Le Monde. Լեռնային Ղարաբաղը` որպես վաղվա օրվա պատերազմների բանբեր
Լեռնային Ղարաբաղը, որը փոքր վիճելի տարածք է նախկին ԽՍՀՄ երկու հանրապետությունների ՝ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ, վերջնականապես անհետացավ աշխարհաքաղաքական ռադարների էկրաններից` նախկին ԽՍՀՄ կազմաքանդման հետ կապված դրոշմների կատեգորիայի մեջ մտնելու համար, եւ դրանից հետո խորը սառեցման է ենթարկվել, գրում է Le Monde ֆրանսիական պարբերականը:
1994-ի պատերազմի ավարտից 26 տարի անց, որի ընթացքում 30.000 մարդ զոհվեց եւ տասնյակ հազարավորներ փախստական դարձան, հակամարտությունն այս լեռնային շրջանում, այնուամենայնիվ, կրկին բորբոքվեց` բռնություններով եւ առանձնահատկություններով, որոնք մտորելու տեղիք տվեցին ռազմական փորձագետներին, գրում է պարբերականը:
«Վեց շաբաթից էլ պակաս ժամանակահատվածում ամեն ինչ փոխվեց: Սեպտեմբերի 27-ին սկսված զինված բախումներն ավարտվեցին` երկու կողմերից շուրջ 6000 մարդու կյանք խլելով եւ հանգեցնելով հայկական ուժերի պարտությանը եւ Մոսկվայի կողմից պարտադրված հրադադարի հաստատմանը նոյեմբերի 9-ին: 1994-ին Հայաստանի կողմից գրավված Լեռնային Ղարաբաղի բոլոր տարածքները վերադարձան Ադրբեջանի իշխանության տակ, իսկ անկլավը` հայերով բնակեցված եւ իրեն անկախ հռչակախ, շատ մոտ է նույն ճակատագրին: Միայն ռուսական ուժերը կանխեցին նման սցենարը», - նշում է Le Monde-ը:
«Մինչ այժմ համարվում էր, որ հայկական բանակն ավելի մարտունակ է, ավելի մոտիվացված եւ վերահսկում է տարածքը: Բացի այն, որ Ադրբեջանը, որն արդեն մի քանի տարի մեծ ժամանակակից ռազմական զինանոց ունի, մանրակրկիտ կերպով նախապատրաստել էր իր գործողությունները` նոր խաղացողի` Թուրքիայի աջակցությամբ բաց պատերազմի նախօրեին: Բաքուն, որը պատերազմից 11 ամիս առաջ 256 միլիոն դոլարի (210 միլիոն եվրո) թուրքական սարքավորումներ ներմուծեց, այդ թվում` Bayraktar գրոհային 6 ինքնաթիռ, այդպիսով կարողացավ օգտվել տեխնոլոգիական առաջընթացից եւ թուրքական փորձից, մասնավորապես` Սիրիայում ձեռք բերված: 2016-2020 թվականների ընթացքում Թուրքիան տասնյակ հազարավոր մարդկանց ներգրավեց, ծավալ, որն ԱՄՆ-ի սահմաններից դուրս ՆԱՏՕ-ի մասշտաբով նմանը չունի, մի քանի անդրսահմանային արշավներին մասնակցության համար, այդ թվում` «Գարնանային վահան» արշավին, որում թուրքական եւ սիրիական բանակները մտան անմիջական առճակատման մեջ:
Հենց վերջին օպերացիայի ընթացքում` 2020 թվականի մարտին, առաջին անգամ քանակական առումով կանոնավոր բանակի, դրա զրահատանկային, հրետանային եւ հակաօդային պաշտպանության համակարգերի, զինված անօդաչու թռչող սարքերի, հրետանիի, խլացման էլեկտրոնային համակարգերի եւ հատուկ ջոկատայինների դեմ, որոնց հանձնարարված է հարձակվել թշնամու վրա կամ հետեւել նրան: Երեք գիշերվա ընթացքում Դամասկոսի զորքերը 124 տանկ եւ զրահատեխնիկա էլեկտրոնային: Նրանց շտաբը, զինամթերքի պահեստները եւ մատակարարման գծերը ոչնչացվեցին: Նույնիսկ եթե Բաշար Ասադի թուլացած բանակը չի կարող համեմատվել Լեռնային Ղարաբաղի հայկական ուժերի հետ, այն իր մասշտաբներում տուժեց նույն տեխնոլոգիական հետամնացությունից եւ նույն արատներից. խորհրդային ժամանակաշրջանի սարքավորումներ, օդային աջակցության բացակայություն, նրան «կույր» դարձրած էլեկտրոնային պատերազմի միջոցներին դիմակայելու անկարողություն եւ անօդաչու թռչող սարքերի սպառնալիք»,- ասվում է հոդվածում: