Այսօր՝ 29 մարտի 2024թ., 00:00
Նյարդաբանները ուղեղում մի մեխանիզմ են հայտնաբերել, որը վերահսկում է երաժշտության տակ պարելու ցանկությունը ԱՄՆ առաջին տիկինը երեխաների համար գիրք է գրել իր կատվի մասին Եվրոպայում 11-ից 15 տարեկան գրեթե յուրաքանչյուր վեցերորդ երեխան կիբերհարձակման է ենթարկվում ԱՄՆ-ն 2024 թ. 228 մլն դոլար է հատկացրել Բալթյան երկրներին պաշտպանության համար Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ի ահաբեկիչները կապ ունեն ուկրաինացի ազգայնականների հետ. ՌԴ Քննչական կոմիտե Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ Երևանում թալանել են հայտնի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5 մլն 500 հազար դրամի բջջային հեռախոս Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Հայաստանն աշխարհի աչքի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթն անօրինական էր, բայց դա հայրենակիցներին փրկելու միակ միջոցն էր․ Շահրամանյան Մանիպուլյացիա․ Կառավարությունը հարկատուների գումարները տվեց «Վեոլիա Ջուր»-ին, որ հարկատուների համար ջուրը չթանկանա Մեծ Պահք. Ավագ հինգշաբթի. Արարիչը ստեղծեց ձկներին ու թռչուններին ՀՀ-ն 300 հազար դոլարի օգնություն կտրամադրի Ճապոնիային երկրաշարժից տուժածների հումանիտար կարիքների բավարարման համար Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում Արցախը երբևէ Հայաստանի համար վտանգ չի եղել, դա մանիպուլյացիա է իշխանությունը պահելու համար. Արցախի ԱԺ պատգամավորը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին Ցելոֆանե տոպրակները չհանվեցին, այլ թանկացան. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 190 ՔՊ-ականներն այլեւս առաջվանը չեն. նրանց սիրտը վախ է ընկել 92 մլն եվրո․ կառավարությունը դարձյալ վարկ է վերցնում Որքան են վճարել Հրաչուհի Ութմազյանին ու Համլետ Առաքելյանին՝ «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար Տավուշի հարցով իշխանությունը պահեստային տարբերակներ է նախատեսել Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում քաոս է ՔԿ-ն մտել է դատարան և Մանվել Գրիգորյանի դատավոր դստերը օգնականի վերաբերյալ հարցեր է տվել Սեփական կամքով որոշել է հանձնել Տավուշի բնակավայրերը ՆԳ նախարարը քաղաքական լուրջ վրիպում է թույլ տվել Գուրգեն Արսենյանը ՔՊ-ից նեղացած է 15-օրյա ժամկետում տուգանքը վճարելու դեպքում կկիրառվի 30 տոկոսի նվազեցում. ՆԳՆ Զույգերը, որոնք միասին ալկոհոլ են խմում, ավելի երկար են ապրում միասին Ցուցարարները գոմաղբ են թափել ամերիկացի պաշտոնյաների տների մոտ Պեսկովը պատմել է «Крокус»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչությունից հետո Պուտինի անցկացրած անքուն գիշերվա մասին «Լյուկի կափարիչ» փոխելը՝ լուրի թեմա․ Քաղաքացիները ծաղրում են թաղապետարանին Արթուր Աբրահամ․ Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր Օրվա խորհուրդ Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է. «Հրապարակ» Սրանք անցան պլան Բ-ին. Գառնիկ Դանիելյան ՀՀ-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ-ն՝ Ադրբեջանի հայտարարություններին «Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից հետո լծվել է ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հարկադիր սնանկացման գործընթացին Օրենքի խախտմամբ աշխատանքից ազատվածներին նախարարությունները 436 մլն դրամ հարկադիր պարապուրդի գումար են վճարել Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ոսկերչության ոլորտի կասկածելի աճը շարունակում է «բարձր տնտեսական աճ» ապահովել Զախարովան՝ Ուկրաինային ադրբեջանական զենք մատակարարելու մասին՝ նման տեղեկությունները մանրակրկիտ ստուգվում են Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմալացնելու ու կրճատելու սեւեռումը հասել է Դիլիջան Տարածքներ զիջելը դե ֆակտո տարածքային փոփոխությունների է հանգեցնում․ Գևորգ Դանիելյան Մահացել է Արարատ Զուրաբյանի դուստրը Ինչու չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ Նախկին ԱԱԾ-ականները՝ Զվարթնոցից ռուս սահմանապահներին հանելու մասին «Ճակատագրական չաթը». ինչո՞ւ են հրաժարական տվել 4 դատավորները Թալիբները նախատեսում են քարկոծելով մահապատժի ենթարկել կանանց դավաճանության համար Հետազոտողները վերծանել են ացտեկների տեքստերը, որոնք պատմում են մայրաքաղաքի հիմնադրման և իսպանացիների ներխուժման մասին Գիտնականները արհեստական բանականության կիրառմամբ բարելավել են գարեջրի համը Իտալական լճում «առաջադեմ տեխնոլոգիաներով» կառուցված հնագույն նավակներ են հայտնաբերվել Մենք «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը չենք օգտագործում, այլ` երթուղի, որը Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները ՀՀ-ի Սյունիքի մարզով կապում է Նախիջևանի հետ․ Զախարովա Թիվ 130 դպրոցի՝ յուրացումների մեջ մեղադրվող տնօրենն ազատվեց աշխատանքից 29-ամյա երիտասարդը կալանավորվել է դանակով համաքաղաքացու սպանության փորձի և վերջինիս փեսային մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեղադրանքով Փնտրելու կարիք չկա, այդ մարդիկ Տավուշում սպասում են ձեզ. Գառնիկ Դանիելյանը՝ Ալեն Սիմոնյանին 153 մլն ռուբլի. ՌԴ-ում բանկի փոխնախագահին թալանել են սեփական բանկում Ոստիկանության պաշտոնատար անձ կաշառք է ստացել ապօրինի հատված փայտանյութի տեղափոխման դիմաց Crocus City Hall-ը գրավադրվել է Գազպրոմբանկում Ծեծկռտուք Արարատի մարզում՝ համայնքապետարանի աշխատակիցների մասնակցությամբ Crocus City Hall-ը՝ ահաբեկչությունից հետո Ես ավելի լավ ֆուտբոլ եմ խաղում, քան մեր հավաքականը. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 189 Ժխտողականներ Էրդողանն ու Նեթանյահուն ամոթաբար շահարկում են ցեղասպանություն եզրույթը՝ միմյանց մեղադրելու համար․ Սասունյան Ալիևը Փաշինյանին հանդիմանել է Վարդան Օսկանյանը արցախցիների հետվերադարձի վերաբերյալ բանակցություններ է վարում Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում Արևմուտքը Փաշինյանին զգուշացնում է Կարևորը արդյունքն է, իսկ այն բացասական է. Պետրակով 2 հարկի վերանորոգման համար ծախսվել է 55 մլն դրամ, իսկ ճանապարհների վրա՝ 0 Հնագետները պատմական բնահողի նմուշներում առաջին անգամ միկրոպլաստիկ են հայտնաբերել ԱԱԾ մեկուսարանը կփակվի, նոր ՔԿՀ է ստեղծվում Ավելի ու ավելի ենք մոտենում այն կետին, որտեղ կործանարար քաոսն անխուսափելի է․․․ Մհեր Մելքոնյան Մահացել է Արթուր Աբրահամի հայրը Ներքին խմբում գրված հայհոյանքները հավանելու դնելու համար դատավորը հեռացավ համակարգից Կտրականապես դեմ ենք Կոնսերվատորիան այլ ԲՈւՀ-ի հետ միավորելուն. ԿԳՄՍՆ-ին դիմում է փոխանցվել «Զանգեր»-ի մոտակայքում ձյան և մերկասառույցի պատճառով բեռնատարներ էին արգելափակվել, օգնության են հասել փրկարարները Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով ձերբակալվածների ցուցմունքները հաստատել են ուկրաինական հետքը Թուրքական լրատվամիջոցները մանրամասներ են հայտնել «Crocus»-ի ահաբեկչության մեջ մեղադրվողների՝ Ստամբուլում գտնվելու մասին Արդյոք Գուրգեն Արսենյանը վայր կդնի մանդատը Լեմկինի ինստիտուտը հանրությանը կոչ է արել համոզել Ալիևի ռեժիմին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին
Հարցում

Արձագանք Սերժ Սարգսյանի ելույթին

Գործող նախագահի ելույթը տեղական ինքնակառավարման և տարածքային կառավարման մարմիններին նվիրված խորհրդաժողովում հիմնականում հուզական և մակերեսային քննարկման արժանացավ: Հասարակության ընդդիմադիր հատվածը Սերժ Սարգսյանի խոսքի ընդամենը մի հատվածն արձանագրեց, իսկ լրատվամիջոցներին նրա խոսքերը հետաքրքրեցին միայն ներիշխանական պայքարի տեսանկյունից: Ցավոք, բովանդակային վերլուծություն այդպես էլ չեղավ, մինչդեռ խնդիրը չափազանց կարևոր է։

Ելույթում հնչեցրած մի շարք դրույթներ կարող են համարվել երկրի զարգացման տեսլական ու խորքային քայլերի պատրաստակամություն։ Միաժամանակ՝ Ս. Սարգսյանի խոսքում բացակայում էին այլ կարևոր հարցերի պատասխաններ։

«Այլնտրանքային նախագծեր խումբը», կարևորելով տեղական ինքնակառավարման և տարածքային կառավարման խնդիրները, ներկայացնում է խնդրի իր տեսլականները՝ փորձելով ամբողջականացնել մոտեցումները, քանի որ դա անհրաժեշտ է նախ և առաջ պետության շահերի տեսանկյունից՝ անկախ նրանից, թե ով ինչպես է այսօր վերաբերվում իշխանություններին:

Համառոտ նշենք, թե ինչ ուղերձներով հանդես եկավ Սերժ Սարգսյանը:

Սերժ Սարգսյանի շեշտադրումները

- տեղական մարմինները չեն արժանանում լուրջ ուշադրության, և քաղաքական ուժերն ակտիվ չեն մասնակցում այդ մարմինների ձևավորմանը, ինչը վատ է

- համայնքների խոշորացումը ճիշտ գործընթաց է, որովհետև կատարվում է տեղական ռեսուրսների օպտիմալացում, ինչը պետական կառավարման տեսանկյունից դրական գործընթաց է

- համայնքներն իրենք պետք է առաջարկեն իրենց տարածքների զարգացման ծրագրեր, քանի որ իրենցից ավելի լավ իրենց պրոբլեմները ոչ ոք չգիտի

- մենք այնպիսի ենթակառուցվածքներ պիտի ստեղծենք, որպեսզի մարդկանց կենսամակարդակը շեշտակիորեն բարձրանա, և մի քանի տարվա ընթացքում ՀՆԱ արժեքը մեկ շնչի մասով հասնելու է 10 000 դոլարի

- Համայնքների զարգացման հարցում պետք է հաշվի առնել համաշխարհային փորձը, դրա համար պետք է մշակել և իրականացնել վերապատրաստման բազմաթիվ ծրագրեր

- համայնքների զարգացման հարցում մեծ դեր կարող են կատարել նաև մասնավոր հիմնադրամները, որոնց պետք է խրախուսել և այս հարցում իր դերն ունի Հայաստանի ԿԲ

- այսօր մեր տեղական մարմինների ու գործադիր կենտրոնական իշխանությունների կապը լավ չի աշխատում

- պետք է փոխվի մարզպետների դերակատարումը, նրանք պետք է դիտորդի դերում չլինեն

- մարզերում հավաքագրման ցուցանիշները բարձրացնելու համար կառավարությունը պետք է լրացուցիչ շահագրգռման մեխանիզմներ ստեղծի

Մի քանի նախնական հետևություն Սերժ Սարգսյանի խոսքից.

Իշխանություններն անկեղծորեն մտահոգված են Հանրապետության մարզերի ներկայիս տխուր պատկերով, սակայն այս պահին խնդիրների լուծումը տեսնում են հիմնականում տեխնիկական, կառավարչական քայլերի և փոփոխությունների միջոցով: Մինչդեռ մեծ է հավանականությունը, որ նման մեթոդներով այս խնդիրները չեն լուծվի: Միջազգային և, մասնավորապես, եվրոպական փորձն այստեղ կաշխատի, եթե ամբողջական մոտեցում լինի խնդրին :

Ինչ ենք մենք առաջարկում

«Այլընտրանքային նախագծեր խումբը» գտնում է. եթե երկրում փոխվում է կառավարման ձևը, ապա դա լավ առիթ է՝ փոխելու ողջ տեղական ինքնակառավարման համակարգը:

Եկեք անկեղծ լինենք. այս 21-22 տարիների ընթացքում մեր տեղական ինքնակառավարման համակարգը վերջնականապես քայքայվել է: Այստեղ գրեթե չկան ինքնուրույն մտածող գործիչներ, մարդիկ տեղերում վերջնականապես իրենց օտարված են զգում իշխանությունից: 21-րդ դարում բուռն զարգացում են ապրում ֆեոդալական տեղական բարքերը, որի արդյունքում բնակչության մի մասը, կորցնելով իր ինքնուրույնությունը, դարձել է տեղի իշխանության կցորդը, մյուս մասն ատելությամբ է լցված իշխանությունների հանդեպ ընդհանրապես, իսկ երրորդ մասը հեռանում կամ հեռացել է երկրից:

Այսպիսի պոտենցիալով՝ իրավիճակը հնարավոր չի լինի փոխել պարզապես տեխնիկական լուծումներ առաջարկելով: Տեղերում մարզպետներն իրենց զգում են որպես տեղի ֆեոդալներ, որոնց համար նախագահի կամ վարչապետի խոսքերն արարողակարգային բնույթ ունեն, իսկ քաղաքապետերի ու գյուղապետերի դերը միջնորդ լինելն է հասարակ բնակչի ու մարզպետի միջև: Մարզպետն էլ իր հերթին միջնորդի դեր է կատարում մարզի ու Երևանի միջև:

Մինչև սահմանադրորեն չփոխվեն այս փոխհարաբերությունները, մարզերում ոչինչ հնարավոր չի լինի փոխել:

Առաջին

Երկրում վերջապես պետք է վերականգնել իրական տեղական ինքնակառավարման համակարգը։ Սա 1999 թվականին առաջարկեց վարչապետ Վազգեն Սարգսյանը: Այն է. մարզպետների ինստիտուտը պետք լինի ընտրովի, ինչպես բոլոր քաղաքակիրթ երկրներում: Համայնքների խոշորացման ուղին ճիշտ է, սակայն այստեղ էլ պետք է դրսևորել նրբանկատություն:

Մենք առաջարկում ենք մարզպետների ինստիտուտը դարձնել ընտրովի, ձևավորել նաև մարզային օրենսդիր մարմին-Մարզային Ժողով, որի պատգամավորներին կընտրի մարզի բնակչությունը: Մարզային Ժողովն էլ իր հերթին կընտրի Մարզային Ժողովի Նախագահ և Մարզային Վարչապետ-Մարզպետ՝ Երևանի օրինակով:

Այս դեպքում հնարավոր կլինի վերականգնել իրական ինքնակառավարումը մարզերում, իսկ քաղաքական ուժերի մասնակցությունը տեղական ընտրություններին չի կրի ֆորմալ բնույթ:

Երկրորդ

Մարզն անպայման պետք է ունենա իր մարզային բյուջեն, որը պետք է կազմված լինի տեղական հավաքագրումներից և կենտրոնական իշխանության դոտացիոն ֆոնդից։

Երրորդ

Արմատապես պետք է փոխել հարկային հավաքագրման փիլիսոփայությունը երկրում, այն պետք է դառնա այնպիսին, որի արդյունքում տեղերում կմնա ֆինանսական հոսքերի նկատելի մասը: Բերենք ընդամենը մի քանի օրինակ: Զարգացած եվրոպական երկրներում ֆինանսական հոսքերի 50-70 տոկոսը տեղերում է մնում: Այլ երկրներում, օրինակ՝ Ռուսաստանում կամ Ղազախստանում, այդ ցուցանիշը տատանվում է 30-40 տոկոսի սահմաններում: Հարևան Վրաստանում այն կազմում է 25-30 տոկոս:

Հայաստանում այդ ցուցանիշը տատանվում է 7-10 տոկոսի սահմաններում, և միայն Ադրբեջանի համեմատ ենք մենք լավ վիճակում. այստեղ ցուցանիշը կազմում է 2-3 տոկոս:
Հռետորական հարցադրում ենք ուզում անել: Հնարավո՞ր է արդյոք այս ցուցանիշների պայմաններում տեղերում զարգացնել ինքնուրույն մտածելակերպ, մարդկանց ներշնչել ապագայի հանդեպ հավատ և այլն:

Չորրորդ

Նախագահի կողմից նշած խնդիրներն իսկապես ունեն գրագետ ու հաշվարկված լուծումների անհրաժեշտություն, բայց դրանց մեծ մասն օբյեկտիվորեն հնարավոր է լուծել վերը նշած փոփոխությունների հետ միասին, հակառակ դեպքում դրանք կմնան բարի ցանկություններ։

Հինգերորդ

Բացի վերը նշված հարցադրումներից՝ Սերժ Սարգսյանի խոսքում կար դրույթ, համաձայն որի՝ մի քանի տարում մեկ շնչի մասով ՀՆԱ –ի ցուցանիշը հասցվելու է 10 հազար դոլարի։ Իհարկե, պետության ղեկավարները պետք է պոզիտիվ և հավակնոտ խնդիրներ դնեն, բայց կարևոր է, որպեսզի դրանց հնչեցումն ուղեկցվի փաստարկումների և հիմնավորումների մեխանիզմներով, որպեսզի դրանք չմնան բարի ցանկությունների կարգավիճակում և կարճ ժամանակում չարժեզրկվեն։

Պետք է լինել առավելագույնս օբյեկտիվ և անկեղծ և ընդունել, որ այսօր մեր երկրի գլխավոր հարցը վստահության պակասն է, առանց այդ խնդրի լուծման մեր երկրում իրական պոզիտիվ փոփոխություն հնարավոր չէ իրականացնել: Անհրաժեշտ է գրագետ և համակարգային քայլերով վերականգնել հասարակության հավատը պետության հանդեպ։

Դրանից հետո բովանդակային, տեխնիկական, կառավարչական բոլոր փոփոխությունները կդառնան արդյունավետ՝ անկախ իրենց բարդություններից։

Հայկ Շահինյան

«Այլընտրանքային նախագծեր խումբ»

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan