Շոլցի ներկայությամբ ավտոկրատը հայտարարել է, որ Ադրբեջանը նավթ և գազ ունի։
Ադրբեջանը պայքարում է ինքնուրույն կատարել գազի մատակարարման իր պարտավորությունները և ավելի ու ավելի շատ կապույտ վառելիք է գնում Ռուսաստանից, որն այնուհետև տեղափոխվում է Եվրոպա։
Պարբերականը հիշեցնում է, որ 2023 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի ռազմական հարձակումը հիմնականում էթնիկ հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղում ավարտվել է ավելի քան հարյուր հազար մարդու տեղահանմամբ։ Բացի դրանից, հայերին թույլ չեն տալիս մուտք գործել Ադրբեջան, անգամ կլիմայական գագաթնաժողովին մասնակցելու համար։