Մեր գենոմը ուղղակիորեն վերահսկում է քաղաքական հայացքները
Երկու հազար նորվեգացի երկվորյակների ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ այն համոզմունքը, թե մարդկանց որոշ խմբեր կարող են գերազանցել մյուսներին, գտնվում է մեր գեների ուժեղ ազդեցության տակ, հայտնում է Naked-Science-ը:
Մի խոսքով՝ ռասիզմը գաղափարական կարծիքների մի ամբողջություն է, որը հիմնված է այն համոզմունքի վրա, որ մի ռասան գերազանցում է մյուսին: Եվ մարդկային հոգեբանության ուսումնասիրությունը, որն ընկած է այդպիսի սոցիալական վերաբերմունքների ու նախապաշարմունքների հիմքում, անհրաժեշտ է «քաղաքական անկանխատեսելիության» ժամանակներում, հայտարարում են նոր հետազոտության հեղինակները՝ Օսլոյի (Նորվեգիա) համալսարանի հոգեբանության ֆակուլտետից:
PNAS ամսագրում լույս տեսած նոր ուսումնասիրության հեղինակները հարց են տվել՝ ինչպե՞ս կարող էին ռասիստական հայացքներն ու վարքագիծը գոյատեւել այսքան սերունդների ընթացքում: Գուցե մենք ծնվում ենք որոշակի քաղաքական հայացքների հակվածությա՞մբ: Ըստ Օսլոյի հոգեբանների՝ այն հավատը, որ որոշ խմբեր գերազանցում են մյուսներին, գտնվում է մեր գեների ուժեղ ազդեցության ներքո:
«Սոցիալական գերակշռության կողմնորոշման (ՍԳԿ) ժառանգականության վերաբերյալ միակ հրապարակված ուսումնասիրությունը, որը հիմնված է Գերմանիայում 394 զույգ երկվորյակների ընտրության վրա, գտել է շատ ցածր (0,07%) կամ գրեթե զրոյական ժառանգականություն: Մենք որոշեցինք ավելի մեծ նմուշ վերցնել եւ ավելի ճշգրիտ թեսթ անցկացնել ՍԳԿ ժառանգականության աստիճանի վերաբերյալ, եթե այն ընդհանրապես գոյություն ունի: <…> Ուսումնասիրելով ՍԳԿ-ն՝ մենք ցույց տվեցինք, որ այն ժառանգական է, ունի ընդհանուր գենետիկ ազդեցություններ եւ քաղաքական կարգի հետ հատումներ, որոնք ծառայում են սոցիալական հիերարխիայի ամրապնդմանը, ոչ թե թուլացմանը: Սա ենթադրում է, որ վերացական եւ կոնկրետ ձեւերով խմբերի համեմատության ձգտումը գենետիկորեն հիմնավորված վարքային համախտանիշ է: Այսպիսով, կարելի է բացատրել տարբեր տեսակի քաղաքական հայացքների միջեւ երկար տարիներ դիտարկվող կապի մի կարեւոր մասը»,- գրում են փորձագետները:
Այսպիսով, ուսումնասիրության մեջ ներգրավվել են Նորվեգիայի գրեթե 2000 մեծահասակ երկվորյակներ` միաբջիջ եւ երկբջիջ: Նրանց խնդրել են լրացնել հարցաթերթիկ, որը թույլ է տվել գնահատել նրանց սոցիալական գերակշռության կողմնորոշումը եւ անհատականության ընդհանուր գծերը: Բարձր գնահատականը ցույց է տվել սոցիալական հիերարխիայի հակում՝ դա նշանակում է, որ հարցվողը կողմ է այնպիսի հայտարարությունների, ինչպիսիք են․ «Մարդկանց որոշ խմբեր պետք է իմանան իրենց տեղը» եւ «Մարդկանց որոշ խմբեր զիջում են մյուսներին»: Ընդհանուր առմամբ, երկվորյակները պետք է իրենց կարծիքը արտահայտեին ութ կետերի, այդ թվում՝ ներգաղթի խիստ վերահսկողություն սահմանելու եւ գնչուների արտաքսման վերաբերյալ:
Պատասխանները վերլուծելիս աշխատանքի հեղինակները դատողություններ են արել հետեւյալ կերպ՝ եթե միաբջիջ երկվորյակների քաղաքական հայացքները ավելի շատ են համընկել, քան երկբջիջ երկվորյակներինը, ապա դրանք պայմանավորված են եղել գեներով (միաբջիջ երկվորյակների մեջ դրանք համընկնում են 100 տոկոսով, երկբջիջների մոտ՝ 50 տոկոսով):
Ինչպես եւ սպասվում էր, արդյունքում հոգեբանները կապ են հայտնաբերել ՍԳԿ-ի եւ քաղաքական հայացքների միջեւ՝ նրանք, ովքեր գերադասել են հասարակության հիերարխիկ կազմակերպումը կցանկանային խստացնել ներգաղթի վերահսկողությունը եւ կրճատել արտասահմանից ստացվող օգնությունը: Միեւնույն ժամանակ, պարզվել է, որ սոցիալական գերակշռության ձգտումը, որը կենտրոնանում է սոցիալական խմբերում հիերարխիայի կայունության պահպանման եւ ապահովման վրա, գենետիկ կապ ունի բոլոր ութ դիտարկվող քաղաքական կարգերի հետ: Ըստ հետազոտողների, դա կարող է մասամբ բացատրել քաղաքական հայացքների միջեւ կապը:
«Մենք չենք կարծում, որ մեր գենոմը ուղղակիորեն վերահսկում է քաղաքական հայացքները: Սակայն ենթադրում ենք, որ մենք ծնվում ենք մի հակումով, որը ժամանակի ընթացքում ուժեղանում է, երբ մենք նման նախասիրություններով ընկերներ ենք գտնում»,- ասում է Թոմաս Հաարկլաու Կլեպպեստոն՝ ուսումնասիրության գլխավոր հեղինակը: Այսպիսով, մենք կարող ենք ծնվել անհատական այնպիսի հատկանիշներով, որոնք անխուսափելիորեն մեզ կտանեն դրան համապատասխան միջավայր: