Այսօր՝ 26 ապրիլի 2024թ., 00:00
Սրտի խնայող դեֆիբրիլացիա. մշակվել է սրտի ռիթմի խանգարումների բուժման ավելի մեղմ մեթոդ Գիտնականներն ամենավտանգավոր պատասխանները տվող «թունավոր» արհեստական բանականություն են ստեղծել Չինաստանում թալանված հնագույն դամբարանում 15 բրոնզե ծիսական զանգ է հայտնաբերվել Լոնդոնում բանակի հեծելազորային գնդի ձիերը փախել են ախոռից` բախվելով մեքենաներին և ավտոբուսին (տեսանյութ) Պետք է հիշենք և հարգենք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը Կոչ ենք անում աջակցել Համատեղ պատմական հանձնաժողովի ստեղծման մեր առաջարկին և Հայաստանի հետ կարգավորման գործընթացին. Թուրքիայի ԱԳՆ Կա արտաքին սատարում այս իշխանություններին․ Սերժ Սարգսյանը՝ իշխանություններին հեռացնելու՝ ընդդիմության փորձերի մասին Ցեղաuպանnւթյան ժխտումը քրեորեն պատժելի է, իսկ զոհերի անունները ճշտելը՝ հիմարություն․ Սերժ Սարգսյան Ադրբեջանը սահմանագծման գործընթաց է իրականացնում Փաշինյանի ձեռքով. Սեյրան Օհանյան Կարևոր է, որ ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի միջև բախում չլինի. Շոլց Բաքուն շարունակում է Հայաստանից պահանջել փոխել սահմանադրությունը Այսօր լրանում է Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը․ Ռոբերտ Քոչարյան Բայդենն ապրիլքսանչորսյան ուղերձում կրկին կիրառել է «ցեղաuպանnւթյուն» եզրույթը «Ես պահանջեցի, հայկական գերեզմանոցի համար տեղ հատկացրեցին». Գայանե Գեւորգյանը Հայաստանից տեղափոխվել է Վանում ապրելու 1915 թվականի իրադարձությունները «ցեղասպանություն չեն». Բաքվում Թուրքիայի դեսպան Աննա Հակոբյանին Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում դիմավորել են «Նիկոլ ցեղասպան» վանկարկություններով (տեսանյութ) Պատմության այս մռայլ էջը հիշեցնում է խտրականության ու բռնության դեմ պայքարի անհրաժեշտության մասին․ Բելգիայի արտգործնախարար Զեկույց. Իրավապաշտպան կազմակերպությունները Հայաստանում ոստիկանության չարաշահումների աճ են արձանագրում Արիությանը վախկոտություն մի խառնեք․ մեր պատգամն ենք բերում իշխանություններին․ Գարեգին Բ (տեսանյութ) Հեռախոսազրույցի ընթացքում հորս ասածներից մենք ավելի շատ ենք անհանգստացել․ Ռուբեն Վարդանյանի որդի Մատվիենկոն հանձնարարել է խոսնակ Սիմոնյանի հայտարարությունների առնչությամբ հարցում ուղարկել Հայաստանի խորհրդարան Պարզվում է՝ Հրանուշ Հակոբյանի «Արի տուն» ծրագրի անհաջող կրկնօրինակն է փորձ արվում գործի դնել Հայոց ցեղասպանությունն անցյալի ողբերգություն չէ, այն շարունակական իրականություն է. ԵԽ պատգամավոր Ուկրաինական անօդաչուները գրոհել են Սմոլենսկի վառելիքաէներգետիկ օբյեկտները Նորատուսի գերեզմանատանը պայթյուն-փլուզում է տեղի ունեցել․ պայթյունի վայրից 80 մետրի հեռու հայտնաբերվել է տղամարդու դի Crocus-ում տեղի ունեցածի բոլոր պատվիրատուները, հովանավորները և կազմակերպիչները պետք է բացահայտվեն և պատժվեն. Պուտին Պարո՛ն Էրդողան, մի փորձեք Սփյուռքը հակադրել Հայաստանին, մենք մի ազգ ենք՝ մի պահանջատիրությամբ. Արամ Ա Եթե Հայաստանը որոշի դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից, դա կլինի նրա ինքնիշխան իրավունքը. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ամաչում են մարդամեջ դուրս գան Ապրիլի 25-ը որոշիչ օր է Մամիկոն Ասլանյանի համար Առավոտից չի դադարում մարդկանց հոսքը դեպի Ծիծեռնակաբերիդ բարձունք (տեսանյութ) Ի՞նչ է անելու Փաշինյանը հաջորդ անգամ՝ քանդելո՞ւ է Հայոց ցեղասպանության թանգարանը․ Հարութ Սասունյան 36 կգ ոսկու գործով քննչական խմբի ղեկավարին նոր պաշտոն են տվել Անհանգստացած ենք Հայաստանում ոստիկանական բռնության դեպքերի աճով. Freedom House Մարիա Կարապետյանին «հուշումներով» ՔՊ-ական անդամները դեմ քվեարկեցին ընդդիմության նախագծին Մեր նվիրական պարտքն է՝ պաշտպանել ամբողջականությունը մեր հայրենի երկրի. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Փաշինյանը տավուշցիներին երաշխիքներ չի տվել, որ Ադրբեջանին այլ տարածքներ չեն հանձնվելու Իսկ անկլավները տալուց հետո կգա ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի ժամանակը Հաջորդ քայլը լինելու է ապրիլի 24-ի հիշատակի օրվանից հրաժարվելը Ով հրաժարվում է հայրենի հողերից, անիծյալ ու աստանդական պիտի դառնա եղբայրասպան Կայենի նման․ Արշակ սրբազան Օրենք խախտողները Երևանում՝ Կառավարությունում նստած են. Բագրատ Սրբազան Ոսկեպար - Կիրանց ճանապարհը շարունակում է փակ մնալ. սպասում են Մհեր Գրիգորյանի այցին Կանաչ տարածքները բարելավում են աղիքների և մաշկի միկրոբիոմի կազմը Կանադացի գիտնականները սովորել են ռետինե և պլաստիկ թափոններից նավթամթերք արտադրել Շարունակում ենք Հայաստանի հետ դաշնակից մնալ, կարծում եմ՝ այնտեղ կան մարդիկ, որոնք հասկանում են ՌԴ-ի դերը Հայաստանի անվտանգության և տնտեսական զարգացման գործում Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակումը ԿՀՎ տնօրեն. Առանց ԱՄՆ-ի օգնության Ուկրաինան կարող է պարտվել պատերազմում մինչև տարեվերջ WhatsApp-ում արհեստական բանականության գործառույթ կներդրվի․ ի՞նչ է այն անելու Էդ խեղճ մարդիկ ի՞նչ են անում, երկու կոպեկ փող են աշխատում․ քաղաքացի Խանութներում 30 տարեկան բարետես աշխատող են ուզում․ Բարետես եմ, բայց 30 տարեկան չեմ․ առևտրական 3 ելույթ «նախկին» Փաշինյանից՝ բռնությունն արմատախիլ անելու մասին ՊԵԿ նախկին փոխնախագահը հրավիրվել է դատախազություն. «Հրապարակ» Իսրայելի կողմից Իրանին հարվածելու թիրախը եղել է Սպահան քաղաքի մոտ գտնվող ավիաբազան Եթե երկրի ղեկավարը ժամանակ ունի զննելու դպրոցների պահարանների կախիչների որակը, թող ժամանակ գտնի նաև hրթիռները «զննելու» համար․ Դավիթ Տոնոյան Փորձում են այնպես անել, որ հայերը մոռանան Արցախի կորստի մասին՝ ջնջելով «Արցախ» անունը ժողովրդի հիշողությունից Իրանի միջուկային օբյեկտներին ոչ մի վնաս չի հասցվել. ՄԱԳԱՏԷ-ն՝ Իսրայելի հարվածի մասին Հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են Ինչպես են այս տարի նշելու Քաղաքացու օրը Մենք հետևողական ենք լինելու, սա չի կարող մնալ անհետևանք․ Լևոն Քոչարյանը՝ Սամվել Վարդանյանին խոշտանգելու մասին Իրանի տարածքում հրթիռային հարվածներ չեն գրանցվել. լրատվամիջոց ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Թրենդային է դարձել ընդդիմադիր դաշտի ներսում, որ խորհրդարանական ընդդիմությունն ավելի շատ ունենա ընդդիմություն, քան իշխանությունները Ո՞նց կարելի է դավաճանությունը ներկայացնել որպես փրկություն. Գնդակահարության արժանի է այդ իշխանությունը. Աջապահյան Փաշինյանի՝ տավուշյան վերջին այցից հետո ՔՊ-ում փորձում են հասկանալ՝ ինչ է փոխվել վերջին օրերին Իրական արդարությունն այն է, որ ԼՂ-ից տեղահանվածները վերադառնան․ Բրեդ Շերման Իսրայելը հարվածել է Իրանին. լրատվամիջոց Կմասնակցի արդյոք Փաշինյանը Մոսկվայում կայանալիք շքերթին Սրանց «թեթև» ձեռքով շատ արագ մոտենում է անվերադարձի կետին․ Մհեր Մելքոնյան Հագեցնող սնունդը նվազեցնում է քաղցրեղենի ցանկությունը Ստեղծվել է անօդաչու թռչող սարք, որը կարող է հիշել մարդուն և հետապնդել նրան Տղամարդը դատի է տվել 50 կանանց, որոնց հետ ծանոթացել է Tinder-ում Չափազանց բարդ տնային աշխատանքը վնասում է երեխաներին Սպորտ դիտելը ակտիվացնում է ուղեղում պարգևատրման համակարգը Վրաստանի «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը ներշնչվել է Կրեմլի կողմից․ Միլլեր Խաղաղ օվկիանոսում հայտնաբերվել են ավելի քան 50 նոր տեսակի օրգանիզմներ ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ պայմաններ չի տեսնում Ուկրաինային դաշինք հրավիրելու համար Դեմ չենք, որ հաղորդումը հեռարձակվի ուղիղ եթերով, բայց Մայր Աթոռն ինքն է որոշում, թե ով պիտի ներկայացնի եկեղեցու դիրքորոշումները․ Եսայի քահանա Արթենյան՝ Պետրոս Ղազարյանին Անընդունելի է ՀՀ առկա տարածքի որևէ հատվածից միակողմանի զիջում՝ առանց սահմանազատման գործընթացի ամբողջական իրականացման․ «Ապրելու երկիր» Ադրբեջանը քանդել է Շուշիի Կանաչ ժամը «Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը կոչված է կանխելու Ուկրաինայի ճակատագրի կրկնությունը, Կոբախիձե
Հարցում

Ո՞ւմ հետ են ամուսնանալու մեր որդիները. The Guardian-ը՝ Հայաստանում սելեկտիվ աբորտների մասին

Որոշ կանանց մենք երբեք չենք տեսնի, որովհետեւ նրանք երբեք չեն ծնվի. նրանց պարզապես թույլ չեն տա ծնվել, նշում է The Guardian-ի սյունակագիր Սյուզաննա Մուրը: Հայաստան այցելելով՝ նա ծանոթացել է սելեկտիվ աբորտների խնդրին, որն այստեղ նույնքան սուր է դրված, որքան Չինաստանում եւ Հնդկաստանում:

Գավառում, որը այսօրվա դրությամբ Չինաստանից հետո աշխարհում երկրորդ տեղն է գրավում սելեկտիվ աբորտների թվով (այստեղ 100 աղջկա դիմաց 120 տղա է ծնվում), Սյուզաննա Մուրը ծանոթացել է 30-ամյա կնոջ հետ, որն արդեն մոտ 10 աբորտ է կատարել՝ հույս ունենալով, վերջապես, տղա ունենալ: Այս կինը 2 դուստր ունի, որոնք բանն էլ հենց այն է, որ ասում են. «Գնանք եկեղեցի, մոմ վառենք, որ փոքրիկ եղբայրիկ ունենանք»: Ամբողջ ընտանիքը որդու մասին է երազում, այդ պատճառով ամեն անգամ տեղեկանալով, որ արգանդում պտուղն իգական սեռ ունի, կինը աբորտ է կատարել: Աբորտների պաշտոնական պատճառ են անվանել «անոթային խնդիրը», որը նա իբր ունեցել է:

2016 թվականին Հայաստանում օրենսդրորեն արգելել են սելեկտիվ աբորտները, եւ հիմա սյունակագրի զրուցակիցը չգիտի, թե ինչ պետք է անի, եթե նորից աղջիկ պտղով հղիանա: Բայց, նախկինի պես, շատ է ուզում տղա ունենալ, քանի որ համոզված է, որ դուստրերը մի քանի տարուց կամուսնանան, իսկ ինքը ամբողջությամբ մենակ կմնա: Նրա ամուսինը, ինչպես այս շրջանում շատ տղամարդիկ, աշխատում է Ռուսաստանում:

Հոդվածի հեղինակի խոսքով՝ Հայաստանում սելեկտիվ աբորտների գլխավոր պատճառներից մեկը այն համոզմունքն է, որ հատկապես տղաներն են ցեղի շարունակողը, իսկ աղջիկներն ամուսնանալով՝ գնում են ամուսնու ընտանիք: Շատերի կարծիքով՝ ծերության շրջանում ծնողներին որդին կաջակցի, այս պատճառով «տղան ներդրում է, իսկ աղջիկը՝ վնաս»:

«Ես սա նորից ու նորից եմ լսում: Եվ սրան դժվար է հավատալ, քանի որ այսօր Երեւանում ամենուր կարելի է ժամանակակից կանանց հանդիպել՝ բժիշկների, լրագրողների, քաղաքական գործիչների: Բայց հենց մյուս կանայք՝ սկեսուրներն են հաճախ ամենամեծ ճնշումը գործադրում կանանց վրա եւ նրանց պարտադրում տղա ծնել»,- գրում է Սյուզաննա Մուրը:

Նա զրուցել է նաեւ բժիշկ Հրաչյա Խալաֆյանի հետ, որը Սեւանի բժշկական կենտրոնի ղեկավարն է: Նա պատմել է, որ հիվանդանոցի անձնակազմին սովորեցնում է պտղի սեռի պատճառով աբորտներ չանել:

«Ամեն տարի մենք 1400 աղջիկ ենք կորցնում: Իսկ ո՞ւմ հետ են ամուսնանալու մեր տղաները: Մեր ազգին ի՞նչ ապագա է սպասում: Մենք ընդամենը 3 միլիոն ենք: Մենք նման կորուստներ ունենալու իրավունք չունենք: Եթե այսպես շարունակվի, մենք մայրեր չենք ունենա, որոնք կկարողանան աղջիկներ ծնել»,- ասել է Խալաֆյանը:

Ժամանակակից շատ կանայք ունենում են միայն մեկ երեխա, անցյալում, սակայն, ընդունված էր 7-8 երեխա ունենալ: Եթե այդ բոլոր երեխաները աղջիկ լինեին, վերջինին կարող էին անվանել վիրավորական «Բավական» անունով: «Կարծես թե, ոչ մեկը ժամանակ չէր գտել նրա համար նորմալ անուն գտնելու»,- գրում է հեղինակը:

Սյուզաննա Մուրի տեղեկություններով՝ սելեկտիվ աբորտների թվով Հայաստանը Չնաստանից եւ Ադրբեջանից հետո երրորդ տեղում է: Եվ որքան զույգերը քիչ են երեխա ունենում, այնքան խնդիրն ավելի սուր է դառնում. եթե ընտանիքում միայն մեկ երեխա պետք է ունենան, ապա ծնողները ցանկանում են, որ նա հենց տղա լինի:

Հետաքրքիր է, որ դպրոցներից շատերում պատմում են, որ դպրոցական երեկույթներին տղաները ստիպված են պարել այլ տղաների հետ, քանի որ դասարաններում աղջիկների թիվը քիչ է: Գավառի դպրոցի տնօրեն Արաքսյա Վարդանյանը նույնպես սա հաստատեց. դասարանների մեծ մասում տղաներն ավելի շատ են, քան աղջիկները: Նրա խոսքով՝ այս հարցում դերակատարում ունի նաեւ Ադրբեջանի հետ պատերազմի սպառնալիքը:

«Մեր զինվորներին ամեն օր սպանում են: Բազմանալու համար մեզ աղջիկներ են պետք: Մեր սահմանները պաշտպանելու համար մեզ տղաներ են պետք»,- նշում է տնօրենը՝ հավելելով, որ ժողովրդի մեջ յուրաքանչյուր տղայի ընկալում են որպես պոտենցիալ զինվորի:

Սյուզաննա Մուրը Հայաստանում հանդիպել է մարդկանց հետ, որոնք փորձում են պայքարել սելեկտիվ աբորտների դեմ եւ տեղեկություններ տարածել հասարակության մեջ ու ընտանիքում աղջիկների կարեւոր դերի մասին: Այսպես՝ Տիկնիկային գործիչների միջազգային միության հայկական կենտրոնը շրջանների դպրոցներում ցուցադրում է «Նեի ճանապարհորդությունը» ներկայացումը, որտեղ աղջիկները հաղթում են հրեշներին եւ փրկում իրենց ու մյուսներին: Իսկ հոգեբան Ինգա Հարությունյանը Վաղարշապատի ճեմարանի ապագա հոգեւորականներին պատմում է այն մասին, թե Աստվածաշնչից որքան մեջբերումներ են ընդգծում կնոջ դերը, եւ որքան կարեւոր է, որ երիտասարդները, հոգեւորական դառնալով, այս միտքն իրենց հոտին հասցնեն:

2010 թվականի տվյալներով՝ Հայաստանում 100 աղջկա դիմաց ծնվել է մոտ 115-120 տղա: 2011 թվականից միջազգային կազմակերպությունների աջակցությամբ սելեկտիվ աբորտների դեմ պայքար է սկսվել, եւ արդյունքները շատ արագ ակնհայտ են դաձել՝ արդեն 2014 թվականին Հայաստանում 100 աղջկա դիմաց ծնվել է 114 տղա, իսկ 2017-ին՝ 110 (նորման 100 աղջկա դիմաց մոտ 104-106 տղայի ծնունդն է): Սակայն եթե իրավիճակը չփոխվի, 2060 թվականին Հայաստանում կանայք 93 հազարով ավելի քիչ կլինեն, քան տղամարդիկ:

Մարգարիտան, որն զբաղվում է հաշմանդամություն ունեցող երեխաներով, Սյուզաննա Մուրին պատմել է իր աշխատանքի եւ այն հավատի մասին, որ յուրաքանչյուրն ապրելու իրավունք ունի: Մարգարիտան կանանց ասում է. «Երբ ցանկանում եք, որ ձեր ամուսինը ձեզ համար թանկարժեք պայուսակ գնի, չէ՞ որ նրան համոզում եք դա անել: Դուք չէ՞ որ կարող եք նույնը անել նաեւ երեխայի հետ կապված: Խոսեք նրա հետ, ասեք, որ աղջիկ եք ցանկանում: Համոզեք նրան: Նրան ասեք, որ ցանկանում եք, որպեսզի այդ աղջիկն ապրի»:

 

NEWS.am Medicine

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan