Այսօր՝ 29 մարտի 2024թ., 00:00
Նյարդաբանները ուղեղում մի մեխանիզմ են հայտնաբերել, որը վերահսկում է երաժշտության տակ պարելու ցանկությունը ԱՄՆ առաջին տիկինը երեխաների համար գիրք է գրել իր կատվի մասին Եվրոպայում 11-ից 15 տարեկան գրեթե յուրաքանչյուր վեցերորդ երեխան կիբերհարձակման է ենթարկվում ԱՄՆ-ն 2024 թ. 228 մլն դոլար է հատկացրել Բալթյան երկրներին պաշտպանության համար Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ի ահաբեկիչները կապ ունեն ուկրաինացի ազգայնականների հետ. ՌԴ Քննչական կոմիտե Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ Երևանում թալանել են հայտնի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5 մլն 500 հազար դրամի բջջային հեռախոս Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Հայաստանն աշխարհի աչքի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթն անօրինական էր, բայց դա հայրենակիցներին փրկելու միակ միջոցն էր․ Շահրամանյան Մանիպուլյացիա․ Կառավարությունը հարկատուների գումարները տվեց «Վեոլիա Ջուր»-ին, որ հարկատուների համար ջուրը չթանկանա Մեծ Պահք. Ավագ հինգշաբթի. Արարիչը ստեղծեց ձկներին ու թռչուններին ՀՀ-ն 300 հազար դոլարի օգնություն կտրամադրի Ճապոնիային երկրաշարժից տուժածների հումանիտար կարիքների բավարարման համար Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում Արցախը երբևէ Հայաստանի համար վտանգ չի եղել, դա մանիպուլյացիա է իշխանությունը պահելու համար. Արցախի ԱԺ պատգամավորը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին Ցելոֆանե տոպրակները չհանվեցին, այլ թանկացան. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 190 ՔՊ-ականներն այլեւս առաջվանը չեն. նրանց սիրտը վախ է ընկել 92 մլն եվրո․ կառավարությունը դարձյալ վարկ է վերցնում Որքան են վճարել Հրաչուհի Ութմազյանին ու Համլետ Առաքելյանին՝ «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար Տավուշի հարցով իշխանությունը պահեստային տարբերակներ է նախատեսել Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում քաոս է ՔԿ-ն մտել է դատարան և Մանվել Գրիգորյանի դատավոր դստերը օգնականի վերաբերյալ հարցեր է տվել Սեփական կամքով որոշել է հանձնել Տավուշի բնակավայրերը ՆԳ նախարարը քաղաքական լուրջ վրիպում է թույլ տվել Գուրգեն Արսենյանը ՔՊ-ից նեղացած է 15-օրյա ժամկետում տուգանքը վճարելու դեպքում կկիրառվի 30 տոկոսի նվազեցում. ՆԳՆ Զույգերը, որոնք միասին ալկոհոլ են խմում, ավելի երկար են ապրում միասին Ցուցարարները գոմաղբ են թափել ամերիկացի պաշտոնյաների տների մոտ Պեսկովը պատմել է «Крокус»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչությունից հետո Պուտինի անցկացրած անքուն գիշերվա մասին «Լյուկի կափարիչ» փոխելը՝ լուրի թեմա․ Քաղաքացիները ծաղրում են թաղապետարանին Արթուր Աբրահամ․ Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր Օրվա խորհուրդ Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է. «Հրապարակ» Սրանք անցան պլան Բ-ին. Գառնիկ Դանիելյան ՀՀ-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ-ն՝ Ադրբեջանի հայտարարություններին «Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից հետո լծվել է ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հարկադիր սնանկացման գործընթացին Օրենքի խախտմամբ աշխատանքից ազատվածներին նախարարությունները 436 մլն դրամ հարկադիր պարապուրդի գումար են վճարել Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ոսկերչության ոլորտի կասկածելի աճը շարունակում է «բարձր տնտեսական աճ» ապահովել Զախարովան՝ Ուկրաինային ադրբեջանական