Հոգեբանը թվարկել է մարդու՝ ինքն իրեն վնասող նշանները
Ցածր ինքնագնահատական ունեցող մարդիկ անընդհատ իրենց համեմատում են ուրիշների հետ և ոչ իրենց օգտին: Մարդու այս և այլ սովորությունները, որոնք անընդհատ հոգեբանորեն վնասում են մարդուն, թվարկել է հոգեբան Ելենա Յարիկովան:
Նրա խոսքով՝ իր հիվանդներից շատերը փորձում են մերձավոր շրջապատում գտնել աբյուզերին՝ մի մարդու, ով վիրավորում է նրանց և ստիպում է իրենց ստորադասված զգալ, և ազատվել իրենից՝ իրենց ավելի լավ զգալու համար: Սակայն, բացատրեց նա, շատ տարածված է, որ մարդը դառնում է աբյուզ իր նկատմամբ։ Հոգեբանական ճնշումը, արժեզրկումը, նվաստացումը բոլորը հոգեբանական ճնշման բնութագրական նշաններ են, որոնք մարդը ցուցաբերում է ոչ թե մեկ ուրիշի, այլ ինքն իր նկատմամբ:
Ձեռքբերումների արժեզրկում
Հաճախակի քննադատությունն ու սեփական անձից դժգոհությունը սեփական հնարավորությունների սաբոտաժի առաջին նշանն է, պարզաբանել է Յարիկովան։ «Կարող էի ավելի լավ», «Դա հաստատ Իմ մասին չէ», «Կան ավելի խելացիներ», «Նա ավելի լավ կհաղթահարեր դա», — այս դիրքորոշումը առաջացնում է ոչ միայն ցածր ինքնագնահատական և սեփական ուժերի հանդեպ անհավատություն, այլև ստիպում է ձեզ հրաժարվել հետաքրքիր հնարավորություններից և հեռանկարներից:
Զոհի դիրքը
Սեփական անձի հանդեպ անվստահությունը ծնում է անօգնականություն եւ անելանելիություն, նախազգուշացրել է հոգեբանը։ Մարդը ստիպված է ապրել այն կանոններով, որոնք իրեն պարտադրում են ուրիշները, քանի որ ինքնուրույն չի կարող պաշտպանել իր արդարությունը և ուրվագծել անձնական սահմանները։ Դրա պատճառով նա անընդհատ ուրիշի շահերը վեր է դասում իր շահերից, ինչի պատճառով էլ վերջում տառապում է։
Ցավոտ հարաբերություններ
Հոգեբանը նշել է, որ ցածր ինքնագնահատական եւ շեղված արժեքային համակարգ ունեցող մարդու համար դժվար է առողջ հարաբերություններ կառուցել։ Որպես կանոն, մարդիկ, ովքեր ներքուստ իրենց նախատում եւ թերագնահատում են, հարաբերություններ են ստեղծում նրանց հետ, ովքեր իրենց հարմարեցնեւմ են սեփական հարմարավետությանը, կամ կախվածություն ունեցող մարդկանց հետ, նախազգուշացրել է նա։