Մոսկվայի նախազգուշացումը Երևանին. ովքե՞ր են բորբոքում կրակը
Մինչ վարչապետ Փաշինյանը Ղազախստան կատարած այցի շրջանակներում կարևոր հանդիպումներ է ունենում ԵԱՏՄ գործընկեր երկրների բարձրաստիճան պաշտոնյաների և, մասնավորապես, ՌԴ վարչապետ Միշուստինի հետ՝ առիթը բաց չթողնելով վերջինիս հետ ինքնանկարվելու ու «սելֆին» հանրայնացնելու, ռուսական հեռուստաալիքներին առնչվող սկանդալային թեման սկսում է եռալ նոր թափով՝ շոշափելով խնդրի առավել խորքային շերտերը:
Փաշինյանի ղազախական այցի ֆոնին ստացվել է Ռուսաստանի Դաշնության դեսպանատան սուր արձագանքը՝ կապված Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի նախագահ Տիգրան Հակոբյանի կողմից ավելի վաղ արված այն հայտարարության հետ, ըստ որի՝ տեսանելի ապագայում Հայաստանում սփռվող օտարերկրյա հեռուստաալիքների հեռարձակումը կարող է ենթարկվել սահմանափակումների:
Հակոբյանի հայտարարությունների կապակցությամբ զարմանք հայտնելուն ու որոշ պարզաբանումներ ներկայացնելուն զուգահեռ՝ ՌԴ դեսպանատունն իր հայտարարության մեջ, մասնավորապես, շեշտել է. «Ընդհանուր առմամբ, մեր ռազմավարական հարաբերությունների դաշնակցային, եղբայրական բնույթի վերաբերյալ Հայաստանի ղեկավարության հնչեցրած հայտարարությունների ֆոնին ռուսական հեռուստաալիքների՝ «ազգային անվտանգության համար ներկայացնող սպառնալիքների» մասին թեզը տարակուսանք է առաջացնում»:
Իր հերթին ՀՌՀ նախագահը, ըստ էության փորձելով հանդարտեցնել շիկացած մթնոլորտը, հանդես էր եկել ֆեյսբուքյան գրառմամբ ու վստահեցրել, որ իր խոսքը սխալ է մեկնաբանվել՝ միաժամանակ իրեն հակառուսականության մեջ մեղադրողներին հրավիրելով ասմունքի մրցույթի:
Թե քանի հոգի կարձագանքի Հակոբյանի մարտահրավերին, իհարկե, դժվար է միանշանակորեն կանխատեսել, սակայն այն, որ դեսպանատան տարածած հայտարարության բուն հասցեատերը ոչ թե Հակոբյանն է, այլ՝ Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը, կասկած լինել չի կարող. հայ-ռուսական հարաբերությունների որակի ու ապագայի մասին՝ Հայաստանի բարձրագույն ղեկավարության շուրթերից պարբերաբար հնչող գայթակղիչ, սակայն բազմաթիվ հարցականների տեղիք տվող հավաստիացումների հիշատակումը դեսպանատան կողմից ակներևաբար իր տողատակում յուրատեսակ քաղաքական ուղերձ է պարունակում՝ ուղղված «նոր Հայաստանին» և հիշեցում այն մասին, թե որն է հանդիսանում ՀՀ-ի ազգային անվտանգության գլխավոր, նույնիսկ անկյունաքարային երաշխիքներից մեկը, այն է՝ Ռուսաստանի հետ Հայաստանի ունեցած ռազմավարական-դաշնակցային հարաբերությունները:
Այն, որ դեսպանատան ուղերձը լիովին ներծծված է քաղաքական, դիվանագիտական ենթատեքստով, թերևս, ենթադրում է համարժեք պատասխան-արձագանք նախևառաջ Հայաստանի պաշտոնական շրջանակների կողմից: Կասկածից վեր է, որ ռուսական հեռուստաալիքների նկատմամբ կիրառվելիք սահմանափակումները Մոսկվան գլխավորապես, եթե չասենք՝ բացառապես, դիտարկում ու ընկալում է՝ իր դեմ ուղղված քայլ՝ ի հաճություն Հայաստանում արևմտյան օրակարգ սպասարկող ուժերի:
Ստեղծվել է մի վիճակ, երբ ՀՌՀ նախագահ Տիգրան Հակոբյանի ռուս գրականության նկատմամբ տածած անկեղծ զգացմունքները կամ դրանց բացակայությունը կարող են և բավարար չլինել՝ ռուսական կողմին համոզելու, որ, օրինակ, նույն Միշուստինի հետ Նիկոլ Փաշինյանի «սելֆին» արգասիքն է բացառապես Ռուսաստանի ու նրա նոր վարչապետի հանդեպ Փաշինյանի տածած ամենաջերմ զգացմունքների, այլ ոչ թե սովորական աչքակապոցի. Ռուսաստանում հրաշալիորեն տեղյակ են, թե «նոր Հայաստանի» իշխանությունն ինչպիսի խայտաբղետ շերտերից է բաղկացած և դրանցից յուրաքանչյուրի իրական վերաբերմունքն ինչպիսին է Կրեմլի նկատմամբ:
Երևանում ընդհանրապես խորհո՞ւմ են այն հարցի շուրջ, թե ինչպիսի տհաճ հետևանքներով կարող է հղի լինել ռուսական կողմի հետ հարաբերություններում հնարավոր լարվածության առաջացումը բազմաթիվ խնդիրների մեջ խեղդվող ու նույն ռուսների հետ հրաշալի հարաբերությունների մեջ գտնվող, թշնամիներով շրջապատված երկրի համար: Փոխարենը նոր կամուրջներ կառուցելու, համաշխարհային գլոբալ քաղաքականության մեջ իրական գործոն հանդիսացող երկրի հետ իսկապես նոր որակի հարաբերություններ զարգացնելու՝ հետհեղափոխական Հայաստանի իշխանությունները կամ նրանց հետ անխուսափելիորեն ասոցացվող ուժերը շարունակում են տակից հակառակ բաներ անել: Եվ ասվածը բացարձակապես հարկ չկա ընկալել որպես ինչ-որ կույր ռուսասիրությունից բխող թեզ:
Ոչ մեկին ծառա լինել պետք չէ, իսկ եթե ինչ-որ մեկին ծառայելու ցանկություն ոմանց մոտ առաջանում էլ է, ապա դրա շահառուն պետք է լինի բացառապես հայ մարդը, շարքային քաղաքացին, ում մասին, ի դեպ, իշխանությունները վաղուց մոռացել են:
«Սելֆին» իսկապես լավն էր, իսկ հաջորդն ո՞վ է…
Վարդգես Սարգսյան