Սեւանա լճից բաց թողնվող ոռոգման ջրի 50 տոկոսը կորում է (տեսանյութ)
Էներգետիկ փորձագետ Էդվարդ Արզումանյանի տվյալներով՝ Սևանից դեռ 166 միլիոն խմ ջուր են բաց թողել, արդեն Սեւանը 15 սանտիմետրով իջել է. «Հլը օգոստոսին էլ պիտի ջրես դաշտերը, խաղողը հլը սեպտեմբերին էլ են ջրում»:
Եվս 100 միլիոն խորանարդ մետր խորհրդարանի հուլիսի 4-ին ընդունված օրենքով Սեւանը դեռ պետք է դատարկվի: Խնդիրն, ըստ էներգետիկ փորձագետի, այն է, որ Սեւանի մակարդակը չպետք է իջնի, այն պետք է թեկուզ դանդաղ տեմպերով բարձրանա, որպեսզի իր էկոհամակարգը պահպանվի. «Օրենք ենք ընդունել, որ՝ չէ, Սեւանի մակարդակը պետք է բարձրացնենք մինչեւ ունենանք 1903 մետր, էսօր ունենք 1900, 9 մետր, որից 0,15-ը արդեն իջել է»:
Սեւանից տարբեր տարիներին միշտ էլ ջուր է բաց թողնվել՝ 170 միլիոն խորանարդ մետրի եւ նույնիսկ ավելիի սահմաններում, սակայն այս տարի առաջին անգամն է, որ դա հանգեցնում է ջրի մակարդակի իջեցմանը. «Անցած տարի, օրինակ, բարձրացել է 20 քանի սանտիմետրով եւ այլն, էս տարի էլ պիտի բարձրանար: Լրացուցիչ 100 միլիոն անցած տարի բաց չեն թողել: Այս տարի իջացրին մեծ արագությամբ, եթե էդ ամբողջ 170-ը պիտի բաց թողնեին 4-5 ամսվա ընթացքում, բաց թողեցին ոչ լրիվ մեկ ամսվա ընթացքում»:
Սեւանին առայժմ ոչնչով չի կարողանում օգնել նաեւ Արփա-Սեւան թունելը: Այն ամբողջ ծավալով չի աշխատում, իսկ ժամանակ առ ժամանակ նույնիսկ դադարեցնում է իր աշխատանքը թունելում առաջացող ճեղքվածները փակելու պատճառով. «Չէ՞ որ նրա վրա ժայռեր են, բան են, ցնցումներից, թե ինչից այնտեղ ճեղքվածներ են ստեղծվել»:
Սեւանին ոչնչով չի կարողանում օգնել նաեւ Որոտան-Արփա կոլեկտորը, որն արդեն 10 տարի պատրաստ է եւ Որոտան գետից ջուր պետք է հասցնի Արփային Սեւանա լիճ թափվելու համար: Որոտանից ոչ մի կաթիլ ջուր չի հասնում Սեւանա լիճ: Հիմնական խնդիրն այն է, որ կարելի է խուսափել Սեւանա լճի մակարդակի անկումից: Դրա համար պետք է խուսափել ջրի կորուստներից: Մյուս կողմից, ոռոգողների համար մեծ խնդիր են դարձել հիդրոէլեկտրակայանները, որոնք, օրինակ, միայն Արփա գետի վտակների վրա 10-ից ավելի են: Դրանցից մի քանիսը նույնիսկ խմելու ջրի պաշարներով են աշխատում. «Պարզվում է, որ փոքր հիդրոէլեկտրակայաններ կառուցելու համար թույլատրել են 7 թե 8 տեղում խմելու ջրի ցանցը օգտագործել փոքր հիդրոկայան կառուցելու համար»։
Հիդրոէլեկտրակայանների նման շահագործումը փոքրացնելուն կարող էր նպաստել արեւային էներգիան: Հենց Սեւանի վրա, ըստ էներգետիկ փորձագետի, կարելի է դնել արեւային մարտկոցներ, որոնք լիճը կպաշտպանեին արեւի ուղղակի ճառագայթներից. «Սեւանից տարեկան գոլորշանում է մոտավորապես 1 միլիարդ 100 միլիոն խորանարդ մետր ջուր»:
Ի դեպ, ըստ փորձագետի, Սեւանից ջրառը քչացնելուն շատ կօգնեին նաեւ ջրամբարները, սակայն դրանք առայժմ նախագծեր են, կառավարությունը զբաղվում է դրանցով: