Մեր դաշնակից վիճակագրությունը կամ ինչպես հասնել եւ անցնել Ադրբեջանին
Եթե մարդկությանը հայտնի է, թե ո՞վ է վիճակագրության հիմնադիրը, ապա նրա արձանը պետք է դնեն Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքի ամենակենտրոնում: Իսկապես, եթե չլիներ վիճակագրությունը, ապա հայաստանցիներն այդպես էլ չէին իմանա, թե որքան լավ են ապրում, եւ որքան են առաջ անցել Վրաստանից, եւ որքան են առաջ անցնելու Ադրբեջանից:
Խորհրդային տարիներին էլ մենք սովորում էինք, որ մեկ քառակուսի կիլոմետր տարածքին ընկնող երկաթուղագծի հաշվով մենք Եվրասիայում երկրորդն ենք՝ զիջելով միայն Լյուքսեմբուրգին:
Այն ժամանակ գոնե գիտեինք, որ թվերը ճիշտ են, իրականությանը համապատասխանում են, բայց նաեւ գիտեինք, որ եթե Լյուքսեմբուրգի երկաթուղագծերով լյուքսեմբուրգցիները տեղաշարժվում էին բարձրչակարգ գնացքներով, ապա մեզ մոտ՝ ոչ:
Հիմա շարքային հայաստանցին որտեղից իմանա, թե Վրաստանից որքան առաջ ենք ընկել մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ի հաշվին, կամ իրո՞ք առաջ ենք ընկել: Նրանք, ովքեր դեռ հինաում են Նիկոլ Փաշինյանով, ոգեւորվելու են եւ քայլելու են կոմունիզմ կերտող մարդու հայացքով, իսկ ովքեր, մեղմ ասած՝ հիացած չեն՝ չեն հավատալու:
Իսկ մասնագետներին այսօր Հայաստանում չեն լսում: Եթե լսեին, ապա առաջինը դա կաներ հենց Փաշինյանը եւ ձեռնպահ կմնար նման հրապարակումից, նման հայտարարությունից, քանի որ իրականությունը բոլորովին այլ է:
Իհարկե, եթե այս հրապարակումները նպատակ ունեն բացառապես ուրախացնել եւ ոգեւորել հանրության որոշակի շերտերի, որ նրանք շատ չտխրեն, թե ինչու կենսաթոշակները խոստացածի համաձայն բարձրացան ոչ թե տասը, այլ շատ ավելի քիչ տոկոսով, այլ հարց է եւ կարելի է հասկանալ:
Իսկ եթե հարցին մոտենանք մասնագիտորեն, ապա իրականությունն այն է, որ այսօր ՀՆԱ-ն հաշվել պարզապես հնարավոր չէր, քանի որ Համաշխարհային բանկը թվերը դեռ չի հրապարակել:
Իհարկե, Ադրբեջանից եւ Վրաստանից ՀՆԱ-ով անցնելն այնքան էլ մեծ խնդիր չէ եւ ֆանտաստիկայի ոլորտից չէ, պարզապես դրա համար հայաստանյան տնտեսությունը պետք է շնչի եւ ապրի իրական, ոչ թե վիճակագրական թվերով: Դրա համար պետք է, որ Հայաստանում մթնոլորտն այնպիսին լինի, որ ներդրումներ լինեն, որ կապիտալը չփախչի Հայաստանից: Եւ ամենակարեւորը, չպետք է ոգեւորվել եւ հիմք ընդունել ավտոմեքենաների վաճառքից ստացվող ժամանակավոր եկամուտներից, որոնք այս տարի եւ այսհուհետ այլեւս չեն լինելու:
Ժամանակին մենք ՀՆԱ-ով առաջ ենք եղել եւ Ադրբեջանից եւ Վրաստանից: Դա այն ժամանակներն էին, երբ Հայաստանի տնտեսությունը վերականգնվում էր պատերազմից հետո, իսկ հետո Ռոբերտ Քոչարյանի նախագահության շրջանում երկնիշ իրական տնտեսական աճ էր ապահովում: Հենց երկիրորդ նախագահի նախագահության շրջանում էր, որ ինչպես Վրաստանում, այնպես էլ Ադրբեջանում ձգտում էին հասնել Հայաստանին եւ որպես օրինակ բերում էին Հայաստանի առաջընթացը:
Ի դեպ, մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ով (4212 դոլար) Հայաստանը 2018-ին հետ էր մնում Վրաստանից էլ (4717 դոլար), Ադրբեջանից էլ (4721 դոլար)։ Մեկ հետաքրքիր դիտարկում, որն արել է ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը. 2017-ին (մինչև Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետ դառնալը) Հայաստանը ՀՆԱ-ով Ադրբեջանից հետ էր ոչ թե 12,5, այլ ընդամենը 5.9%-ով:
Վարդան Մխիթարյան
Top-News.am