զենք մատակարարելու մասին՝ նման տեղեկությունները մանրակրկիտ ստուգվում են Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմալացնելու ու կրճատելու սեւեռումը հասել է Դիլիջան Տարածքներ զիջելը դե ֆակտո տարածքային փոփոխությունների է հանգեցնում․ Գևորգ Դանիելյան Մահացել է Արարատ Զուրաբյանի դուստրը Ինչու չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ Նախկին ԱԱԾ-ականները՝ Զվարթնոցից ռուս սահմանապահներին հանելու մասին «Ճակատագրական չաթը». ինչո՞ւ են հրաժարական տվել 4 դատավորները Թալիբները նախատեսում են քարկոծելով մահապատժի ենթարկել կանանց դավաճանության համար Հետազոտողները վերծանել են ացտեկների տեքստերը, որոնք պատմում են մայրաքաղաքի հիմնադրման և իսպանացիների ներխուժման մասին Գիտնականները արհեստական բանականության կիրառմամբ բարելավել են գարեջրի համը Իտալական լճում «առաջադեմ տեխնոլոգիաներով» կառուցված հնագույն նավակներ են հայտնաբերվել Մենք «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը չենք օգտագործում, այլ` երթուղի, որը Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները ՀՀ-ի Սյունիքի մարզով կապում է Նախիջևանի հետ․ Զախարովա Թիվ 130 դպրոցի՝ յուրացումների մեջ մեղադրվող տնօրենն ազատվեց աշխատանքից 29-ամյա երիտասարդը կալանավորվել է դանակով համաքաղաքացու սպանության փորձի և վերջինիս փեսային մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեղադրանքով Փնտրելու կարիք չկա, այդ մարդիկ Տավուշում սպասում են ձեզ. Գառնիկ Դանիելյանը՝ Ալեն Սիմոնյանին 153 մլն ռուբլի. ՌԴ-ում բանկի փոխնախագահին թալանել են սեփական բանկում Ոստիկանության պաշտոնատար անձ կաշառք է ստացել ապօրինի հատված փայտանյութի տեղափոխման դիմաց Crocus City Hall-ը գրավադրվել է Գազպրոմբանկում Ծեծկռտուք Արարատի մարզում՝ համայնքապետարանի աշխատակիցների մասնակցությամբ Crocus City Hall-ը՝ ահաբեկչությունից հետո Ես ավելի լավ ֆուտբոլ եմ խաղում, քան մեր հավաքականը. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 189 Ժխտողականներ Էրդողանն ու Նեթանյահուն ամոթաբար շահարկում են ցեղասպանություն եզրույթը՝ միմյանց մեղադրելու համար․ Սասունյան Ալիևը Փաշինյանին հանդիմանել է Վարդան Օսկանյանը արցախցիների հետվերադարձի վերաբերյալ բանակցություններ է վարում Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում Արևմուտքը Փաշինյանին զգուշացնում է Կարևորը արդյունքն է, իսկ այն բացասական է. Պետրակով 2 հարկի վերանորոգման համար ծախսվել է 55 մլն դրամ, իսկ ճանապարհների վրա՝ 0 Հնագետները պատմական բնահողի նմուշներում առաջին անգամ միկրոպլաստիկ են հայտնաբերել ԱԱԾ մեկուսարանը կփակվի, նոր ՔԿՀ է ստեղծվում Ավելի ու ավելի ենք մոտենում այն կետին, որտեղ կործանարար քաոսն անխուսափելի է․․․ Մհեր Մելքոնյան Մահացել է Արթուր Աբրահամի հայրը Ներքին խմբում գրված հայհոյանքները հավանելու դնելու համար դատավորը հեռացավ համակարգից Կտրականապես դեմ ենք Կոնսերվատորիան այլ ԲՈւՀ-ի հետ միավորելուն. ԿԳՄՍՆ-ին դիմում է փոխանցվել «Զանգեր»-ի մոտակայքում ձյան և մերկասառույցի պատճառով բեռնատարներ էին արգելափակվել, օգնության են հասել փրկարարները Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով ձերբակալվածների ցուցմունքները հաստատել են ուկրաինական հետքը Թուրքական լրատվամիջոցները մանրամասներ են հայտնել «Crocus»-ի ահաբեկչության մեջ մեղադրվողների՝ Ստամբուլում գտնվելու մասին Արդյոք Գուրգեն Արսենյանը վայր կդնի մանդատը Լեմկինի ինստիտուտը հանրությանը կոչ է արել համոզել Ալիևի ռեժիմին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին
Հարցում

Հանրայնությունը սոցցանցերից եւ սմարթֆոններից առաջ եւ հետո

Քաղաքական գիտությունների դոկտոր, Հայաստանի երկրորդ նախագահի գրասենյակի ղեկավար Վիկտոր Սողոմոնյանը «Քաղաքական իմաստների տրանսֆորմացիան ժամանակակից ԶԼՄ համակարգում» թեմայով դասախոսում է Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտում: Ներկայացնում ենք հատվածներ երկու դասախոսություններից:

Հանրայնությունը մինչ սոցցանցերը եւ սմարթֆոնները

Պատկերացրեք, որ այժմ 2019 թվականը չէ, այլ 2006-ն է: Դեռեւս չկան սոցիալական ցանցեր, չեն ստեղծվել հեռախոսներ, որոնք ունեն տեսախցիկներ, եւ մենք որպես հասանելի իր՝ օգտագործում ենք հեռուստացույց, թերթ, եւ դրանց միջոցով առարկայացնում ենք նորությունների ֆենոմենը: Պրոֆեսիոնալի համար անմիջապես ծագում են բոլոր այդ «ֆրեյմերը»՝ սառը պատերազմ, գերտերություններ, դիմակայություն, սպառազինության մրցավազք եւ այլն:

Մենք առարկայացրել ենք աշխարհը այն կարեւորագույն իրադարձությունների միջոցով, որոնք տեղի են ունեցել աշխարհում: Որոշ վերապահումով կարող եմ ասել, որ մեզ, ըստ էության, անկարեւոր ոչինչ ցույց չեն տվել: Այն, ինչ մեզ ցույց են տվել, իրականում կարեւոր էր: Ինչո՞ւ: Տարբեր պատճառներով:

Նախ նորություններ հեռարձակելու եւ նորություններ հավաքելու ժամանակը խիստ սահմանափակ էր: Այսինքն՝ մեծ անձնակազմը հավաքում էր լուրերն ամբողջ աշխարհից: Դուք հավանաբար տեսել եք՝ ինչպես են հին ֆիլմերում մեքենագրի, հեռագրի, հեռախոսի միջոցով հաղորդում ինչ-որ բան: Այսինքն՝ տեղեկության հավաքումն ինքնին պահանջում էր բավականին մեծ ժամանակ: Տեղեկություն փոխանցելու ուղիները շատ քիչ էին: Բացի այդ, ուշադրություն դարձրեք՝ տեղեկություն ստանալու պահը անպայման պետք է համընկներ տեղեկություն ստանալու տարածքի հետ: Այսինքն՝ հարկավոր էր լինել ոչ միայն ճիշտ պահին, այլեւ լինել ճիշտ պահին ճիշտ տեղում՝ հեռուստացույցի առաջ կամ ռադիոընդինիչի ռադիուսի մեջ կամ հասցնել թերթ գնել:

2006 թվականն անցել է, հանրային տարածությունը վերացել է, մարդը, որ ունի սոցիալական էջ, դարձել է ամեն ինչ. մարդ, որ ունակ է, կարող է եւ իրավունք ունի հեռարձակել ամեն բան հրապարակային դաշտում, ի հայտ են եկել մեծ թվով հանրային տարածություններ, որոնց մեկն էլ Instagram-ն է: Քաղաքական գործիչները սկսել են օգտվել այդ հանրային տարածություններից, քանի որ տեղի է ունեցել հանրային ավանդական տարածության եւ հանրային նոր տարածության միացում, այսինքն՝ կոնվերգենցիա, իսկ այնուհետեւ՝ դրանց միաձուլում:

Հանրայնություն, հրապարակայնություն, «մայդանություն»

Լեզուներից մեկը բավականին ուղիղ կերպով հուշում է հանրային տարածության՝ հրապարակի իմաստը: Խոսքն իմ մայրենի լեզվի մասին է, որտեղ «опубликовать» հնչում է «հրապարակել», այսինքն՝ «դարձնել հրապարակային»: Հանրայնությունը հնչում է որպես «հրապարակայնություն», կոպիտ ասած՝ «մայդանություն»: Դա եւս մեկ անգամ հաստատում է, որ ինչ-որ բանի հանրահռչակումը, որն առնչվում է հանրային կյանքին՝ կարևոր իրադարձություններին, իշխանությունների հրահանգներին, պարտադիր կերպով առնչվում է հանրային տարածություններին, իսկ այդպիսիք հրապարակներն են, ամեն դեպքում այն ժամանակ, երբ գոյություն չունեին ԶԼՄ-ները, որոնք կարող էին մարդկանց հասցնել տեղեկություն հրահանգների, հրամանների մասին եւ այլն:

Ի դեպ, ռուսական միապետությունը հետազոտող Ուորթմանը զարմանքով հայտնել է մի այնպիսի ծիսակարգի մասին, որ ցարական գահի ժառանգորդի ցուցադրումը կառափնարանում, ցուցադրություն էր՝ ժողովրդին: Այսինքն՝ կոպիտ ասած, ժողովրդին ներկայացնում էին ապագա ցարին, ցուցադրում նրա անձը, որպեսզի չլիներ կեղծիք, պետական դավաժանություն, եւ դա եւս հանրայնացման ակտ է: Այսինքն՝ հանրայնացվում էր ապագա ցարի անձը:

Ապակե տուն, որը մշտապես լուսավորվում է

Սմարթֆոնները երբ ի հայտ եկան եւ լայնորեն կիրառվեցին, ի հայտ եկավ տարածություն, որտեղ կարելի է հրապարակում անել՝ առանց որեւէ ցենզի: Այսինքն՝ յուրաքանչյուր մարդ ուներ իր թատրոնը՝ լուսավորված բեմով եւ հանդիսատեսով: Արա, ինչ ուզում ես: Խաղա քո ներկայացումները: Ցուցադրիր քո լուսանկարները, գրիր քո տեքստերը, եւ քեզ կծափահարեն հավանումների տեսքով:

Եթե նախկինում լուսանկարները բացառապես տեսողական հիշողության կրողներ էին, ապա հետագայում դրանք դարձան հաղորդակցման միջոց: Ահա, օրինակ, Սերգեյ Պրոկոֆեւի լուսանկարը ծնողների հետ: Մի տեղ նա նվագում է իր առաջին ստեղծագործությունը, մեկ այլ տեղ շախմատ է պարապում կամ ուսանող է: Այնտեղ նա իր առաջին կնոջ հետ է: Ահա նրա երաժշտության դասը մոսկովյան դպրոցներից մեկում: Ահա նա՝ իր գործընկերներ Շոստակովիչի եւ Խաչատուրյանի հետ: Եւ ահա աստեղ նա Սերգեյ Էզենշտեյնի հետ է: Պրոկոֆեւն ուներ հազիվ 50 լուսանկար, եւ թող 50-ն էլ ունենային նրա հարազատները:

Իսկ այժմ որքա՞ն լուսանկար ունեք դուք: Քանի՞ անգամ եք լուսանկարվել վերջին ամսվա, վերջին շաբաթվա մեջ, կամ թեկուզ անցած օրը: Դուք հաշվե՞լ եք: Իրականում դրանք բազմաթիվ են: Այսինքն՝ տեղի է ունեցել հանրային ամենաուժեղ «ֆրեյմերից» մեկի՝ հրապարակայնության ամենաուժեղ գործիքներից մեկի դեւալվացիա, որը նախկինում դառնում էր խորհրդանիշ, քաղաքական դիսկուսի հեղինակ:

Գուցե դուք չեք հիշում, սակայն ավագ սերունդը հիշում է: Քաղբյուրոյի անդամների ահռելի նկարները, որոնք փակցված էին ամբողջ քաղաքում: Ի դեպ՝ շատ նշանակալից օրինակ է, քանի որ նաեւ տարածությունն է հանրային: Այնտեղ ամեն մի լուսանկար հնարավոր չէր փակցնել: Նաեւ լուսանկարն էր հատուկ, որովհետեւ մարդն էր հատուկ: Ամեն մարդ այդտեղ չէր կարող հայտնվել: Իսկ այժմ հայտնվում են բոլորը:

Այսինքն՝ մենք ապրում էինք մի փակ տան մեջ, եւ մեզ թույլատրվում էր երբեմն, որոշ ջանքերի գնով, դուրս գալ այդ տնից, որոշ ժամանակ հրապարակային ապրել եւ վերադառնալ տուն: Այժմ մենք ունենք լրիվ հակառակ պատկերը, որովհետեւ ցենզերն ու արգելքները, որոնք կային հանրայնության ճանապարհին, յուրաքանչյուր միջին վիճակագրական մարդու համար վերացած են, քանի որ մենք ինքներս կարող ենք ստեղծել թղթապանակներ, մեդիաապրանքներ, որոնք կարող են հայտնվել հանրային տարածության մեջ:

Մենք ստացել ենք բոլորովին նոր հանրայնություն, եւ այժմ ապրում ենք ապակե տան մեջ, որը մշտապես լուսավորվում է: Եթե վերհիշենք Հանա Արենդտի խոսքը, թե մասնավորությունը չբացահայտված լինելն է ուրիշների առաջ, ապա մենք փաստացի բացահայտված ենք:

Եթե անգամ դուք օտար երկրում եք եւ ունեք հեռախոս, դուք այլեւս մենակ չեք, դուք բացահայտված եք: Ինչ-որ մեկը տեսնում է՝ երբ եք վերջին անգամ եղել WhatsApp-ում, ստացել push-ծանուցումներ: Դուք ստանում եք sms-ներ, հայտեր, զանգեր, ծանուցումներ: Իսկ եթե ձեր հեռախոսն ունի հատուկ կարգավորումներ, ապա դուք տեղյակ եք բոլոր նորություններին՝ առանց որեւէ ջանքի: Դուք դառնում եք հանրային մարդ միայն այն պատճառով, որ ունեք սոցիալական էջ: Ահա միակ արժանիքը, որն այսօր պետք է ունենալ: Եւ դուք ունեք այն, ինչի մասին նախկինում կարելի էր միայն երազել:

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan