Շարունակում ենք Հայաստանի հետ դաշնակից մնալ, կարծում եմ՝ այնտեղ կան մարդիկ, որոնք հասկանում են ՌԴ-ի դերը Հայաստանի անվտանգության և տնտեսական զարգացման գործում 
Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակումը 
ԿՀՎ տնօրեն. Առանց ԱՄՆ-ի օգնության Ուկրաինան կարող է պարտվել պատերազմում մինչև տարեվերջ 
WhatsApp-ում արհեստական բանականության գործառույթ կներդրվի․ ի՞նչ է այն անելու
Էդ խեղճ մարդիկ ի՞նչ են անում, երկու կոպեկ փող են աշխատում․ քաղաքացի 
Խանութներում 30 տարեկան բարետես աշխատող են ուզում․ Բարետես եմ, բայց 30 տարեկան չեմ․ առևտրական 
3 ելույթ «նախկին» Փաշինյանից՝ բռնությունն արմատախիլ անելու մասին 
ՊԵԿ նախկին փոխնախագահը հրավիրվել է դատախազություն. «Հրապարակ»
Իսրայելի կողմից Իրանին հարվածելու թիրախը եղել է Սպահան քաղաքի մոտ գտնվող ավիաբազան
Եթե երկրի ղեկավարը ժամանակ ունի զննելու դպրոցների պահարանների կախիչների որակը, թող ժամանակ գտնի նաև hրթիռները «զննելու» համար․ Դավիթ Տոնոյան 
Փորձում են այնպես անել, որ հայերը մոռանան Արցախի կորստի մասին՝ ջնջելով «Արցախ» անունը ժողովրդի հիշողությունից 
Իրանի միջուկային օբյեկտներին ոչ մի վնաս չի հասցվել. ՄԱԳԱՏԷ-ն՝ Իսրայելի հարվածի մասին
Հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են 
Ինչպես են այս տարի նշելու Քաղաքացու օրը 
Մենք հետևողական ենք լինելու, սա չի կարող մնալ անհետևանք․ Լևոն Քոչարյանը՝ Սամվել Վարդանյանին խոշտանգելու մասին 
Իրանի տարածքում հրթիռային հարվածներ չեն գրանցվել. լրատվամիջոց
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
Թրենդային է դարձել ընդդիմադիր դաշտի ներսում, որ խորհրդարանական ընդդիմությունն ավելի շատ ունենա ընդդիմություն, քան իշխանությունները 
Ո՞նց կարելի է դավաճանությունը ներկայացնել որպես փրկություն. Գնդակահարության արժանի է այդ իշխանությունը. Աջապահյան 
Փաշինյանի՝ տավուշյան վերջին այցից հետո ՔՊ-ում փորձում են հասկանալ՝ ինչ է փոխվել վերջին օրերին 
Իրական արդարությունն այն է, որ ԼՂ-ից տեղահանվածները վերադառնան․ Բրեդ Շերման
Իսրայելը հարվածել է Իրանին. լրատվամիջոց
Կմասնակցի արդյոք Փաշինյանը Մոսկվայում կայանալիք շքերթին
Սրանց «թեթև» ձեռքով շատ արագ մոտենում է անվերադարձի կետին․ Մհեր Մելքոնյան
Հագեցնող սնունդը նվազեցնում է քաղցրեղենի ցանկությունը
Ստեղծվել է անօդաչու թռչող սարք, որը կարող է հիշել մարդուն և հետապնդել նրան
Տղամարդը դատի է տվել 50 կանանց, որոնց հետ ծանոթացել է Tinder-ում
Չափազանց բարդ տնային աշխատանքը վնասում է երեխաներին 
Սպորտ դիտելը ակտիվացնում է ուղեղում պարգևատրման համակարգը
Վրաստանի «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը ներշնչվել է Կրեմլի կողմից․ Միլլեր
Խաղաղ օվկիանոսում հայտնաբերվել են ավելի քան 50 նոր տեսակի օրգանիզմներ
ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ պայմաններ չի տեսնում Ուկրաինային դաշինք հրավիրելու համար
