Ավագ Չորեքշաբթի. օծում և մատնություն
Ավագ Չորեքշաբթին հիշատակն է արարչության չորրորդ օրվա, երբ Աստված լուսատուներ դրեց երկնքի հաստատության ներսում և դրանով տվեց Արդարության Արեգակի՝ Քրիստոսի ծննդյան ավետիսը: Ավագ Չորեքշաբթին նաև պատկերն է չորրորդ ժամանակաշրջանի, երբ Աբրահամը ստացավ Իսահակի ծննդյան ավետիսը (Ծննդոց 18), հրեաները Եգիպտոսից դուրս եկան (Ելք 12-14), Վկայության խորանը պատրաստվեց (Ելք 25-27), և Իսրայելի որդիներն Ավետյաց երկիր փոխադրվեցին (Հեսու 1-19):
Ավագ Չորեքշաբթի օրը հիշատակվում է այն մեղավոր կինը, ով թանկարժեք յուղով օծեց Քրիստոսի գլուխը, ինչը խորհրդանշեց Տիրոջ մոտալուտ մահը: Առաքյալները մեղադրեցին այդ կնոջը՝ յուղը վատնելու համար. «Կարելի էր մեծ գնով վաճառել այդ և տալ աղքատներին»: Հիսուս նրանց ասաց. «Ինչո՞ւ եք նեղություն տալիս այդ կնոջը. նա Իմ հանդեպ մի բարի գործ կատարեց, աղքատներին ամեն ժամ ձեզ հետ ունեք, բայց Ինձ միշտ ձեզ հետ չեք ունենա: Իմ մարմնի վրա այդ յուղը թափելով՝ նա Իմ թաղվելը կանխանշեց: Լա՛վ իմացեք, որ աշխարհում ո՛ւր էլ որ Ավետարանը քարոզվի, մարդիկ պիտի խոսեն նրա արածի մասին և հիշեն նրան» (Մատթեոս 26:6-13): Ըստ ավետարանական այս հատվածի մեկնության՝ Սիմոնը հրեաների օրինակն է, քանի որ երբ Տերն եկավ նրանց մոտ, նրանք չհավատացին և չազատվեցին օրենքի անեծքից, այլ մնացին անեծքի տակ, ինչպես և Սիմոնը մնաց իր բորոտության մեջ: Իսկ կինը հեթանոսների օրինակն է, ովքեր պոռնկացել էին բազմաստվածության մոլորություններից, սակայն Տիրոջ գալստյամբ Քրիստոսով զգեստավորվեցին ավազանի միջոցով և Նրա հետ թաղվեցին մահվան մկրտությամբ: Իսկ ողջ աշխարհում այս կնոջ արածի մասին իմանալու հետ կապված կարդում ենք, որը Ավետարանի քարոզության խոսքերը տարածվելու էր տիեզերքի բոլոր ոլորտները, և բոլոր ազգերն ու անձերը տենչալով պիտի ցանկանան այդ երջանիկ կնոջ փոխարեն լինել, ով արժանի եղավ հանդիպելու և մերձենալու անժամանակյա, մարմնացած Բանն Աստծուն:
Օծման այդ դեպքին հաջորդեց Հուդայի՝ Հիսուսին մատնելու վճիռը. «Այն ժամանակ տասներկուսից մեկը՝ Հուդա Իսկարիովտացի կոչվածը, գնաց քահանայապետի մոտ ու ասաց. «Ի՞նչ կկամենայիք ինձ տալ, որ ես Նրան ձեզ մատնեմ»: Եվ նրանք երեսուն արծաթ դրամ խոստացան նրան» (Մատթեոս 26:14):
Դրա համար առաքյալները կարգեցին և հաստատությամբ դրեցին ամեն չորեքշաբթի պահք մսեղենից, քանի որ արյան գինն ենք մեծ ու մշտնջենավոր, անժամանակ ու աներևույթ Աստծու Միածնի ու Քահանայապետի, Ով մեր պատճառով վաճառվեց, որպեսզի մեզ փրկի այս նանիր աշխարհից և տաժանելի զբաղմունքներից: Որպեսզի Հուդայի հետ չկորչենք հավիտենական կորստյամբ, այլ պահի մեզ մարմնացած Աստված, Ով մեզ համար առավ ծառայի կերպարանք, որպեսզի մեզ ավազանից վերստին ծնելով զգեստավորի արարչական և անապական պատկերով և արժանավոր անի խոստացած բարիքներին Հիսուս Քրիստոսով՝ մեր Տիրոջով:Ավագ չորեքշբաթին իր խորհրդով, թերևս, Քրիստոսի երկրային կյանքի ամենաողբերգական ու մռայլ դրվագն է բացահայտում: Սա այն օրն էր, երբ Տիրոջ 12 առաքյալներից մեկը, հակառակվելով Հիսուսին, ցույց տվեց իր հոգու և մտքի դավաճանությունը: Հուդան իր ընթացքի մեջ բազմաթիվ սայթաքումներ էր ունեցել:
Սուրբ Հովհաննես Ավետարանիչը մի դրվագ է հիշատակում: Երբ Տիրոջ գլխին մեկ շիշ նարդոսի յուղ լցրեցին, Հուդան սկսեց բողոքել. «Ինչու՞ վատնվեց այս յուղը»: Նրա հոգեբանության մեջ արդեն ներքին հակասումներ էր սկսվել. դարձել էր նյութապաշտ: Ոչ թե մտահոգված էր աղքատներով, այլ սեփական անձով: Ինչպես գիտենք Տերը առաքելական խմբի գանձանակը հենց Հուդային էր վստահել, ով նենգաբար գողություններ էր կատարում՝ հակառակվելով Տիրոջ կամքին: Ահա այս հոգեբանությամբ Հուդան Ավագ չորեքշաբթի օրը գնաց քահանայապետների մոտ և պայման կապեց նրանց հետ: Ծաղկազարդից հետո շատ լարված իրադրություն էր, որովհետև Տերը մտավ Երուսաղեմ կիրակի օրը, մաքրեց տաճարը առևտրականներից և այս հանգամանքն ամենևին դուր չեկավ իշխանություններին, ովքեր նպատակաուղղված քայլեր էին փորձում ձեռնարկել այս շարժը կասեցնելու համար: Նրանք մտածեցին ձերբակալել և սպանել Տիրոջը, բայց քաջ գիտակցում էին, որ այդ ամենն անել ժողովրդի աչքի առաջ չեն կարող, քանի որ մեծ արյունահեղություն և ապստամբություն կսկսվեր: Տերը, երբ հայտնվում էր և քարոզում որևէ տեղ, Նրան հիացմունքով լսում էին տասնյակ հազարավոր մարդիկ: Իշխանությունները մտահոգված էին հենց այս հանգամանքով:
Փարիսեցիները և օրենսգետները պլանավորել էին Հիսուսին սպանելու ծրագիր, որըպետք է հստակ քայլերով իրագործեին: Երբ Հուդան կամավոր դիմեց, թե կարող է մատնել Տիրոջը, դեպքերն ավելի արագացան:Նա Հիսուսին շատ լավ ճանաչում էր և կօգներ անմիջապես ձերբակալել Նրան: Այս ծրագրի իրականացման նպատակով Հուդան ներկայանում է տաճար, որտեղ նրան իր գործի համար վճարում են 30 արծաթ. արյան գնի 30 արծաթը: Ահա այս պայմանավորվածության հիշատակն է Ավագ չորեքշաբթին: Հուդայի քայլը ոչ այլ ինչ էր, քան նյութապաշտություն: Նա կարծեց, թե 30 արծաթով երջանիկ կյանք կարող է ապահովել իր համար: Սակայն օրեր անց նա դիվահարվեց և ինքնասպան եղավ: Իր օրինակով նա աշխարհին ցույց տվեց կյանքի մռայլ կողմը: