5 հետաքրքիր փաստ կանացի օրգանիզմի մասին
Այսօր Կանանց միջազգային օրն է, եւ NEWS.am Medicine-ի խմբագրակազմը ցանկանում է ձեր ուշադրությանը ներկայացնել կանացի օրգանիզմի մասին մի քանի հետաքրքիր փաստեր:
1. Կանայք ամենեւին էլ «թույլ» սեռ չեն
Ընդունված է կանանց թույլ սեռ անվանել, սակայն իրականում կնոջ օրգանիզմն ամենեւին էլ տղամարդու օրգանիզմից ավելի թույլ չէ: Տարածված կարծիքի համաձայն՝ կնոջ իմունիտետն իրականում ավելի լավն է ու ամուր, քան տղամարդկանցը: Պատահական չէ, որ նրանք ինֆեկցիոն հիվանդություններով հազվադեպ են հիվանդանում եւ այդպիսի հիվանդությունների հետեւանքով բարդություններ ավելի քիչ են ունենում, քան տղամարդիկ:
Գենտի համալսարանի գիտնականները նշում են, որ երկու X քրոմոսոմների առկայության շնորհիվ կանանց մոտ միկրոՌՆԹ-ն ավելի շատ է, որոնք ամրացնում են իմունային համակարգը եւ նվազեցնում քաղցկեղի հավանականությունը: Ավելին՝ բնածին ժառանգական հիվանդություններով աղջիկներ ավելի քիչ են ծնվում, քան տղաներ: Շատ հիվանդություններ հանդիպում են հենց տղաների մոտ. օրինակ՝ աուտիզմը տղաների շրջանում 4 անգամ ավելի հաճախ է ախտորոշվում:
Ուշագրավ է, որ կանանց կյանքի միջին տեւողությունը մի քանի տարով ավելի է, քան տղամարդկանց կյանքի տեւողությունը:
2. Կնոջ հորմոնալ համակարգը չափազանց հետաքրքիր է
Տղամարդու հորմոնալ համակարգը «գծային» է գործում՝ այն ամեն օր արտադրում է գրեթո նույն հորմոնները, որոնցից որոշների քանակը տարիքին զուգահեռ պակասում է: Կնոջ հորմոնալ համակարգը «շրջափուլային» է՝ կախված դաշտանի փուլի օրվանից կնոջ մոտ տարբեր հորմոններ են արտադրվում: Հատկապես այս հորմոնների ազդեցությամբ փուլի ընթացքում կնոջ էմոցիոնալ եւ ֆիզիկական վիճակը փոխվում է, իսկ դաշտանը սկսվելուց առաջ կանանցից շատերը բախվում են, այսպես կոչված, նախադաշտանային համախտանիշի հետ:
Հետաքրքիր է նաեւ, որ կանացի էստրոգեն հորմոնի գործողության շնորհիվ վերարտադրողական տարիքի կանայք հազվադեպ են բախվում սիրտ-անոթային հիվանդություններին, այդ թվում՝ ուղեղի եւ սրտի կաթվածին, քան տղամարդիկ:
Օկսիտոցին հորմոնի շնորհիվ, որի մակարդակը կանանց մոտ սովորաբար բարձր է, քան տղամարդկանց մոտ, կանայք ավելի արագ ու ուժգին են կապվում մարդկանց:
3. Կանանց զգայարաններն ավելի զարգացած են
Կանանց մոտ առավել զարգացած է պերիֆերիկ տեսողությունը, տղամարդկանց մոտ՝ թունելային: Դրանից զատ, կանայք, որպես կանոն, տղամարդկանցից ավելի լավ են գույները տարբերակում. Նյու Յորքի համալսարանի գիտնականների կատարած հետազոտությամբ պարզվել է, որ տղամարդիկ դժվարանում են տարբերակել դեղինի, կանաչի եւ կապույտի նվազագույն երանգները: Այսինքն՝ եթե տղամարդուն եւ կնոջը նարինջ ցույց տան, տղամարդկանց այն «ավելի կարմիր» կթվա: Պրոֆեսոր Իսրայել Աբրամովի խոսքով՝ տարբեր սեռերի կողմից գույնի ընկալման տարբերությունը չի կարելի բացատրել աչքի կառուցվածքի տարբերությամբ: Հավանաբար, այս տարբերությունն առաջացել է դեռեւս մինչեւ հողագործության երեւան գալը, երբ տղամարդիկ զբաղվել են որսորդությամբ, իսկ կանայք հավաքելով՝ արդյունքում տղամարդիկ ավելի լավ են տարբերակում շարժվող օբյեկտների մանր մասերը, իսկ կանայք ավելի լավ են տարբերակում գույները:
Կնոջ լեզուն համի ավելի շատ ռեցեպտորներ ունի, եւ կինը կարող է ավելի լավ տարբերալել քաղցր համի տարբեր երանգները:
Ինչ վերաբերում է լսողությանը, ապա համարվում է, որ կանայք տղամարդկանցից ավելի լավ են տարբերակում բարձրհաճախականության ձայները: Ավելին՝ կանայք սովորաբար ավելի են լավ են հայտնաբերում հնչերանգի փոփոխությունը, հետեւաբար հրաշալի գիտեն, թե երբ են փորձում իրենց խաբել:
4. Կանայք տարածության մեջ վատ են կողմնորոշվում, սակայն կարող են միաժամանակ մի քանի խնդիր լուծել
Կնոջ ուղեղում կոշտուկային մարմինն ավելի հաստ է, քան տղամարդկանց ուղեղում, եւ դրա մեջ 30 տոկոսով ավելի շատ են պարունակվում այն միացությունները, որոնց շներհիվ կանայք միաժամանակ ավելի լավ են հաղթահարում մի քանի խնդիրները:
Սակայն կանայք, միեւնույն ժամանակ, ավելի վատ են կողմնորոշվում տարածության մեջ, որի հետեւանքով նրանց մոտ կարող են խնդիրներ առաջանալ մեքենա վարելիս: Օրինակ՝ զուգահեռ կայանումը ստացվում է տղամարդկանցից 82 տոկոսի մոտ, ըստ որում՝ մոտ 70 տոկոսի մոտ այն կարող է առաջին փորձով ստացվել: Կանանց ցուցանիշները ավելի վատ են՝ նման կայանում է հաջողվում ընդամենը կանանց 22 տոկոսի մոտ, ըստ որում՝ նիանց միայն երրորդ մասին է հաջողվում դա առաջին փորձով կատարել:
5. Կնոջ արգանդն անհավանական առաձգական է
Կնոջ արգանդը մոտ 7,5 սմ երկարությամբ եւ 5 սմ լայնությամբ ոչ մեծ օրգան է: Հղիության ժամանակ արգանդը սկսում է շատ արագ աճել՝ հղիության գրեթե 20-րդ շաբաթում արգանդը հասնում է պորտի բարձրությանը: Իսկ 36-րդ շաբաթում արգանդի վերին ծայրը հասնում է կրծքավանդակի ստորին ծայրին: Այսպիսով՝ հղիության ժամանակ արգանդը մի քանի տասնյակ անգամ մեծանում է: Իսկ ծննդաբերելուց կարճ ժամանակ անց այն կրճատվում է մինչեւ սովորական չափեր: