Եթե կարճ ասեմ՝ ՀՀ-ում առողջապահության նախարարություն գոյություն չունի․ Հայկ Մանասյան
Համաճարակի չորրորդ ամսում թթվածնային կայանների հարցը գերխնդիր է դարձել։ Այս մասին Ֆեյսբուքյան՝ «Քաղաքական համաճարակ» վերնագրված ուղիղ եթերում հայտարարել է գաստրոէնտերոլոգ, սոնոգրաֆիստ, հայտնի բժիշկ Հայկ Մանասյանը։
Ըստ նրա՝ թթվածինն ամենաէժան ստացվող միջոցն է, որը պետք է վաղուց ապահովված լիներ եւ համաճարակի չորրորդ ամսում նման հարցի լուծումը մեղմ ասած անթույլատրելի է։
«Մեր առողջապահության կազմակերպիչները, նախարարությունը բազմաթիվ բացթողումներ են թույլ տվել, որովհետեւ մասնագետների մի մասը գտնում է, որ առողջապահության նախարարությունը պիտի ժամանակին շատ ավելի խիստ կարանտին մտցներ, ես գտնում եմ, որ հյուրատներ զբաղեցնելու եւ հյուրանոցներ մոբլիզացնելու փոխարեն պետք է առողջապահական հիմնակները մոբիլիզացներ», ասել է Հայկ Մանասյանը։
Բժիշկը պնդում է, որ թթվածնի խնդրի շուրջ արդեն բավականին ժամանակ խոսակցություններ կային ներքին խոհանոցից․
«Եթե կարճ ասեմ՝ Հայաստանի Հանրապետությունում առողջապահության նախարարություն գոյություն չունի։ Լավ կզգաք, վատ կզգաք, այս տեսակետը ձեզ դուր է գալիս, թե ոչ, գրասենյակը, որն այնտեղ աշխատում է, առողջապահության նախարարություն չի։ Այդպիսի բան գոյություն չունի։ Ցավում եմ իմ այն ընկերների համար, որոնք իմ այս ասած խոսքը պետք է անձնական ընդունեն, մտածեն, որ ես չափազանցում եմ, բայց տղերք ջան, եթե դուք գտնում եք, որ այն ինչ հիմա կա, դա առողջապահության նախարարություն է, ապա ես ցավում եմ, որ դուք՝ որպես բժիշկ, որպես մասնագետ, գոյություն չունեք։ Ցանկացած մեկը, որը գիտի՝ ինչ է բժշկությունը, առողջապահությունը, ինտենսիվ թերապիան, թթվածնով մատակարարումը՝ կհասկանա ինչ նկատի ունեմ։ 150 ապարատ են ստացել, որոնք միանալու էին թթվածնային աղբյուրին։ Եթե 150 ապարատ պետք է թթվածնով ապահովես, ուրեմն պետք է 500 աղբյուր էլ պացիենտի համար առանձին վերցվսծ ունենաս, արհեստական շնչառության ապարատի թթվածնի աղբյուր։ Պատկերացրեք՝ բաղնիք են սարքել, պատրաստվում են բաղնիքում ծառայություն մատուցել, բերում են ցնցուղները, խողովակները, ծորակները, վերջում պարզվում է, որ այս քանդուքարափ համակարգը այն աստիճանի խայտառակ վիճակում է, որ տաք ջուր չունեն։ Այսինքն թթվածինը չի բավականացնում էքստրեմալ պայմաններում աշխատանքին, այլ միջին ծանրաբեռնվածությամբ աշխատանքին։ Ես էլ մեծ-մեծ խոսում եմ, ասում եմ՝ մեր համակարգում պրոբլեմ չկա, ամեն ինչով հագեցած է, ամեն ինչ ունի, միլիոն դոլարանոց համակարգչային շերտագրության ապարատ ունի, բայց, պարզվում է, թթվածնային կայան չունի։ 2020 թվականն է, թողնես մեծ-մեծ խոսեն կանխարգելիչ բժշկության մասին, ծխախոտի դեմ պայքար էր ծավալում ժամանակին․․․ Այստեղ ոչ ես կարող եմ հիմնավորել, թե ինչի չունեն թթցածնային կայան, ու ոչ ոք թող չփորձի հիմնավորել, դա անհնար է։ Որ խորանամ, էլի լուծումներ կգտնեմ, որովհետեւ թթվածնային կայանները մենակ հիվանդանոցների կայանները չեն, մոբիլիզացման լուրջ հարցեր կարելի էր լուծել, որ չեն լուծել», ասել է բժիշկ Մանասյանը։
