Ինչպես խուսափել շղթայական թանկացումից
Հայաստանի մաքսային քաղաքականությունը լուրջ փոփոխության կարիք ունի։ Այս մասին NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ Կարեն Ադոնցը։
Անդրադառնալով ներմուծվող ապրանքների մաքսազերծման թանկացմանը, որը ապրանքների շղթայական թանկացման մտահոգություն առաջացրեց, տնտեսագետը նկատեց. «Թուրքիայից եւ Չինաստանից ներմուծվող ապրանքները հիմնականում մաքսազերծվում են քաշով, որը պիտի փոխվի ժամանակի ընթացքում, որ լինի կոնկրետ ապրանքատեսակների գծով մաքսազերծում. սա շատ կարեւոր է: Քանի որ արդեն հայտարարվել է, որ մենք ունենք ռազմավարական ոլորտներ, ասենք՝ տեքստիլ արտադրանք, կոշիկ, հագուստ եւ այլն, կառավարությունը պետք է խթանի տեղական արտադրությունը։ Հետեւաբար՝ Թուրքիայից եւ Չինաստանից եկած պատրաստի արտադրանքը, որ այժմ մաքսազերծվում է խառը տարբերակով՝ բարձրացնելով քաշի մաքսազերծման վճարը, պետք է արվի առանձնացված ապրանքատեսակներով՝ տեքստիլի գծով մեկ, կոշիկի գծով՝ երկու, կահույքի գծով՝ այլ մաքսազերծում»,- ասաց Կարեն Ադոնցը։
Տնտեսագետի դիտարկմամբ՝ պետության տնտեսական քաղաքականության հիմքում պետք է լինի ներդրումները խթանելը եւ ՀՀ տնտեսության համար նոր շուկաներ բացելը։ Նա մտահոգ է, որ ներդրողներն անգամ անհրաժեշտ տեղեկատվությամբ ապահովված չեն։
«Եթե վարչապետը հայտարարում է, որ նույնիսկ կարտոֆիլի ինքնարժեքի հաշվարկ չի արվում, կառավարության աշխատակիցները չունեն նման հաշվարկ, վստահ եղեք, որ չունեն հաշվարկ նաեւ մնացած ոլորտներում։ Թե ինչ են անում, ես չգիտեմ, բայց ակնհայտ է, որ նրանք իրական պատկերացում չունեն իրական ներդրումային խնդիրների մասին: Որովհետեւ եթե ներդրումային դաշտը բարենպաստ է, վստահ եղեք, որ ներդրողները գալու են, այն էլ հայ ներդրողները, որոնք փնտրտուքի մեջ են, խանդավառ են, գալու են, բայց պիտի այդ կապը լինի, եթե գալիս է ներդրողը, պետք է այն տեղեկատվությունը ստանա, որն անհրաժեշտ է»,- ասաց տնտեսագետը։
Սփյուռքահայերի՝ Հայաստանում ներդրումներ անելու նախկին ձեւը, նրա խոսքով, պետք է պահպանվի։ Բայց մեծ ծավալներ չի ապահովում։ Տնտեսագետն ավելի մեծաթիվ ներդրողներ ներգրավելու մեխանիզմ է առաջարկում՝ բաց բաժնետիրական ընկերությունների միջոցով. «Բոլոր սփյուռքահայերը չեն, որ գործարար են, օրինակ՝ կարող է բժիշկ լինել։ Դրա համար ՀՀ-ում պետք է լինեն բաց բաժնետիրական ընկերություններ, որոնք պետք է թափանցիկ, հասկանալի ձեւով գործեն, թույլ տան սփյուռքահայերին բաժնեմասեր ունենալ, մասնակցել Հայաստանի տնտեսական կյանքին»։
Տնտեսագետի համոզմամբ՝ սփյուռքահայերին պետք է համախմբել ե՛ւ բաժնետիրական ընկերություններում, ե՛ւ նույն մարդկանց համախմբել դրսում, որպեսզի հնարավոր լինի կապել ներդրումային եւ շուկայական կամուրջները. «Ես վստահ եմ, որ գալիս է ժամանակը, երբ սփյուռքահայերը կարող են մասնակցել ե՛ւ ԲԲԸ–ների ձեւավորմանը Հայաստանում, ե՛ւ լինեն սպառմանը աջակցողը՝ իրենց երկրների շուկաներ մեր արտադրանքի մուտքի հարցում»,- ասաց Կարեն Ադոնցը։
Տեսակետին, որ ազատ, մրցակցային պայմաններ ստեղծելով՝ ներդրումային բում կլինի, տնտեսագետը արձագանքեց. «Ո՛չ, չի լինի։ Դա տեղի չի ունենա, որովհետեւ եթե նույնիսկ հարկային, մասնագիտական խնդիրները լուծենք, ներդրողները գան, կազմակերպեն արտադրությունը, Հայաստանը խնդիրներ է ունենալու շուկայի հարցում»։
Բաց բաժնետիրական ընկերությունների մեխանիզմը խելացի կիրառելը, նրա համոզմամբ, կհանգեցնի լուրջ ներդրումային հոսքի եւ արտահանման մեծ ծավալների։
Լուրեր Հայաստանից - NEWS.am