ՊԵԿ-ի հերթական «մանկական խաղը»
Պետական եկամուտների կոմիտեի ղեկավար Դավիթ Անանյանը շատ հետաքրքիր հայտարարությամբ է հանդես եկել․ 2020 թվականից հանրապետության 18-ից 65 տարեկան բոլոր քաղաքացիները կդառնան հարկ վճարող:
Քաղաքացիների ID քարտերը ՊԵԿ ղեկավարը պատրաստվում է վերածել կուտակային քարտերի, որտեղ երևալու են քաղաքացու կողմից կատարված բոլոր գնումները։ Այնուհետև, ՊԵԿ-ը վերադարձնելու է կատարված գնումների մեկ տոկոսը։
Այս մոտեցման առաջնային նպատակն, ըստ երևույթին, ստվերի դեմ պայքարն է և գործարար հատվածին հարկային դաշտ բերելու հերթական անհույս փորձը։ Իսկ իրականում Պետական եկամուտների կոմիտեի այս քայլն ավելի շատ ինքնախաբեություն է։
Գործ ունենք խորքային շատ լուրջ խնդրի հետ: Կառավարությունն այդպես էլ չորդեգրեց խնդրի պատճառները վերացնելու քաղաքականությունը, այլ վարում է կարճաժամկետ, հետևանքների վերացման քաղաքականություն։
Նույն տրամաբանությամբ նախկին իշխանությունները մտցրեցին ՀԴՄ շահող կտրոնի գաղափարը։ Մեծ հաշվով նախկին և ներկա ՊԵԿ ղեկավարները նույն բանն են ասում, պարզապես թվային քաղաքականությունն է փոխված․ եթե նախկինում որոշ քաղաքացիներ միանգամից կլորիկ գումար կամ մեքենա էին «շահում», ապա այժմ բոլորը հավասարապես «մեկ տոկոս» են ստանալու։ Որքան կրճատվեց ստվերը «շահող կտրոնների» շնորհիվ, նույնքան էլ «մեկ տոկոսանոց» այս քաղաքականության արդյունքում կկրճատվի։
Այսինքն, կունենանք հերթական անարդյունավետ քայլը, միայն թե կավելանան այս «խուճուճ» համակարգից օգուտ քաղել փորձողները։ Ի վերջո, մեծ հաշվով ոչ բոլորը կցանկանան հրապարակային դարձնել իրենց ծախսերը, դրանից բխող մյուս հետևանքներով:
Անդրադառնանք, պատճառների վերացմանն ու հարկային դաշտի՝ իրապես բարելավման քաղաքական մեխանիզմներին։ Վերը նշված «տունտունիկի» փոխարեն՝ Պետական եկամուտների կոմիտեն կարող է դիմել մի քանի պարզ քայլերի, որոնցով միանգամից կկրճատի ստվերն ու կխթանի տնտեսության զարգացմանը։
• Ապահովել արդար մոտեցում և գործունեության հավասար պայմաններ հարկային և մաքսային ոլորտներում։
• Բարենպաստ միջավայր ստեղծել օտարերկրյա ներդրողների համար՝ սահմանելով հարկային համապատասխան արտոնություններ։
• Վարել հարկային մեղմ քաղաքականություն՝ ցանկացած ներդրողի որոշակի ժամկետով ազատելով տարատեսակ հարկերից։
• Հարկային բարենպաստ քաղաքականության շնորհիվ խթանել տնտեսության մեջ կոնկրետ ուղղությունների զարգացմանը, որոնք հեռանկարային են Հայաստանի տնտեսության զարգացման համար։
• Խստացնել հարկային բեռը՝ մեգաընկերությունների համար, ովքեր շուկայում ունեն գերիշխող դիրք։
• Լուծել մաքսային տարատեսակ քաշքշուկներն ու բարելավել օրենսդրական դաշտը՝ ազատելով ամեն մանրուքը մաքսազերծելու աբսուրդ ընթացակարգերից։
• Լուծել կադրերի խնդիրը՝ և՛ հարկային և՛ մաքսային ոլորտներում, ազատել քաղաքացիներին այդ ոլորտի աշխատակիցների մանրախնդիր դրսևորումներից։
Եթե իսկապես խնդիր է դրված բարելավել հարկային ոլորտն ու նպաստել տնտեսության զարգացմանը, ապա ՊԵԿ առաջնային քայլերը պետք է լինեն սրանք, ինչպես նաև Հարկային նոր օրինագծի մշակումն ու հնարավորինս շուտ կիրարկումը։ Իսկ մնացածը երեխայական խաղեր են։
Գրիգոր Հայրապետյան
Top-News.am