Ի՞նչ է կատարվում ռուս-բելառուսական հարաբերություններում, և ինչո՞ւ է Լուկաշենկոն Էրդողանին «եղբայր» անվանում. բելառուսցի քաղաքագետ
Բելառուսական ապրանքները Ռուսաստան արտահանելու ընթացքում Մինսկը պարբերաբար հանդիպում է խոչընդոտների: Բելառուսական կողմը կարծում է, որ ՌԴ կողմից հրահրվող խոչընդոտները շատ դեպքերում արհեստական են և ոչ արդարացի: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց բելառուսցի քաղաքագետ Ալեքսեյ Ձեռմանտը: Ըստ նրա՝ խոչընդոտներն ունեն սիստեմատիկ, խրոնիկ բնույթ, փակում են մեկ այս, մեկ այն արտադրողների մուտքը ռուսական շուկա և հարցը երկար ժամանակ չեն լուծվում: Միաժամանակ քաղաքագետը նշեց, որ իրավիճակն այնպիսին չէ, որ Բելառուսը դիմի կտրուկ քայլերի ու դուրս գա ԵԱՏՄ-ից:
- Ի՞նչ է կատարվում ռուս-բելառուսական հարաբերություններում: Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հայտարարել է, թե բելառուսական արտադրանքի ներմուծումը սահմանափակելու Ռուսաստանի որոշումը գործնականում հավասարազոր է պատժամիջոցի: Ինչո՞ւ է ՌԴ-ն նման քայլեր ձեռնարկում:
- Հարցը նրանում է, որ բելառուսական արտադրանքի վերաբերյալ պարբերաբար վեճեր են ծավալվում, երբ պաշտոնական Մինսկը արտահանում է դրանք Ռուսաստան: Արտահանման ընթացքում մենք պարբերաբար հանդիպում ենք խոչընդոտների և բելառուսական կողմը կարծում է, որ ՌԴ կողմից հրահրվող խոչընդոտները շատ դեպքերում արհեստական են և ոչ արդարացի: Խոչընդոտներն ունեն սիստեմատիկ, խրոնիկ բնույթ, փակում են մեկ այս, մեկ այն արտադրողների մուտքը ռուսական շուկա և հարցը երկար ժամանակ չեն լուծվում:
Հասկանալի է, որ այս հարցը չի կարող այսպես մնալ, այն լուծում է պահանջում: Չեմ կարծում, որ տնտեսական մեկ միության անդամ պետությունների միջև նման խնդիրները նորմալ են: Վստահ եմ, որ ռուսական կողմը իր փաստերն է բերում, բայց ելքը մեկն է՝ հարցը պետք է լուծվի` լինի ԵԱՏՄ շրջանակներում, թե երկկողմ:
- Ալ. Լուկաշենկոն անգամ հայտարարել է, որ Ռուսաստանը լկտիացել է և Բելառուսի ձեռքերն է ոլորում: Սա կո՞շտ հայտարարություն չէ դիվանագիտության մեջ:
- Հայտարարություններն, իհարկե, կոշտ են, որովհետև տարիներ շարունակ հարցը չի լուծվում: Բելառուսի նախագահը փորձում է էմոցիոնալ հայտարարություններում գրավել ՌԴ իշխանությունների ուշադրությունը: Եթե Ռուսաստանը հետաքրքրված է բնականոն գործընկերությամբ, ուրեմն հարցերը պետք է լուծվեն, եթե ոչ, ապա, հետևաբար մենք կփորձենք գտնել այլ շուկաներ:
- Բելառուսը չի՞ վախենում կորցնել ՌԴ-ին որպես գործընկերոջ:
- Հույս ունեմ, որ առողջ միտքը կհաղթի և հարաբերությունները կկարգավորվեն: ՌԴ համար անվտանգության տեսանկյունից Բելառուսը կարևոր գործընկեր է, իսկ Բելառուսի համար ՌԴ-ն տնտեսապես կարևոր գործընկեր է: Վաղ թե ուշ, հույս ունեմ, որ կոնսենսուսային որոշում կգտնվի, համաձայնության կգան, իսկ մինչ այդ, այո, հնչում են էմոցիոնալ հայտարարություններ, որոնք նպատակ ունեն լուծելու հարցերը:
- Ասացիք, որ Բելառուսը կփորձի գտնել այլ շուկաներ: Դուք նկատի ունեք մասնավորապես թուրքակա՞ն շուկան:
- Երբ բելառուսական չոր կաթի հետ խնդիրներ առաջացան, Ռուսաստանը փակեց իր շուկան այս արտադրանքի համար, մենք դուրս եկանք չինական շուկա: Ճիշտ է, արտահանման տեսանկյունից մենք Չինաստան չենք ուղարկում այն նույն ծավալները, որոնք Ռուսաստան էինք ուղարկում, բայց ամեն դեպքում սա դրական է: Իրավիճակը ստիպում է փնտրել այլընտրանքներ, գտնել նոր շուկաներ: Եթե Ռուսաստանը փակում է իր դռները, մենք ստիպված ենք ինքներս գտնել շուկա մեր արտադրանքը ներկայացնելու համար:
- Լուկաշենկոն Թուրքիայի նախագահ Ռ. Թ. Էրդողանին «եղբայր» է անվանել, անգամ ասել է, որ աղոթում է «Աստծուն և Ալլահին, որ այդ հարաբերություններին ոչինչ չխանգարի»: Թուրքական շուկայից ի՞նչ սպասելիքներ կան:
- Թուրքական շուկան, ըստ էության, հետաքրքրված է բելառուսական արտադրանքով, բայց կա մի խնդիր՝ մենք գնում ենք թուրքական արտադրանքը ավելի շատ, քան՝ իրենք են գնում մերը: Այսինքն՝ մենք ավելի շատ ներկրում ենք Թուրքիայից, քան՝ արտահանում Թուրքիա: Բելառուսը հետաքրքրված է այս տարբերությունը հավասարակշռելով, մենք ուզում ենք հավասարեցնել ծավալները:
- Ռուս-բելառուսական հարաբերություններն այնքան լարված են, որ ՌԴ-ն կարող է դո՞ւրս գալ ԵԱՏՄ-ից:
- Կարծում եմ, որ այս ամենը չի ազդի ինտեգրացիոն պրոցեսների վրա: Դրված չէ հարց՝ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու: Այս մասին պարբերաբար բանավեճեր են անցկացվում, բայց չեմ կարծում, թե պաշտոնական Մինսկը կգնա ծայրահեղ քայլերի ու դուրս կգա ԵԱՏՄ-ից: