Կանայք Հյուսիսային Կորեայի բանակում. բռնաբարություններ, հակահիգիենիկ պայմաններ, սով

Կոմունիստական Կորեայի բանակի նախկին զինծառայողուհին, որը կարողացել է փախչել Հյուսիսային Կորեայից, պատմում է, որ թվաքանակով աշխարհում չորրորդ բանակում կանանց վիճակն այնքան ծանր է, որ նրանց մոտ մենստրուալ փուլը դադարում է 20-25 տարեկանում, իսկ ծեծն ու բռնաբարությունները սովորական երեւույթ են:  

Մոտ տասը տարի Լի Սո Յոնը ավելի քան քսան կանանց հետ միասին քնել է ոչ այնքան մեծ մի սենյակում` երկհարկանի մահճակալի ստորին հատվածում: Նրանցից յուրաքանչյուրն ունեցել է իր փոքրիկ պահարանը` համազգեստն այնտեղ դնելու համար: Պահարանի վրա կանայք շրջանակով երկու լուսանկար են դրել, որոնցից մեկում պատկերված է եղել ԿԺԴՀ-ի հիմնադիր Քիմ Իր Սենը, իսկ մյուսում նրա որդին` Քիմ Չեն Իրը:

Նա ծառայությունն ավարտել է 2007 թվականին, սակայն մինչ օրս չի կարողանում մոռանալ ծառայության ծանր տարիները եւ բետոնե բարաքների ծանր հոտը:  

«Մենք շատ էինք քրտնում: Ներքնակները, որոնց վրա քնում էինք, պատրաստված էին բրնձի թեձից, այդ իսկ պատճառով այն կլանում էր մարմնային բոլոր հոտերը»,- պատմում է Լի Սո Յոն: 

Ծանր հոտի պատճառներից մեկն էլ ցնցուղների բացակայությունն էր: «Ամենածանր փորձություններից մեկն էլ մեզ` կանանց համար նորմալ ցնցուղ ընդունելու բացակայությունն էր: Տաք ջուր որպես այդպիսին գոյություն չուներ: Նրանք ռետինե խողովակներով լեռնային գետակից ջուր էին հասցնում, որի միջոցով մեզ վրա օձեր եւ գորտեր էին ընկնում»,- հիշում է արդեն 41-ամյա նախկին զինծառայողը:

Համալսարանական դասախոսի դուստրը` Սո Յոն մեծացել է ԿԺԴՀ-ի հյուսիսում: Նրա ընտանիքում տղամարդկանց զգալի մասը զինվորականներ են եղել, եւ երբ 1990-ականներին Հյուսիսային Կորեայում սով է սկսվել, նա կամավոր գնացել է բանակ: Նրան ոգեշնչել է ամեն օր հաց ուտելու հեռանկարը:

Այդպես վարվել են նաեւ հազարավոր այլ կանայք: «Սովը եւս մեկ ծանր փորձություն էր հյուսիսկորեացի կանանց համար: Շատերը ստիպված էին ֆիզիկական ծանր աշխատանք կատարել, շատերն արժանացել են վատ վերաբերմունքի, այդ թվում սեռական հետապնդման եւ բռնության»,- պնդում է Չժուն Բեկը, որը «Հյուսիսային Կորեայի գաղտնի հեղափոխությունը» գրքի հեղինակն է:

Սկզբում 17-ամյա Լի Սո Յոնին դուր է եկել բանակային կյանքը: Նա ոգեշնչվել է հայրենասիրական զգացմունքից եւ կոլեկտիվիզմից: Նա տպավորվել է իրեն հանձնված էլեկտրական վարսահարդարից, թեեւ էլեկտրականությունը հազվադեպ է եղել:  

Բանակում տղամարդկանց եւ կանանց օրվա ռեժիմը գրեթե միմյանցից չի տարբերվել: Կանայք համեմատաբար մի փոքր քիչ են ֆիզիկական աշխատանք կատարել, սակայն նրանք պարտավոր են եղել զբաղվել մաքրությամբ եւ ճաշի պատրաստմամբ: Այդ աշխատանքներից տղամարդիկ ազատված են եղել:

Հյուծիչ մարզումները եւ օրապահիկի կրճատումն աստիճանաբար անդրադարձավ նաեւ Լի Սո Յոնի առողջության վրա: «Մշտական ստրեսի եւ քաղցի պատճառով ծառայության սկզբից կես կամ մեկ տարի անց դադարում էր կանանց բնորոշ մենստրուալ փուլը: Կանայք ասում էին, թե ուրախ են դրա համար: Նրանք ուրախանում էին, քանի որ իրավիճակն այնքան ծանր էր, որ եթե սկսվեր դաշտանային փուլը, ապա կհայտնվեին առավել ծայրահեղ վիճակում»,- պատմում է նա:

Լի Սո Յոն ասում է, որ իր ծառայության տարիներին կանայք իրենց հիգիենայի համար հատուկ միջոցներ չեն ստացել: 

«Հյուսիսային Կորեայում կանայք մինչեւ հիմա որպես միջադիր օգտագործում են բամբակը»,- տեղեկացնում է Հյուսիսային Կորեայի մասնագետ Ջուլիետ Մորիլյոն: 

Նա զրուցել է հյուսիսկորեացի նախկին զինծառայող կանանց հետ, որոնք եւս հաստատել են Լի Սո Յոնի ասածները: «Աղջիկներից մեկն ասել է, թեայնքան է ծանրաբեռնվել, որ երկու տարի դաշտանադադար է ունեցել»,- պատմում է Մորիլյոն: 

Չնայած Լի Սո Յոն բանակում հայտնվել է որպես կամավոր, 2015-ին հայտարարվեց, որ 18 տարին լրացած կանայք պարտավոր են ծառայել բանակում, այն էլ յոթ տարի: 

Միաժամանակ հայտարարվեց, որ կանայք բանակում հիգիենայի պարագաներ կստանան, այն էլ Daedong ֆիրմայի արտադրանքը:

Այսուհանդերձ, քաղաքներից հեռու գտնվող զորամասերում կանայք նույնիսկ իրենց համար առանձնացված զուգարանային խցիկներ չունեն եւ օգտվում են ընդհանուր` տղամարդկանց համար նախատեսված, այսպես կոչված, զուգարաններից: Նման պայմաններում կանայք իրենց կարիքները հոգում են տղամարդկանց աչքի առաջ:

Մորիլյոն ասում է, որ կանայք շատ հաճախ բռնաբարվում են բանակում, բայց զրուցակիցները հաստատելով այդ փաստը, նշում են, թե եղել է այլոց, բայց ոչ իրենց հետ: Որեւէ մեկը չի խոստովանել, որ իրեն բռնաբարել են:

Լի Սո Յոնը եւս պնդում է, թե սեռական բռնության չի ենթարկվել, բայց ասում է, որ բռնաբարվել են շատ այլ կին զինծառայողներ: «Վաշտի հրամանատարը իր սենյակում բռնաբարում էր կին զինծառայողներին: Դա վերջ չուներ: Դա անդադար էր», պատմում է նա: 

ԿԺԴՀ-ի բանակի ներկայացուցիչներն ասում են, թե այդ հարցին շատ լուրջ են վերաբերվում եւ բռնաբարություն անողները դատապարտվում են յոթ տարվա ազատազրկման, բայց հազվադեպ են գտնվում կանայք, որոնք պատրաստ են ցուցմունք տալ:

Հյուսիսկորեացի կանայք կարծում են, որ ավելի լավ է իրենց բռնաբարողը չպատժվի, քան բոլորն իմանան, թե իրենց հետ ինչ է եղել: 

Հատկապես անպաշտպան են աղքատ ընտանիքներից զորակոչված աղջիկները, որոնք ծառայում են աշխատանքային գումարտակներում եւ քնում են փոքրիկ զորանոցներում: 

2008-ին Լի Սո Յոնը որոշում է փախչել Հարավային Կորեա: Առաջին փորձն անհաջող է լինում: Բռնվում է եւ դատապարտվում ուղղիչ աշխատանքների մեկ տարով: 

Ազատվելուց հետո նա փախչում է լողալով անցնելով Թումանգան գետը, որից հետո հանդիպում է միջնորդին, որը նրան Չինաստանից հասցնում է Հարավային Կորեա:

- Կանայք պարտավոր են ծառայել յոթ, իսկ տղամարդիկ տասը տարի: Աշխարհում նման երկար զորակոչ գոյություն չունի:

- 18-25 տարեկան կանանց 40 տոկոսը զինծառայողներ են, սակայն այս թիվը շուտով կաճի:

- Պաշտոնական տեղեկություններով երկրի բյուջեի 15 տոկոսը բաժին է հասնում բանակին, սակայն անկախ փորձագետները շեշտում են, որ այդ թիվը հասնում է 40 տոկոսի:

- Տաղանդավոր եւ շնորհալի երեխաները, որոնք հաջողություններ ունեն սպորտում եւ երաժշտությունում կարող են ազատվել զինծառայությունից:

www.bbc.com

Top-News.am