Այսօր՝ 26 ապրիլի 2024թ., 00:00
Սրտի խնայող դեֆիբրիլացիա. մշակվել է սրտի ռիթմի խանգարումների բուժման ավելի մեղմ մեթոդ Գիտնականներն ամենավտանգավոր պատասխանները տվող «թունավոր» արհեստական բանականություն են ստեղծել Չինաստանում թալանված հնագույն դամբարանում 15 բրոնզե ծիսական զանգ է հայտնաբերվել Լոնդոնում բանակի հեծելազորային գնդի ձիերը փախել են ախոռից` բախվելով մեքենաներին և ավտոբուսին (տեսանյութ) Պետք է հիշենք և հարգենք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը Կոչ ենք անում աջակցել Համատեղ պատմական հանձնաժողովի ստեղծման մեր առաջարկին և Հայաստանի հետ կարգավորման գործընթացին. Թուրքիայի ԱԳՆ Կա արտաքին սատարում այս իշխանություններին․ Սերժ Սարգսյանը՝ իշխանություններին հեռացնելու՝ ընդդիմության փորձերի մասին Ցեղաuպանnւթյան ժխտումը քրեորեն պատժելի է, իսկ զոհերի անունները ճշտելը՝ հիմարություն․ Սերժ Սարգսյան Ադրբեջանը սահմանագծման գործընթաց է իրականացնում Փաշինյանի ձեռքով. Սեյրան Օհանյան Կարևոր է, որ ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի միջև բախում չլինի. Շոլց Բաքուն շարունակում է Հայաստանից պահանջել փոխել սահմանադրությունը Այսօր լրանում է Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը․ Ռոբերտ Քոչարյան Բայդենն ապրիլքսանչորսյան ուղերձում կրկին կիրառել է «ցեղաuպանnւթյուն» եզրույթը «Ես պահանջեցի, հայկական գերեզմանոցի համար տեղ հատկացրեցին». Գայանե Գեւորգյանը Հայաստանից տեղափոխվել է Վանում ապրելու 1915 թվականի իրադարձությունները «ցեղասպանություն չեն». Բաքվում Թուրքիայի դեսպան Աննա Հակոբյանին Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում դիմավորել են «Նիկոլ ցեղասպան» վանկարկություններով (տեսանյութ) Պատմության այս մռայլ էջը հիշեցնում է խտրականության ու բռնության դեմ պայքարի անհրաժեշտության մասին․ Բելգիայի արտգործնախարար Զեկույց. Իրավապաշտպան կազմակերպությունները Հայաստանում ոստիկանության չարաշահումների աճ են արձանագրում Արիությանը վախկոտություն մի խառնեք․ մեր պատգամն ենք բերում իշխանություններին․ Գարեգին Բ (տեսանյութ) Հեռախոսազրույցի ընթացքում հորս ասածներից մենք ավելի շատ ենք անհանգստացել․ Ռուբեն Վարդանյանի որդի Մատվիենկոն հանձնարարել է խոսնակ Սիմոնյանի հայտարարությունների առնչությամբ հարցում ուղարկել Հայաստանի խորհրդարան Պարզվում է՝ Հրանուշ Հակոբյանի «Արի տուն» ծրագրի անհաջող կրկնօրինակն է փորձ արվում գործի դնել Հայոց ցեղասպանությունն անցյալի ողբերգություն չէ, այն շարունակական իրականություն է. ԵԽ պատգամավոր Ուկրաինական անօդաչուները գրոհել են Սմոլենսկի վառելիքաէներգետիկ օբյեկտները Նորատուսի գերեզմանատանը պայթյուն-փլուզում է տեղի ունեցել․ պայթյունի վայրից 80 մետրի հեռու հայտնաբերվել է տղամարդու դի Crocus-ում տեղի ունեցածի բոլոր պատվիրատուները, հովանավորները և կազմակերպիչները պետք է բացահայտվեն և պատժվեն. Պուտին Պարո՛ն Էրդողան, մի փորձեք Սփյուռքը հակադրել Հայաստանին, մենք մի ազգ ենք՝ մի պահանջատիրությամբ. Արամ Ա Եթե Հայաստանը որոշի դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից, դա կլինի նրա ինքնիշխան իրավունքը. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ամաչում են մարդամեջ դուրս գան Ապրիլի 25-ը որոշիչ օր է Մամիկոն Ասլանյանի համար Առավոտից չի դադարում մարդկանց հոսքը դեպի Ծիծեռնակաբերիդ բարձունք (տեսանյութ) Ի՞նչ է անելու Փաշինյանը հաջորդ անգամ՝ քանդելո՞ւ է Հայոց ցեղասպանության թանգարանը․ Հարութ Սասունյան 36 կգ ոսկու գործով քննչական խմբի ղեկավարին նոր պաշտոն են տվել Անհանգստացած ենք Հայաստանում ոստիկանական բռնության դեպքերի աճով. Freedom House Մարիա Կարապետյանին «հուշումներով» ՔՊ-ական անդամները դեմ քվեարկեցին ընդդիմության նախագծին Մեր նվիրական պարտքն է՝ պաշտպանել ամբողջականությունը մեր հայրենի երկրի. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Փաշինյանը տավուշցիներին երաշխիքներ չի տվել, որ Ադրբեջանին այլ տարածքներ չեն հանձնվելու Իսկ անկլավները տալուց հետո կգա ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի ժամանակը Հաջորդ քայլը լինելու է ապրիլի 24-ի հիշատակի օրվանից հրաժարվելը Ով հրաժարվում է հայրենի հողերից, անիծյալ ու աստանդական պիտի դառնա եղբայրասպան Կայենի նման․ Արշակ սրբազան Օրենք խախտողները Երևանում՝ Կառավարությունում նստած են. Բագրատ Սրբազան Ոսկեպար - Կիրանց ճանապարհը շարունակում է փակ մնալ. սպասում են Մհեր Գրիգորյանի այցին Կանաչ տարածքները բարելավում են աղիքների և մաշկի միկրոբիոմի կազմը Կանադացի գիտնականները սովորել են ռետինե և պլաստիկ թափոններից նավթամթերք արտադրել Շարունակում ենք Հայաստանի հետ դաշնակից մնալ, կարծում եմ՝ այնտեղ կան մարդիկ, որոնք հասկանում են ՌԴ-ի դերը Հայաստանի անվտանգության և տնտեսական զարգացման գործում Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակումը ԿՀՎ տնօրեն. Առանց ԱՄՆ-ի օգնության Ուկրաինան կարող է պարտվել պատերազմում մինչև տարեվերջ WhatsApp-ում արհեստական բանականության գործառույթ կներդրվի․ ի՞նչ է այն անելու Էդ խեղճ մարդիկ ի՞նչ են անում, երկու կոպեկ փող են աշխատում․ քաղաքացի Խանութներում 30 տարեկան բարետես աշխատող են ուզում․ Բարետես եմ, բայց 30 տարեկան չեմ․ առևտրական 3 ելույթ «նախկին» Փաշինյանից՝ բռնությունն արմատախիլ անելու մասին ՊԵԿ նախկին փոխնախագահը հրավիրվել է դատախազություն. «Հրապարակ» Իսրայելի կողմից Իրանին հարվածելու թիրախը եղել է Սպահան քաղաքի մոտ գտնվող ավիաբազան Եթե երկրի ղեկավարը ժամանակ ունի զննելու դպրոցների պահարանների կախիչների որակը, թող ժամանակ գտնի նաև hրթիռները «զննելու» համար․ Դավիթ Տոնոյան Փորձում են այնպես անել, որ հայերը մոռանան Արցախի կորստի մասին՝ ջնջելով «Արցախ» անունը ժողովրդի հիշողությունից Իրանի միջուկային օբյեկտներին ոչ մի վնաս չի հասցվել. ՄԱԳԱՏԷ-ն՝ Իսրայելի հարվածի մասին Հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են Ինչպես են այս տարի նշելու Քաղաքացու օրը Մենք հետևողական ենք լինելու, սա չի կարող մնալ անհետևանք․ Լևոն Քոչարյանը՝ Սամվել Վարդանյանին խոշտանգելու մասին Իրանի տարածքում հրթիռային հարվածներ չեն գրանցվել. լրատվամիջոց ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ Թրենդային է դարձել ընդդիմադիր դաշտի ներսում, որ խորհրդարանական ընդդիմությունն ավելի շատ ունենա ընդդիմություն, քան իշխանությունները Ո՞նց կարելի է դավաճանությունը ներկայացնել որպես փրկություն. Գնդակահարության արժանի է այդ իշխանությունը. Աջապահյան Փաշինյանի՝ տավուշյան վերջին այցից հետո ՔՊ-ում փորձում են հասկանալ՝ ինչ է փոխվել վերջին օրերին Իրական արդարությունն այն է, որ ԼՂ-ից տեղահանվածները վերադառնան․ Բրեդ Շերման Իսրայելը հարվածել է Իրանին. լրատվամիջոց Կմասնակցի արդյոք Փաշինյանը Մոսկվայում կայանալիք շքերթին Սրանց «թեթև» ձեռքով շատ արագ մոտենում է անվերադարձի կետին․ Մհեր Մելքոնյան Հագեցնող սնունդը նվազեցնում է քաղցրեղենի ցանկությունը Ստեղծվել է անօդաչու թռչող սարք, որը կարող է հիշել մարդուն և հետապնդել նրան Տղամարդը դատի է տվել 50 կանանց, որոնց հետ ծանոթացել է Tinder-ում Չափազանց բարդ տնային աշխատանքը վնասում է երեխաներին Սպորտ դիտելը ակտիվացնում է ուղեղում պարգևատրման համակարգը Վրաստանի «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը ներշնչվել է Կրեմլի կողմից․ Միլլեր Խաղաղ օվկիանոսում հայտնաբերվել են ավելի քան 50 նոր տեսակի օրգանիզմներ ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ պայմաններ չի տեսնում Ուկրաինային դաշինք հրավիրելու համար Դեմ չենք, որ հաղորդումը հեռարձակվի ուղիղ եթերով, բայց Մայր Աթոռն ինքն է որոշում, թե ով պիտի ներկայացնի եկեղեցու դիրքորոշումները․ Եսայի քահանա Արթենյան՝ Պետրոս Ղազարյանին Անընդունելի է ՀՀ առկա տարածքի որևէ հատվածից միակողմանի զիջում՝ առանց սահմանազատման գործընթացի ամբողջական իրականացման․ «Ապրելու երկիր» Ադրբեջանը քանդել է Շուշիի Կանաչ ժամը «Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը կոչված է կանխելու Ուկրաինայի ճակատագրի կրկնությունը, Կոբախիձե
Հարցում

Չկայացած կուսակցություններ, չինքնորոշված քաղաքացիական հասարակություն. մաս 1-ին

«Պառլամենտի նպատակն է փողոցային կռիվը

փոխարինել լեզվակռվով»։

Ուինսթոն Չերչիլ

Հայաստանում անբնական քաղաքական հարաբերություններ են ձևավորվել, երբ քաղաքական ու քաղաքացիական հասկացությունները միախառնվել են, միմյանց փոխարինել, ու արդյունքում ստացել ենք անհասկանալի մի խառնուրդ։ Առաջ շարժվելու համար այս երևույթի պատճառները պետք է փորձել վերլուծել և դա հաղթահարելու ուղիներ որոնել։

Հատկապես վերջին տասնամյակում քաղաքական կուսակցությունները վերջնականապես հեղինակազրկվեցին, իսկ կուսակցական լինելը սկսվեց ընկալվել որպես բացասական երևույթ։ Արդյունքում ընդվզման և քաղաքական կյանքի լոկոմոտիվի դերը ստանձնեցին քաղաքացիական (բնապահպանական, իրավունքների համար, տարբեր սոցիալական խնդիրների լուծմանը միտված) շարժումները։ Դրանցից էին «Մաշտոցի պուրակը», «100 դրամը», «Էլեկտրիկ Երևանը» և այլն, իսկ փորձագիտական հանրությունը սկսեց դրսևորվել ՀԿ-ների տանիքի ներքո։ Դրամաշնորհները մասնագիտական դրսևորման, լսելի դառնալու, ինչպես նաև իշխանությունից ֆինանսական, հետևաբար նաև ստեղծագործական անկախություն ունենալու համարյա միակ հնարավոր տարբերակն էին։

Մինչ 2018-ը քաղաքական կուսակցությունները տարբեր ֆորմատներով կա՛մ կոալիցիաներ էին ստեղծում իշխող կուսակցության հետ, կա՛մ կատարում էին ընդդիմադիրների դեր՝ դրանով տարբեր ծառայություններ մատուցելով իշխանություններին (մի առիթով Սերժ Սարգսյանը նրանց անվանեց հաճախորդներ)։ Արդյունքում հանրության համար որպես վստահելի ընդդիմադիրների դերը սկսեցին կատարել քաղաքացիական շարժումերը և հասարական կազմակերպությունները, իսկ 2018-ից հետո, ըստ հանրային ընկալման, իշխանության եկան քաղաքացիական ակտիվիստները՝ արդեն կուսակցական պատմուճանով, տարբեր ՀԿ-ների ու քաղաքացիական ակտիվիստների հենարանը ունենալով։ Իսկ կուսակցությունները, ըստ էության, սկսեցին կատարել արտախորհրդարանական ընդդիմության դերը։ Արդյունքում անբնական, ինչ-որ տեղ այլասերված քաղաքական համակարգի պատկեր ենք ստացել, ինչը ռեֆլոքսիայի ենթարկելու կարիքն ունի։

Հասարակության համար կարևոր շարժումներն ապակուսակցականացվել էին, իսկ կուսակցությունները, ըստ էության, ապահանրայնացվեցին, այսինքն հանրության և կուսակցությունների միջև ստեղծվել էր անջրպետ։ Արդյունքում առաջացան կուսակցություններ, որոնք սկսեցին իրենց ներկայացնել որպես «քաղաքացիական», զորօրինակ՝ «Քաղաքացիական պայմանագիրը»: Այսինքն, չնայած նրան, որ կուսակցությունները վարկաբեկվել էին, այնուամենայնիվ քաղաքական պայքարի համար, ըստ Սահմանադրության պահանջի, պետք է գրանցվել որպես կուսակցություն: Լուծումը մեկն էր, կուսակցությունը հայտարարել քաղաքացիական շարժման տարրատեսակ, այսինքն ձևով՝ կուսակցություն, բովանդակությամբ՝ քաղաքացիական:

Ինչ-որ առումով այդ գործընթացն ուներ հիմք։ 1995-1996 թվականներից սկսած հանրության վստահությունն ընտրական գործընթացների հանդեպ սկսեց մարել։ Կուսակցությունների հիմնական գործառույթն ընտրություններին մասնակցելն է։ Եթե չկա վստահություն ընտրությունների հանդեպ, ապա անհասկանալի է դառնում նրանց գոյության իմաստը։ Առաջ է գալիս փողոցային պայքարի ակտուալացումը, որն արդեն հանրային օրակարգում է կարող գտնվել ու իր բնույթով քաղաքացիական տիրույթում է։

Մյուս կողմից, 2018-ի իշխանափոխությունից հետո անհասկանալի է դարձել քաղաքացիական հասարակության դերակատարման իմաստը, որովհետև քաղաքացիական հասարակության հիմնական նպատակը քաղաքացիների տարաբնույթ շահերի պաշտպանությունն է։ Սակայն այսօր այդ հանրության հրապարակային հատվածը հիմնականում աֆիլացվել է գործող իշխանությունների հետ և հանդես է գալիս որպես իշխանական քարոզչամեքենայի կարևորագույն գործիք։

Ինչպես 2018-ից առաջ քաղաքական կուսակցությունների դերակատարությունն էր անբնական, այնպես էլ այսօր քաղաքացիական հասարակության դերակատարությունն է դարձել հակաբնական։

Կուսակցությունները 2018-ից առաջ,դադարել էին լինել քաղաքական օրակարգ ձևավորող մարմիններ, մյուս կողմից, 2018-ից հետո քաղաքացիական ակտիվիստները սկսեցին տրանսֆորմացվել քաղաքական գործիչների: Հատկապես հետաքրքրական է այն ֆենոմենը, որ քաղաքացիական ակտիվիստների ու իրավապաշտպանների մի ստվար զանգված վերածվել է իշխանության «պահապան հրեշտակների»՝ երբեմն դրա ամենաբացասական դրսևորումներով, իսկ նախկին իշխանության որոշ անդամներ վերածվել են բավականին արդյունավետ իրավապաշտպանների։

Այս պարագայում անհրաժեշտ է հասկանալ, թե ինչ է իրենից ներկայացնում «քաղաքացիական հասարակություն» հասկացությունը և որոնք են նրա գործառույթները, ինչպես նաև՝ որն է քաղաքական կուսակցությունների առաքելությունը և որոնք են նրանց հիմնական գործառույթները՝ հատկապես հանրային դաշտում։

Այս հարցերն ավելի հանգամանալից կդիտարկենք հոդվածի հաջորդ հատվածում։

Շարունակելի․․․

Ստեփան Դանիելյան

Աղբյուրը՝ http://politeconomy.org/?p=12911

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan