Լեհաստանում Հիտլերի դաշնակցի տան մոտ մասնատված մնացորդներ պարունակող զանգվածային գերեզման է հայտնաբերվել 
Գիտնականները վերականգնել են 75000 տարի առաջ ապրած նեանդերթալցի կնոջ արտաքինը
Դատարանը հաստատել է Իտալիայի իրավունքն ամերիկյան թանգարանում ցուցադրված հին հունական քանդակի նկատմամբ 
Ինչպե՞ս հասկանալ, որ ձեր սմարթֆոնը կոտրել են և հետևում են ձեզ
«Հարի Փոթերը և փիլիսոփայական քարը» վեպի առաջին հրատարակության բնօրինակ նկարազարդումը հանվել է աճուրդի 
«Վերջին դաս» կազմակերպելիս բացառել դրամահավաքը. ԿԳՄՍ նախարարություն
Կենտրոն վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել
Երևանում տան հյուրասենյակում հայտնաբերվել է 17-ամյա պատանու դի
Տղամարդն առևանգել է ընկերուհուն, դրա պատճառով բանտ նստել, ազատ արձակվել և նորից առևանգել նրան 
ՔՊ-ական պաշտոնյան աստղաբաշխական գումար է նվեր ստացել օտարերկրյա ընկերությունից 
ՀՀ քաղաքացիները դեմ են ադրբեջանցիների հետ համակեցությանը․ հարցում
Հնդկաստանի երկու քաղաքացի է կալանավորվել Երևանում սպանություն և խուլիգանություն կատարելու մեղադրանքով 
Ռոբերտ Քոչարյանը «Հայաստան»-ի պատգամավորներին հորդորել է ակտիվ լինել թե՛ ԱԺ-ում, թե՛ փողոցային պայքարում 
«Պարո՛ն Մինասյան, Դուք զրկվում եք ձայնի իրավունքից այսօր, մի՛ շարունակեք», «Տո դու մի՛ շարունակի»․ վեճ՝ ԱԺ-ում (տեսանյութ) 
Նիկոլ Փաշինյանը դատական համակարգը դիտում է որպես քաղաքական ինստիտուտ․ ընդդիմադիր խմբակցություններ 
Անօրինական է մեր տեղաշարժն արգելելը․ ոստիկանները կրկին արգելեցին Բագրատ Սրբազանի մուտքը Կիրանց (տեսանյութ) 
Երկրի ղեկավարը ո՞նց կարա ասի՝ ծառ տնկեք, որ թուրքին չտեսնեք. Սեյրան Օհանյան 
Զինված ավազակային հարձակում՝ Երևանում․ թալանել են բնակչուհուն և դիմել փախուստի․ դեպքի վայրում գտել են մարտական ատրճանակ 
Կիրանցեցիները ոստիկանների պահանջով հանել են ճանապարհին տեղադրված վրանները 
Գտե՞լ եք Սամվել Վարդանյանին ստnրացնnղներին, իհարկե՝ ոչ, սա սև խարան է այս իշխանությունների վրա․ Արթուր Խաչատրյան 
Եթե ձեզ հավատացրել են, որ սահմանապահը զինված չի լինում կամ «ռագատկայով» է զինված լինում, այսպես չէ. Գեղամ Նազարյան (տեսանյութ) 
Երկրապահ համարվող կառույցը մեքենան վարել է դեպի բնակիչները, այդ հանցագործությունը կանխելու համար մարդկանց փակել են․ Արծվիկ Մինասյան 
ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի գրասենյակը հերքել է Բագրատ Գալստանյանի հետ հանդիպման մասին տեղեկությունը 
Փարպի գյուղից հատուկ ակցիային մասնակցելու համար Երևան էր եկել 70-ամյա մի մարդ 
Թուրքիան լքում է Ղարաբաղում մշտադիտարկման կենտրոնը. ՊՆ ղեկավար
Freedom House-ը մտահոգություն է հայնել, որ Հայաստանում կալանքը, որպես խափանման միջոց հաճախ է կիրառվում 
ԱԺ-ն շարունակում է իր հերթական նիստերը. Այսօր դատախազը կներկայացնի 2023-ի գործունեության հաղորդումը (տեսանյութ) 
Մինչև լուսադեմ ոստիկանական ուժերը չեն թողել մարդ մտնի Կիրանց․ ինչ իրավիճակ է եղել Կիրանցում գիշերը 
Հայրենիքի հանձնմանն անձամբ հետևել է ՌՈ պետ Աշոտ Զաքարյանը
Սարյանի «ՀայՓոստ»-ի փոխարեն` «Համաշխարհային առևտրի կենտրոն Երևան» 
ԱԺ-ում իմպիչմենտի գործընթաց կսկսենք, երբ փողոցում բավարար ուժ կլինի ժողովրդի կամքը պարտադրելու համար․ Սաղաթելյան 
Վահան Քերոբյանի եղբայրը կառաավարության շենքի դիմաց ակցիա էր անում 
Ճանապարհից երևում են նշաձողերը
Երգիչներից, շոու բիզնեսի այլ ներկայացուցիչներից հարկ պահանջելու քաղաքականությունը պետք է ընդլայնվի․ Փաշինյան 
Բաքուն հաստատակամ է կարգավորման գործընթացի բոլոր կետերում իրական արդյունքների հասնելու հարցում. Բայրամով 
«Գետի՛նն ենք մտնում ձեր փոխարեն»․ քաղաքացիները հանդիմանում են Կիրանցի ճանապարհը փակած ոստիկաններին 
Քյոխը` Արցախի պայթեցված կամուրջների, հերոս նահատակների և Մատաղիսի զորամասի մոլորված զինվորների մասին 
Կիրանցում մարդկանց բերման ենթարկելիս որոշ դեպքերում անհամաչափ ֆիզիկական ուժ է կիրառվել․ ՄԻՊ 
ԲԴԽ-ում Նաիրա Հովսեփյանի ազատման հարցը անցել է խիստ էմոցիոնալ. ԲԴԽ անդամներին հաջողվել է համոզել նրան շարունակել մնալ դատավոր 
Արծիվի թևեր կոչվող հատվածում արագաչափ է տեղադրվել
«Լավ եմ արել»․ փոխոստիկանապետը՝ Կիրանցում բնակիչների հանդեպ ուժ կիրառելու մասին 
Ոստիկանությունը Տավուշի մարզում «հատուկ գործողություններ» չի իրականացրել․ ՆԳՆ
Գերիների հարազատների հույսը միջազգային ճնշումներն են. ՀՀ իշխանության հետ այլևս ոչ ոք հույս չի կապում 
Անհամաչափ ուժ է կիրառվել կիրանցեցիների նկատմամբ, իշխանությունը ՀՀ-ից թողնելու է «քպստան» անունը. Արծվիկ Մինասյան
Կիրանցում մեկ ժամից ավել է հոսանք չկա
Եվրոպական գրադարաններից գողացել են ռուս դասականների ավելի քան 170 հազվագյուտ հրատարակություն և փոխարինվել են պատճեններով 
Իրավիճակը Կիրանցի ճանապարհին այս պահին 
Իշխանության սիրելի բազմակի ստանդարտները. «յուրայինների» արյունը կապո՞ւյտ է 
ՌԴ օդային տարածքում ոչնչացվել է 12 անօդաչու թռչող սարք
ԱՄՆ 66 կոնգրեսական Կոնգրեսին կոչ են արել 200 մլն դոլար հատկացնել ԼՂ-ի փախստականներին և օգնել Հայաստանին պաշտպանվել Ադրբեջանի ագրեսիայից 
«Նեխած ծովատառեխի» պատերազմ եկեղեցու, ազգային ինքնության ու ամեն ազգայինի դեմ
Շատ վատ ֆանտազիա ունեն` կարելի էր գոնե խելքին մոտ բաներ տարածել 
Սպասում են Օսկանյանի հետ հանդիպմանը 
Ոստիկանությունն իրականում մեղքի իր բաժինն ունի, բայց միակ և գլխավոր հանցագործը եղել և լինելու է քաղաքական իշխանությունը 
Հայկ Մարությանը ևս կարծում է, Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը պետք է հեռանա 
Չգիտեմ` ով էր դրանց ղեկավարը, էդ սև բերետների, բառիս բուն իմաստով փախավ. Բագրատ սրբազան 
Անցյալում շատերդ եղել եք ոչինչ. Սեյրան Օհանյանը՝ ՔՊ-ականներին 
Արման Թաթոյանը որոշում ունի. ի՞նչ ձևաչափ կնախընտրի նա
Լևոն Քոչարյանի օգնականը կալանավորվել է․ ՔԿ-ն մանրամասներ է հայտնում