Դեմ չենք, որ հաղորդումը հեռարձակվի ուղիղ եթերով, բայց Մայր Աթոռն ինքն է որոշում, թե ով պիտի ներկայացնի եկեղեցու դիրքորոշումները․ Եսայի քահանա Արթենյան՝ Պետրոս Ղազարյանին 
Անընդունելի է ՀՀ առկա տարածքի որևէ հատվածից միակողմանի զիջում՝ առանց սահմանազատման գործընթացի ամբողջական իրականացման․ «Ապրելու երկիր» 
Ադրբեջանը քանդել է Շուշիի Կանաչ ժամը
«Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը կոչված է կանխելու Ուկրաինայի ճակատագրի կրկնությունը, Կոբախիձե 
Իրանը Իսրայելի դեմ պատասխան հարվածի ժամանակ օգտագործել է միայն հնացած հրթիռային զենքեր. ԻՀՊԿ 
Կայծակը հարվածել է Աբու Դաբի-Երևան չվերթի ինքնաթիռին (տեսանյութ)
Թուրքիայում երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Ուկրաինան ինքը պետք է բանակին ապահովի կենդանի ուժով․ Ստոլտենբերգ
Սամվել Վարդանյանի գրավը վճարելու համար ամբողջ գումարը 5-6 ժամում հավաքվեց․ փաստաբան
Հակառակորդը T90-ով էր անցել հակագրոհի, Իշխանը չէ, ուզում է՝ Պետրոսը լիներ, չէր կարող բան անել․Վահանյանը ցուցմունք տվեց 
ԵՄ-ն ի գիտություն է ընդունում ԼՂ-ից ռուսական զnրքերի դուրսբերման մասին հայտարարությունը
Վայոց ձորում կողաշրջվել է իրանական համարանիշերով բեռնատարը
Աննա Հակոբյանի մոտ ընդունելությանը տեսա ժամանակին Ռիտա Սարգսյանին ստվերի պես հետևող ստախոս կանանց, նրանց դեմքը էյֆորիա էր արտահայտում, նոր կուռք է հայտնվել 
ՔԿ․ Ադրբեջանի քաղաքացին սպանել է մոսկվացուն՝ կայանելու առիթով նկատողության պատճառով
Հայաստանը 2023-ին կոնյակի ամենախոշոր մատակարարն է Ռուսաստանին
ԼՂ հայերը պետք է հնարավորություն ունենան վերադառնալ հայրենիք, եթե ապահովվի նրանց անվտանգությունը. ՌԴ ԱԳՆ 
Ժողովրդավար և խաղաղ հայ ժողովուրդը բախվում է իր ամենամութ օրերը հիշեցնող սպառնալիքների․ կոնգրեսական 
5 անձ է կալանավովել խոշոր չափի հափշտակության դեպքով
Սանահինցիները «կանկախանան»
Կիրանցի արոտավայրերը, այգիները, Ոսկեպարի խմելու և ոռոգման ջրի ակնունքները հայտնվելու են թշնամու վերահսկողության ներքո. Զեկույց 
Արցախում գտնվող ամբողջ մշակութային ժառանգությունը գտնվում է ոչնչացման և յուրացման վտանգի տակ 
Օսկանյանին սպասելիս
Առողջապահության պետպատվերը չփոխվեց. Փաշինյանը խաբել է. մաս 201 
Այս իշխանության խոսքի հանդեպ նրանք հավատ չունեն այլեւս եւ որոշել են սպասել քայլերին 
Փաշինյանը խոսել է Ալիևի հետ ինչ-որ «բանավոր պայմանավորվածության» մասին 
Խաղաղապահներն ամբողջությամբ չեն հեռանում Արցախից 
Այժմ խոսքը Սահմանադրական դատարանինն է 
Լեռնային Ղարաբաղի իրադարձություններն օրինակ են, որ Ռուսաստանը հուսալի դաշնակից չէ. ԱՄՆ Պետքարտուղարություն 
ՊԵԿ-ը հետաձգել է 2023 թվականի հաշվարկ-հայտարարագրերի ներկայացման վերջնաժամկետը 
Ո՞ւր և ինչո՞ւ է շտապում Արևմուտքն իր տարածաշրջանային «ծրագրերում»
Շատերը ռուսների հեռանալը պարտություն կընկալեն. Մարկեդոնով 
Հերթն Անահիտ Ավանեսյանինն է 
ԵՄ անդամակցության հարցն այլեւս անհաս ցանկություն է 
Իրանից Ալիևին զգուշացրել են՝ իր արհեստածին երկիրը կարող է դառնալ իրանական հրթիռային հարվածի թիրախ 
Գիտնականները պարզել են, թե ինչ ազդեցություն է ունենում անառողջ նախաճաշը դպրոցականների առաջադիմության վրա 
Honda-ն ներկայացրել է Ye էլեկտրական մեքենաների նոր շարքը Չինաստանի համար
Գիտնականները պարզել են, թե երբ է մոլորակի վրա հայտնվել արաբիկա սուրճը
Բժիշկ անեսթեզիոլոգը հիվանդներին և գործընկերոջը թունավորել է մահացու դեղամիջոցներով
Ավստրալացին, ահռելի դդումի մեջ նստած, անցել է Թումուտ գետը (տեսանյութ)
«Փախավ». ոսկեպարցիներին թույլ չեն տվել Փաշինյանին հարց տալ
Փաշինյանը 3 տասնյակից ավել մեքենայով է մեկնել Ոսկեպար և Կիրանց 
ՔՊ-ականները հիշել են Սյունիքի տեղը
«Դավաճան վիժվածք» ասած քաղաքացին խոշտանգվում է, իսկ քաղաքացու վրա թքած ԱԺ նախագահը, սպառնացող ՔՊ քարտուղարը դառնում են անպատժելի արտոնյալներ 
«Ուրալ»-ի վթարի գործով ՀՀ ՊՆ պաշտոնյաների պատասխանատվության ենթարկելու հարց է բարձրացվել. հետաքննությունը շարունակվում է 
1,5 միլիոնի անունները պարզելու ցանկությունը հակահայ քայլ է, Փաշինյանը ծնկի եկած ապագա է պատրաստում հայ ժողովրդի համար․ Մուրադ Փափազյան 
34-ամյա ՌԴ քաղաքացին կրակել է Արարատի մարզի բնակչի ոտքերին․ նրան մեղադրանք է ներկայացվել 
Դատական կախյալ համակարգ, ոստիկանության դաժանություններ․ «Freedom House»-ը՝ Հայաստանի մասին 
Հայաստանում հայերի հանդեպ սկսել են կիրառել ադրբեջանական խոշտանգման ձևերը․ Անժելա Էլիբեգովա Վրաստանի թվերին նայեք, հետո ձեր, իսկ հետո նոր փորձեք հավասարվել եւ անցնել
Հայ-վրացական տնտեսական հարաբերությունները վարչապետի «թեթև» ձեռքով շարունակում են հրապուրիչ մնալ:
Ի տարբերություն մեր վիճկոմի՝ վրաց վիճակագրությունը հունվարի 20-ին հրապարակեց երկրի արտաքին առևտրի հիմնական ցուցանիշները: Հարևանցիորեն ասենք, որ մերոնք դեռ դեկտեմբեր ամիսը չեն հասցրել ամփոփել: Մերոնք անցած ամսվա տվյալները հրապարակում են հաջորդ ամսվա 25-ին: Իսկ դեկտեմբերի տվյալները հրապարակելու համար հատուկ «թույլտվություն» ունեն՝ մինչև հունվարի 31:
Վրաց արտաքին առևտուրը կազմել է 12․8 մլրդ դոլար։ Ընդհանուր աճը 2․7 տոկոս է։ Ընդ որում` արտահանումները նախորդ տարվա համեմատ աճել են 12․4 տոկոսով։ Իսկ ներկրումները նվազել են 0․8 տոկոսով։ Պարզ նկատելի է, որ արտաքին առևտրի հաշվեկշիռը բացասական է (նույնն է նաև մեր պարագային)։ Վրաստանի արտահանումները կազմում են 3․8 մլրդ դոլար, ներկրումները՝ 9․1 մլրդ դոլար։
Մեր 11 ամիսների արտաքին առևտրի թվերն ավելի համեստ են։ Արտահանում՝ 2․4 մլրդ դոլար, ներմուծում՝ 4․8։ Բացասական հաշվեկշիռը 2․4 մլրդ դոլար է։
Վրաստանի արտաքին առևտրում առաջինը Թուրքիան է՝ առևտրի ծավալը 1․8 մլրդ դոլար։ Երկրորդ տեղում Ռուսաստանն է՝ 1․5 մլրդ։ Երրորդը՝ Չինաստանը (1․1 մլրդ)։ Չորրորդը՝ Ադրբեջանը (կրկին 1․1 մլրդ)։ Հինգերորդը Հայաստանն է (679․7 մլն դոլար)։
Մեր արտաքին առևտրի առաջին հնգյակը չի կարելի ասել՝ էապես տարբեր է՝ երեք երկրներ «կրկնվում» են։ Մեր հիմնական գործընկերը Ռուսաստանն է՝ այս երկրին բաժին է ընկնում 26 տոկոսը։ Երկրորդը 20․7 տոկոսով Չինաստանն է։ Երրորդը Գերմանիան՝ 10․6 տոկոս։ Չորրորդը Թուրքիան է՝ 9․7 տոկոս։ Հինգերորդը Իրանը՝ 8․7 տոկոս։
Վրացական ամենամեծ խմբաքանակով արտահանումները բաժին են ընկնում Ադրբեջանին ու Ռուսաստանին։ Երրորդ երկիրը Հայաստանն է։ Վրաց արտահանումների ծավալը մեր երկիր 412․2 մլն դոլար է։ Իսկ այ ներկրող երկրների առաջին հնգյակում մենք բացակա ենք՝ ի տարբերություն առևտրի ընդհանուր ծավալի ցուցակի։ Մեր՝ հինգերորդ տեղը «զբաղեցնում է» Գերմանիան։ Պատճառը շատ պարզ է։ Մենք զգալիորեն քիչ ապրանք ենք արտահանում հարևան երկիր, քան ներմուծում։
Մինչև այս վիճակը նկարագրող թվերին անցնելը նշենք մեկ առանձնահատկություն ևս։ Վրաստանի արտաքին ապրանքաշրջանառության մեջ վերջին տարիներին շատ մեծ մասնաբաժին ունեն ավտոմոբիլների ներմուծումն ու արտահանումը։ Էներգակիրներից հետո ավտոմոբիլները ծավալով երկրորդ ապրանքատեսակն են։ 2019թ․ Վրաստան ներմուծվել է մոտ 654 մլն դոլար արժեքի ավտոմեքենա, արտահանվել՝ մոտ 687 մլն-ի։ Ավտոմեքենաներ ներկրել ու արտահանելու բիզնեսը մոտ 1․3 մլրդ դոլարի չափով ուռճացնում է արտաքին ապրանքաշրջանառության մակրո թվերը։ Մինչդեռ այդ 1․3 մլրդ-ի տնտեսական օգուտ-բարիքը ընդամենը 33 մլն դոլար է։ Սակայն վրաց վիճակագրությունը բաց-բաց հրապարակում է այս թվերը։ Հրապարակում ու հնարավորություն է տալիս վերլուծել այն։ Մեր պարագային այս թիվը բաց չէ։ Չնայած, որ ավտոմեքենաների ներկրում-արտահանումը 2019-ի մեր տնտեսության մեջ ոչ պակաս (եթե՝ ոչ ավելի) մասնաբաժին ուներ։ Ակնհայտ է, որ վրաց իշխանությունները ևս մերոնց նման հակված են մեծ ու պուպուշ թվեր հրապարակել։
Վերադառնանք հայ-վրացական ապրանքաշրջանառության թվերին։ Ըստ վրաց վիճակագիրների՝ 2019թ․ մեր ապրանքաշրջանառությունը 679․6 մլն դոլար է։ Վրաստանից մեր երկիր առաքվել է 412․2 մլն դոլարի ապրանք։ Իսկ մեր երկրից Վրաստան՝ 267․5 մլն դոլարի։ Սրանք վրացական թվերն են։ Հիմա կարելի է մեջբերել մեր վիճակագիրների թվերը, որոնք ամփոփում են 2019-ի 11 ամիսները։ Վրաստանից ներմուծումների թիվը մոտավորապես համընկնում է՝ մոտ 414 մլն դոլար։ Բայց սա արդեն ավելի մեծ թիվ է, քան նշված է վրաց հաշվետվություններում։ Մերոնք այս ամիս դեռ դեկտեմբեր ամսվա գումարներն են ավելացնելու ու, բնականաբար, ավելի մեծ թիվ են ստանալու։ Փոխարենը մերոնք կտրուկ պակաս են նշում Վրաստան արտահանումների մեր ծավալը՝ ընդամենը 63․3 մլն դոլար։ Ահա այսպիսի կտրուկ տարբերություն, որ հնարավոր է այսօր նկատել։ Սպասենք մեր տարեկան պաշտոնական թվերին։ Այդժամ կարելի կլինի հասկանալ մեր ու վրաց վիճակագիրների «մեթոդաբանական մոտեցումների» տարբերությունը։ Տարբերություն, որ միջազգային զվարճախոսության թեմա է դարձել։
Վերջում ընդամենը 1 փաստ-համեմատություն։ Ըստ մեր վիճկոմի՝ Հայաստանից 2019թ․ 11 ամիսներին արտահանվել է մոտ 11 մլն դոլար արժեքի գինի։ Ըստ վրաց վիճակագիրների՝ իրենց երկրից արտահանվել է 240 մլն դոլար արժեքի 94 մլն շիշ գինի։
Արա Գալոյան
Տնտեսական մեկնաբան
Աղբյուրը՝ politeconomy.org