Բժիշկը դիմում է վարչապետին, ահազանգելով, որ առողջապահության նախարարությունը արմատական վերաձեւավորման կարիք ունի․
«Պարո՛ն Փաշինյան, պարո՛ն վարչապետ, ես չգիտեմ՝ մյուս նախարարություններում ինչ վիճակ է, բայց առողջապահության նախարարությունը լուծարման եւ վերաձեւավորման կարիք ունի։ Ես չեմ ասում հրաժարական, ուզում եք՝ հրաժարական թող տա, գա մեկ ուրիշը, այդ մեկ ուրիշից հետո մեկ ուրիշը, բայց նախարարություն գոյություն չունի։ Այսպիսի աշխատանք, այսպիսի խորհրդականներ․․․ Աա արդեն անհնար բան է։ Ամենաէժան միջամտությունը՝ թթվածնով ապահովումը մեր հանրապետությունում պրոբլեմ է։ Այն դեպքում, երբ մենք տեսել ենք պատերազմ, տեսել ենք երկրաշարժ ու պատրաստվում ենք հիմա էլ՝ այնպիսի ծանրաբեռնվածություն կարող է լինել, որ այդ ամեն ինչը մեզ պետք է լինելու։ Այս դեպքում՝ ինչպես հասկացա, Ինֆեկցիոն հիվանդանոցը թթվածնային բալոնների հույսին էր։ Այսինքն Սերժ Սարգսյանի բառերով ասեմ՝ 80-ականների զենքերով ենք մենակ կռվում ու ոչ միայն կորոնավիրուսի, այլեւ ընդհանրապես առողջապահական ցանկացած մարտահրավերի դեմ»։
Համաճարակն, ըստ սոնոգրաֆիստ բժշկի, կայունացման փուլում է։
«Վերջին օրերին մահերը, համեմատած վերջին շաբաթվա, աճել են, բայց այսօրվա մահերը 7-24 օր առսջ ընդունված հիվանդներն են։ Բայց կայունանալու եւ թուլանալու ընդհանուր միտում կա։ Ամբողջ ժողովրդին մտցրել են դիմակի տակ։ Չունեն ապացուցված բազա, որ դիմակը արդյունավետ է, «նավսյակի» մտցրել են, մի ընկեր ունեմ՝ ասում էր «նավսյակի» կարելի է զրահաբաճկոնով ման գալ։ Ես չեմ ասում դիմակ մի դրեք, բայց ինձ հետաքրքիր չի՝ կդնեք, թե ոչ, ասել է բժիշկ Հայկ Մանասյանը։
Ըստ բժիշկ Մանասյանի՝ Հայաստանում պատվաստումների նկատմամբ վստահությունն իջել է․
«Այս խնդիրները վերջին 22 տարվա հետ են կապված, բայց բոլոր դեպքերում հեղափոխական իշխանությունները պիտի որ հեղափոխական լուծումներ առաջարկեին եւ ոչ թե կոնսերվատիվ լուծումներ Ալթունյանի եւ նրանից առաջ եղածների բերած։ Հայաստանում առողջաահական համակարգ գոյություն չունի։ Հայատանում ապահովագրում են նրանց, ովքեր աշխատում են եւ աշխատավարձերի մի մասը դնում են ապահովագրական ֆոնդեր։ Իրականում հիվանդանում են առողջ, երիտասարդ մարդի՞կ, ոչ, քրոնիկ հիվանդություն ունեցողները, թոշակառուները, նրանք, ովքեր չեն աշխատում։ Այսինքն առողջապահական համակարգը իբր փորձում է կայանալ, զարգանալ, բայց աջակցում է նրանց, ովքեր ամենաքիչը ունեն դրա կարիքը։ Համաճարակը ցույց տվեց, թե իրականում որն է մեր պրոբլեմը, որ ծերերը, քրոնիկական հիվանդները, այն բոլոր մարդիկ, ովքեր ապահովագրությունից չեն օգտվում…Քանի բժիշկ գիտեք, որ այս օրերին առաջարկներ են անում։ Բոլորի ուշքնումիտքը այն է, որ նրան հանենք, բերենք մեր մարդուն, բայց իրենց մարդը ինչի՞ է ունակ։ Դա ոչ մեկին հետաքրքիր չի, կարեւորը՝ իրենց մարդը լինի, իրենց շահին ծառայի։ Ու ինչպես ես հասկանում եմ՝ առողջապահական համակարգի սրտացավ մարդկանց 90 տոկոսը այսպես են մտածում»։