Կոկորդիլոսներն ու նրանց ձվերը Արարատ չհասան
Կառավարության շենքի մոտ առկա իրավիճակից, կառավարության որոշումներից դժգոհ քաղաքացիների թիվը ոչ թե նվազում, այլ ավելանում է: Իշխանությունները, չգիտես ինչու, հպարտանում են հինգ տոկոսանոց աճով, իսկ փոքր եւ միջին բիզնեսի ներկայացուցիչները ահազանգում են առկա լուրջ խնդիրների մասին:
Հերթը հասել է գազավորված ըմպելիքներ արտադրողներին, որոնց հարկային բեռը ցանկանում են ավելացնել, որի հետեւանքները շատ ծանր են լինելու հենց արտադրողների, իսկ վերջնահաշվարկում նաեւ բյուջեի վրա, քանի որ գնի անխուսափելի թանկացումը հանգեցնելու է սպառման ծավալների կտրուկ նվազմանը:
Մի կողմից հայտարարում են, թե տնտեսական հեղափոխություն ենք իրականացնում, մյուս կողմից խեղդում են տնտեսվարողին եւ մտադիր չեն անգամ վերանայել հարկային օրենսգիրքը:
Տարեկան հինգ տոկոս տնտեսական աճը պետք է ոչ թե ուրախացնի, այլ խիստ մտահոգի: Հայաստանի նման երկրներում հինգ տոկոսանոց աճը վկայում է առկա լուրջ խնդիրների մասին, հուշում, որ տնտեսական դաշտը արմատապես փոխվի, իսկ առանց հարկային օրենսգրքի փոփոխության մյուս բոլոր քայլերը դատապարտված կլինեն ձախողման:
Հայաստանի ՀՆԱ-ն 2017-ին եղել է 11 մլրդ դոլար, որի 5 տոկոսը մոտ 550 մլն դոլար է, ինչը բավարար չէ Հայաստանի առջեւ ծառացած խնդիրները լուծելու համար: Մեզ տնտեսական այնպիսի աճ է պետք, որ կարողանանք գործազրկությունը նվազեցնել եւ մեծացնել արտադրողականությունը:
Տնտեսական հեղափոխության մասին ոչ թե ասում եւ խոսում են, այլ իրականացնում, այնպես, ինչպես երկուհազարականներին, երբ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կառավարման տարիներին տնտեսական աճը չափվում էր երկնիշ թվերով, իսկ կենսամակարդակը աճում էր բնակչության բոլոր շերտերի համար:
Իսկ հիմա Հայաստանում արտադրողականությունն այնքան ցածր է, որ տնտեսական աճի մասին խոսելը լուրջ չէ: Ավելին, եղած արտադրողն էլ, եղած ծառայություն մատուցողն էլ ենթարկվում է ճնշումների:
Իշխանությունները հայտարարում են, թե այլեւս չկան մենաշնորհներ ու կոռուպցիա, բայց այս պնդմանը հավատում են միայն ամենամիամիտները, քանի որ մենաշնորհները պահպանվում են, կոռուպցիան էլ ամուր կանգնած մնում է իր դիրքերում: Լինենք մինչեւ վերջ անկեղծ, եթե լիներ հակառակը, ապա կլինեին նաեւ ներդրումներ, ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին:
Համաձայնվեք, դժվար է բիզնեսին համոզել հավատալ ոչ թե իրականությանը, այլ խոսքերին, հայտարարություններին: Ներդրումների համար պետք է լինեն մի քանի կարեւոր պայմաններ, որոնք դեռ չկան եւ չեն էլ երեւում: Ընդհակառակը, երբ հայտարարում են, թե սրա կամ նրա հաշվին բանկում այսքան գումար կա, դրանից ներդրողը, պոտենցիալ ներդրողը ոչ թե ոգեւորվում, այլ զգուշանում է:
Ներդրողները ցանկանում են իսկական ազատ դաշտ, հավասարություն եւ պաշտպանվածություն պետության կողմից, իսկ երբ շուկայում կան մեկ կամ երկու նույնիսկ չորս արտոնյալներ, ապա ներդրումների, զարգացման մասին խոսելը իսկական անեկդոտ է դառնում:
Եւ վերջին հաշվով, եթե մենք իսկապես ուզում ենք, որ Հայաստանում ներդրողներ հայտնվեն, ապա պետք է մտածենք արժույթի շուկա ստեղծելու մասին: Հայաստանում մինչեւ հիմա բաժնետոմսերը որեւէ դեր եւ նշանակություն չունեն, իսկ դա օտարերկրյա ներդրողի համար լուրջ ազդակ է:
Եթե տարիներ առաջ մենք ասում էինք, թե Հայաստանի գլխավոր ռեսուրսը որակյալ աշխատուժն է, ապա այսօր դա էլ չենք կարող ասել: Ամենուր միջակություն է կամ ավելի ցածր որակ:
Չմոռանանք նաեւ եկամտային հարկի մասին, որը Հայաստանում չափից ավելի բարձր է եւ կարծես մտադրություն էլ չկա այն վերանայելու:
Իսկ ամենակարեւորն այն է, որ կառավարությունը այս խնդիրներին լուրջ չի վերաբերում եւ ապրում է ամպերում, կտրված իրականությունից եւ իրական խնդիրներից: Ի դեպ, նույնիսկ կոկորդիլսոներն ու նրանց ձվերը չհասան Արարատ:
Հակոբ Ասատրյան
Top-News.am