Անճիշտ, անփույթ և անհիշատակ
Այս թեմայով
- Պետության դերը երկրորդելը, մի կողմ քաշվելը կբերի հանրային կյանքի լարվածության և կազմալուծման
- Մտածում է, որ արտերկրի հայերը պարապ փող են ստանում իր յալանչի արբանյակների նման
- Վահագն Հայրապետյանի վրիպումը. Չկա առաջվա կլասիկան
- Գործող իշխանությունների նախնական դիագնոզ. կեղծ այլասիրական, իրականում ինֆանտիլ-հեդոնիստական
Շատ ազգեր կերազեին ունենալ նրա մասշտաբի բժշկապետ: Վերածննդի դարաշրջանի խոշոր բժիշկ, բնագետ - տեսաբան: Շատ ժողովուրդներ կփափագեին, որ իրենց Մեծի մասին օտար մասնագետները գրեն - թե նա առաջիններից մեկն է բացահայտել և քննախոսել ինֆեկցիոն, վարակիչ հիվանդությունները: Նաև - այն «տարօրինակ» ախտերը, որոնք միայն 20-րդ դարում սահմանվեցին իբրև հոգեմարմնական ( փսիխոսոմատիկ ) հիվանդություններ, այսինքն մարմնական ցավեր, որոնք առաջանում են բացառապես հոգեբանական պատճառներից - դրանց բացահայտողն ու դարմանողն էլ էր Կիլիկիայի հռչակավոր բժիշկը: Նրան անվանում էին Մեծն Մխիթար - Վարպետաց Վարպետ - Մխիթար Հերացի: Նա բժշկագիտությունը կրոնի և անտիկ դոգմաների ազդեցությունից ազատող համաշխարհային նշանակության խոշոր դեմքերից էր. այն էլ 12-րդ դարում, այն դեպքում, երբ Եվրոպայի բժիշկները դեռ հաջորդող մի քանի հարյուրամյակ հիվանդներից պարտադիր արյուն էին բաց թողնում, որ «չար ուժերը հեռանան»: Մխիթար Հերացու «Ջերմանց մխիթարություն» գիրքը բժշկագիտությունը աշխարհիկացնող, լրջացնող աղբյուրներից մեկն է, որը հանդիսանում է և դասագիրք և գիտական մենագրություն: Օրինակ, ես այնտեղ գտել եմ դեպրեսիայով տառապող անձի խնամքի վերաբերյալ այնպիսի օրիգինալ բաներ, որ չեմ հանդիպել ուրիշ մի սկզբնաղբյուրի մեջ: Նրա մոտ բուժվելու, նրա իմաստուն խորհուրդն առնելու էին գալիս Բալկաններից և Միջագետքից, Պոնտոսից և Եգիպտոսից...
Հայաստանում Վերածննդի այս մեծ Վարպետի ծննդյան 900-ամյա հոբելյանը ոչ ոք չհիշեց և, առաջին հերթին, նրա անունը կրող Պետական բժշկական համալսարանում: Ես հիշում եմ, թե 80-ականների վերջին համալսարանի ղեկավարությունը ինչպիսի դիմադրություն էր ցուցաբերում ուսանողական ակտիվի դեմ - անվանակոչության պահանջի առթիվ: Այն տպավորությունն էր, թե բժշկական աշխարհում միակ այլախոհը կամ «իզգոյը» Մխիթար Հերացին էր: Վերջը տեղի տվին. երեսի զոռով: Անհարգանք, նսեմ խալխ - այդ խոշոր գիտնական-բժշկին անարժան հասարակություն: Հերացու կիսանդրու կամարին փորագրված է «Միջնադարի հայ ականավոր բուսաբուժ»: Հենց այսպես: «Կոոպերատիվ» ֆեզեի մակարդակի անգրագիտություն: Նախ, որ «բուսաբուժ» չի - «բուսաբույժ» է: Երկրորդ - Մխիթար Հերացին միայն բուսաբույժ չէր, այլ բժշկական վիթխարի գիտելիքների և փորձառության տեր բժիշկ - նորարար - գիտնական: Մենք կարող ենք (?) ապագային շիտակ աչքով նայել, եթե տարրական հարգանք չունենք ազգի տիտանների հանդեպ ?!
Վարդգես Դավթյանի ֆեյսբուքյան էջից