Կիրանցի մոտ «Մերսեդես»-ի անվադողը դանակով ծակելու դեպքի վերաբերյալ վարույթով Երևանի 39-ամյա բնակչին մեղադրանք է ներկայացվել 
Երբ Փաշինյանը կիրանցեցիներին դիմեց որպես «սիրելի», հասկացա՝ մի բան լինելու է.Գեղամ Նազարյան
Ասել են` պիտի գնանք ականները հանենք, ասել ենք` որ հանեք, թուրքերը կգան. ջարդելով, քաշելով տարան. բերման ենթարկված 
Կիրանցիներին ծեծելով, ջարդելով տեղափոխել են ոստիկանական բաժանմունքներ, գործ ունենք մի իշխանության հետ, որը ոչ մի բանի առջև կանգ չի առնում․ Մինասյան 
«Սրանք ազգի դավաճան են». Կիրանցի բնակիչը` ոստիկաններին 
Ի՞նչ պիտի անենք, բալա ջան. փաստորեն մենք մեր տներում, իրանց ասելով, թուրքի հողում ենք ապրում. կիրանցեցի կանայք 
Ազգային ժողովի նիստը (տեսանյութ) 
Կիրանցի համայնքային ղեկավարին կառավարությունից 60% երաշխիք են տվել, որ գյուղի որևէ տուն չի հայտնվի Ադրբեջանի տարածքում (տեսանյութ) 
Բոլոր բերման ենթարկվածներին ազատ արձակեցին 
Բերման ենթարկվածներին հերթով ազատ են արձակում. Մարդիկ դաժան ծեծի են ենթարկվել. վնասվածքներ ունեն. ԱԺ պատգամավոր 
Դատավորը գործին աշխարհաքաղաքական երանգ է տալիս․ Դավիթ Տոնոյանի հայտարարությունը
Ինչ վիճակի է ոստիկանությունն իր գործողություններով հասցրել Լենիկ տատիկին (տեսանյութ) 
Բագրատ Սրբազանն այս պահին ոստիկանության Իջեւանի բաժանմունքի մոտ է
Կիսատ թողած կրթություն, գենդերային կարծրատիպեր և դերեր. ԱՄՆ պետքարտուղարության անդրադարձը ՀՀ-ում երեխաների հանդեպ խտրականությանը 
Ո՞նց ենք ապրելու, եթե թուրքը մտնում ա մեր տները 
Կիրանցում հազարից ավել ոստիկան ու սևբերետավոր կա, իրավիճակը շատ լարված է. կանայք փակ են պահում ճանապարհը. գյուղապետ 
ՄԻՊ ներկայացուցիչները մեկնել են Ոստիկանության Իջևանի բաժին՝ բերման ենթարկված անձանց տեսակցելու 
Ծխախոտի շուկայում խնդիրները շարունակվում են
Անգամ Աննա Հակոբյանի հետ մտերմությունը չի փրկում. ԲԴԽ անդամ Նաիրա Հովսեփյանը ազատման դիմում է գրել 
Լևոն Քոչարյանի օգնական Արթուր Սուքոյանը 2 ամսով կալանավորվեց
ԱԺ նիստերը «երկարուձիգ» են լինելու. հնարավոր է դրանք մյուս շաբաթ եւս շարունակվեն
Վահե Հովհաննիսյան. Կա մի բան, որը բոլորիս կմիավորի
Ստացվել է այնպես, որ այսօր ցանկացած հարց հասարակությունը բաժանում է ճամբարների՝ թշնամանքի ու ագրեսիվության եզրին։ Ամուլսարը, կոնվենցիան, դատավարությունները, Արցախը, մարտի 1-ը, Երևանի աղբը և այլն։ Գնալով ցանկը մեծանալու է։ Սա կայուն տեսակետներ չունեցող իշխանության, ինչպես նաև՝ տարի ու կես առաջ սկիզբ դրված ներքին պառակտման ու ներքին թշնամանքի մթնոլորտի ուղիղ արդյունքն է։ Պետության ամենակարևոր սենյակներում մշակվող սխալների հետևանքները սովորաբար պարզ և ուղիղ ազդեցություն են թողնում հասարակությունների վրա։
Ուրիշ բարդ մեխանիզմներ փնտրել պետք չէ։ Եթերից եթեր գնացող հանրային ակտիվ անվանացանկերը անում են նույնը՝ բզկտել, բարիկադավորել, բաժանել։ Ավելորդ է քննարկել, թե ինչի կհանգեցնի այս ամենը։ Գիտակից շերտերը սա արդեն մի քանի ամիս է՝ հասկացել են։ Ինչ վերաբերում է նվազ գիտակից շերտերին, ապա նրանք նման բաները հասկանում են սովորաբար երկու դեպքում՝ ա/ երբ համբերատար և հարգալից բացատրում ես ու ցույց ես տալիս այլընտրանքը, բ/ երբ իրական կյանքը այնպիսի շոկ է ձևակերպում, որից նրա ինքնապաշտպանական բնազդները արթնանում են։
Մի անզգույշ և թերևս ոչ միտումնավոր ձևակերպմամբ ժամանակակից հայ հասարակության մի զգալի հատվածին տրվեց «Պողոս» բնորոշումը։ Այնքան սահուն այս ձևակերպումը մտավ շրջանառություն և այնքան բնական այն ընկալվեց, կարծես՝ հասարակությունը հենց նման մի բանի էր սպասում։ Եթե նույնիսկ դա այդպես է, ապա էլի խիստ իռացիոնալ սպասում է։ Պողոսը անսպասելիորեն ակտիվացած ցածր իրավագիտակցությամբ քաղաքացին չէ, կամ այդ խավը չէ. նույնիսկ եթե մի փուլ էլ նա լինի դոմինանտ։ Սա մեր հասարակությամ մասն է, որը փաստ է, ու որը պետք է ընդունել ու որի հետ պետք է աշխատել։ Պետության համար շատ ավելի վտանգավոր է, երբ «Պողոսի» է վերածվում վերնախավը՝ քաղաքական- դատաիրավական-մշակութային- գործարար և այլն։ «Պողոսը» ոչ մի կապ չունի սոցիալական վիճակի հետ, որովհետև մենք ունենք հարուստ պողոսներ, և կապ չունի կրթական ցենզի հետ, որովհետև մենք ունենք բավականին լավ կրթությամբ՝ պողոս քաղաքացիներ։ Մենք ունենք մտավորական պողոսներ, որոնց վնասը շատ ավելի մեծ է, քան չորսամյա կրթությամբ որևէ քաղաքացու։
Ինչու՞ եմ ես սա ասում՝ ցույց տալու համար, որ այսօրվա ներհասարակական բզկտվածությունը շատ բազմաշերտ է, ամեն ինչ խառնվել է իրար, և չեն գործում պետություն ունեցող հասարակություններին բնորոշ նորմերը։ Սա լուրջ պրոբլեմ է։
Այսպես երկար չի կարող մնալ
Հիմա հարցին նայենք հակառակ տեսանկյունից՝ ավելի կիրառական կողմից։ Բզկտվածությունը հասկացանք, սերմանվող նեքին թշնամանքը հասկացանք. իսկ ի՞նչը կկարողանա համախմբել հասարակությանը։ Կա՞ արդյոք նման գաղափար, թե՞ դա ուտոպիա է։ Վստահ եմ, որ կա. եթե հանում ենք արտաքին թշնամու ագրեսիան, որի պարագայում գործելու է լրիվ այլ տրամաբանություն, ապա կա մեկ գաղափար, որը ունի կոնսոլիդացնող վճռորոշ ռեսուրս։ Դա «սոլիդ» իշխանության գաղափարն է։
Սոլիդը քաղաքագիտական ձևակերպում չէ, այն չի ենթարկվում հայտնի տարաբաժանումներին։ Սոլիդը նույնիսկ չի ենթադրում այս կամ այն կարևոր խնդրի շուրջ տեսակետների համընկնում։ Այսօրվա Հայաստանի վիճակը շատ դժվար է տեղավորվում դասական քաղաքական ձևակերպումներում։ Սա իսկապես պատահական վիճակ է՝ էքսպերիմենտալ իրականություն։ Ենթադրաբար՝ լուծումներն էլ են լինելու ոչ ստանդարտ։
Հետզհետե՝ հասարակության շատ ավելի մեծ շերտեր են գիտակցելու, որ «լայվահեն» իշխանությունը վտանգավոր է։ Բայց սա դեռևս չի ենթադրում, որ կա քաղաքական լուծում։ Քաղաքական ուժերի այսօրվա պայմաններում իսկապես չի երևում նման լուծում։
Իշխանության մեջ կան մարդիկ, որոնք արդեն իսկ հասկանում են, որ սա հեռանկար չունեցող վիճակ է։ Խորհրդարանական մեծամասնութան մեջ կան մարդիկ, որոնք շատ լավ հասկանում են, որ այս դատարկությունը վատ բանի է հանգեցնելու, և այդ մարդկանց թիվը գնալով մեծանալու է։ Իշխանությունից դուրս՝ հանրային կյանքում, կան զգալի թվով մարդիկ, ովքեր փայլուն հասկանում են անհնարինությունը՝ վերադառնալ անցյալի մոդելներին, բայց նույնքան էլ լավ հասկանում են, թե ուր է տանելու այսօրվա իշխանական որակը։
Ի՞նչը կարող է միավորել տարբեր հայացքներ, քաղաքական նախասիրություններ ունեցողներին, տարբեր սերունդներին և տարբեր կրթական ու սոցիալական ցենզ ունեցողներին. դա սոլիդ իշխանության գաղափարն է, պահանջը։
Ի՞նչ խնդիրներ է դրվելու ապագա «սոլիդ իշխանության» առաջ. կանգնեցնել գահավիժումը, կանգնեցնել ներհասարակական թշնամանքն ու բաժանումը, կանգնեցնել դատաիրավական բեսպրեդելը, գտնել ներքին համերաշխության բանաձևերը, կտրուկ ամրացնել Հայաստան-Արցախ անվտանգության համակարգը, վերացնել երկիմաստությունները Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում և վերականգնել վստահության անհրաժեշտ մակարդակը, հստակեցնել հարաբերությունների մակարդակը ԵՄ և ԱՄՆ-ի հետ, առողջացնել քաղաքական համակարգը, այդ թվում՝ մի շարք օրենքների ընդունումով, պատրաստվել խաղաղ, ազատ ընտրությունների։
Ինչ կլինի եթե ուշանա սոլիդ իշխանության ձևավորումը
Գործող իշխանության պատկերացումների պարզունակությունը և մոլեգնող անլրջության համաճարակը մտնում է բոլորի տները, հիմնարկները, բակերը, ամեն միկրոսոցիում։ Մի քիչ արագ, մի քիչ դանդաղ, բայց գործընթացն արդեն անդառնալի է։ Այդ պարզունակությունը և անլրջությունը կազմալուծում է և ավելի է կազմալուծելու կենսագործունեության բոլոր համակարգերը։ Բոլոր միջավայրերում լինելու է սողացող քայքայում։ Այսօր աղբն ու ճանապարհային երթևեկությունը դարձել են պատուհաս, վաղը այդպես է լինելու բոլոր ոլորտներում։ Էներգետիկ վթարը Երևանում դրա ամենասուր նախազգուշացումն էր. հասարակությանը ոչ ոք չպատասխանեց՝ կա՞ր, արդյոք, իրական վտանգ ատոմակայանի համար, և կա՞ արդյոք 100 տոկոսանոց երաշխիք, որ երկրորդ անգամ նման բան կբացառվի։ Ես սա ասում եմ նկարագրելու համար, թե ինչ անսահման ռիսկ է պետության կենսագործունեության ոլորտների կազմալուծումը։
Եթե սոլիդ իշխանության ձևավորման փուլը երկարեց, և այսօրվա իշխանության սոլիդ շրջանակները և իշխանությունից դուրս գտնվող սոլիդ շրջանակները չգտան տարբերակը՝ միասնական սոլիդ իշխանության ձևավորման, ապա Հայաստանին որոշ ժամանակ անց ոչինչ չի մնում, քան «ուժեղ ձեռքի իշխանությունը»։ Կազմաքանդումը լինելու է այնքան խորը, և ներքին ու արտաքին ռիսկերը լինելու են այնքան ռեալ, որ հասարակության բոլոր շերտերի կոնսոլիդացված պահանջն է լինելու «ուժեղ ձեռքը»։ Ձեռք, որը ստիպված է լինելու միառժամանակ սառեցնելու ժողովրդավարական նորմերը՝ կասեցնելու համար թշնամու հարձակումը, տնտեսության կոլապսը, ներքին ընդհարումները և այլն։
Վահե Հովհաննիսյան
«Այլընտրանքային նախագծեր խումբ»
