Այսօր՝ 19 մարտի 2024թ., 00:00
ՀՀ-ի համար ըմբռնելի է էքսկլավ, անկլավների հարցն ավելի ուշ դիտարկելու մոտեցումը․ փոխվարչապետի գրասենյակ Այդ գաղափարն առաջարկողները չունեն հետագիծ ո՛չ կրթության մեջ, ո՛չ գիտության․ Ատոմ Մխիթարյան ԱԺ-ն գումարել է իր նիստերը. օրակարգում է ԵՄ դիտորդական առաքելության հետ համաձայնագրի վավերացման հարցը (տեսանյութ) ՀՀ իշխանություններն իրականում չեն պատրաստվում խզել ՌԴ-ի հետ որեւէ միջպետական պայմանագիր Քաղաքական հայտ ներկայացնելուց առաջ Կարապետյանը իրեն առնչվող հարցերի պետք է պատասխանի․ Մուրազի ՆԱՏՕ-ն ցանկանում է ադրբեջանական բանակը հասցնել դաշինքի չափանիշներին և «հասնել խաղաղության Երևանի և Բաքվի միջև» Օրվա խորհուրդ Սա զորբա, տգիտության ձեռագիր է․ պատգամավորը՝ ակադեմիական քաղաքի մասին Ինչպե՞ս և ինչո՞ւ է էլեկտրոնային դեղատոմսերի ներդրման որոշումը խախտում բժշկական գաղտնիքի իրավունքը Լյուքս դասի տիեզերական ճամփորդություններով զբաղվող ընկերությունը ուղևորներին կես միլիոն դոլարանոց ուտեստ կառաջարկի Rolls-Royce Ghost-ը «թոշակի կանցնի». նրան կփոխարինի նոր Alpina սեդանը Որքան կնստի ամեն մի ծառը Երեւան քաղաքի վրա. Բեգոյանը մանրամասներ հայտնեց Քնած մարդկանց ուղեղը հասկանում է արտաբերված բառերի իմաստը. գիտնականներ Հարի Քեյնը վնասվածք է ստացել Տավուշի նախկին մարզպետ Հովիկ Աբովյանը Հայաստանին կփոխանցի ավելի քան 608 մլն 634 հազար դրամ Նրա հետ վաղուց չեն բանակցում, այլ՝ պահանջում են. Արշակ Կարապետյանը հակադարձում է Նիկոլ Փաշինյանին Արագածոտնում ձյան առատ տեղումներ են (տեսանյութ) Ռուսական ընտրություններն ակնհայտորեն ոչ ազատ էին, ոչ արդար. Սպիտակ տուն Հռոմի պապ, Կիմ Չեն Ըն, Մադուրո. ովքեր են շնորհավորել Պուտինին Ոստիկանությունը հորդորում է կապել ամրագոտիները, այլապես՝ կտուգանեն ԵՄ Խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցության հարցը «Ցեղասպանության հակադարձում. Արցախի հայերի իրավունքների և անվտանգ վերադարձի ապահովում» խորագրով քննարկում ԱՄՆ Կոնգրեսում Սպասվող առատ տեղումներից չբողոքեք, մեզ ջուր է պետք․ Գագիկ Սուրենյան Առանց միջազգային արդարադատության հնարավոր չէ հասնել կայուն ու տևական խաղաղության. հայտարարություն 2023-ի սեպտեմբերից Հայաստանը լքած 7 825 արցախցիներ չեն վերադարձել. նոր տվյալներ Պուտինը հայտարարել է, որ համաձայն է եղել Նավալնիի փոխանակմանը Ադրբեջանցիներն ավերել են գետավանցի ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը «Ֆեներբահչեի» ֆուտբոլիստների եւ «Տրաբզոնսպորի» ֆանատների բախումը (տեսանյութ) Մոլդովայում ձերբակալել են ՌԴ դեսպանատունը հրկիզելու փորձ կատարած տղամարդուն Հարբած կինը կապված սավաններով փորձել է իջնել 4-րդ հարկից, սակայն վայր է ընկել և մահացել Մարսի մակերեսին միլիարդավոր խառնարանների ձևավորման համար մեկ երկնաքար է պատասխանատու Կլիմայի ակտիվիստները խափանել են Հռոմի հայտնի մարաթոնը՝ «մահաբեր ամռան» մասին նախազգուշացնելու համար Շիրակի մարզում, Ապարանի տարածաշրջանում և Ջերմուկում ձյուն է տեղում Հնագետները հայտնաբերել են, թե որտեղ է խորտակվել 17-րդ դարում անհետացած բրիտանական լեգենդար ռազմանավը Գերմանիայի նախագահը չի շնորհավորի Պուտինին նախագահական ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ․ Գերմանիայի նախագահի մամուլի քարտուղար Մեդվեդևը շնորհավորել է Ռուսաստանի թշնամիներին ընտրություններում Պուտինի հաղթանակի կապակցությամբ Մարտի 20-ի հանրահավաքը որևէ առնչություն չունի արցախյան ու հայաստանյան քաղաքական ուժերի հետ. Արտակ Բեգլարյան Այսօր մենք Հայաստանի հետ խաղաղ բանակցությունների ակտիվ փուլում ենք․ Ալիև Մարտունեցիներն ընդդիմադիր պատգամավորների հետ քննարկել են անվտանգային իրավիճակը Ստոլտենբերգ. Մենք հույս ունենք Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կայուն խաղաղության հասնել Օրվա խորհուրդ Քիրբի. Ուկրաինացիները նահանջում են պաշտպանության երկրորդ և երրորդ գիծ Արա Աբրահամյանի ներկայացուցիչը Մոսկվայի հայերի միությունում ծեծի է ենթարկել 20-ամյա երիտասարդին Ում է իրականում պատկանում Թաիրով 50/10 հասցեում գտնվող հողատարածքը. ով է զավթողը Տղամարդը կոտրել է Սյունիքի, Վայոց ձորի և Արարատի մարզերում տեղադրված բոլոր արագաչափերը Վլադիմիր Պուտինն, ըստ նախնական տվյալների, ընտրություններում ստացել է ձայների 87,68 %-ը 17-ամյա տղայի սպանության մեջ հիմնական մեղադրյալներից մեկը հայտնել է, որ դանակն իրեն փոխանցել է ընկերը․ մանրամասներ սպանության դեպքից Ռուսաստանցի թենիսիստներ Կարեն Խաչանովն ու Անդրեյ Ռուբլյովը բարեգործական հանդիպում են անցկացրել Լոս Անջելեսում Արցախից բռնի տեղահանված ընտանիքների համար Ֆերմերին երկարաժամկետ ազատազրկում է սպառնում՝ մուտանտ ոչխարներ բուծելու համար Ինչպես կարող եք կառուցել Ձեր տունը սահմանամերձ բնակավայրում ամբողջությամբ պետության ֆինանսավորմամբ. մանրամասներ (տեսանյութ) ԱՄՆ-ն Ճապոնիային է վերադարձրել Երկրորդ համաշխարհայինի ժամանակ հափշտակված 22 պատմական նմուշ Երգիչ Բրունո Մարսը Լաս Վեգասի խաղшտներից մեկին պարտք է 50 մլն դոլար Երևանի Ինֆորմատիկայի պետական քոլեջի ուսանողին սպանած անձին դատարանը կալանավորեց ՀՀ-ում օդի ջերմաստիճանը մարտի 19-ի ցերեկը կնվազի 5-7 աստիճանով, մարտի 20-22-ին նույնքան կբարձրանա ՔՊ-ի կողմից իմ նկատմամբ շատ մեծ ճնշում կար, որ պետք է քաղաքապետարանում բոլորին հանեմ, նոր մարդկանց բերեմ. Մարության 38-ամյա տղամարդը կրծքավանդակի ձախ կեսի հրազենային վնասվածքով Վանաձորի հիվանդանոց է տեղափոխվել ՌԴ-ում ընտրությունների քվեարկության վերջին օրն ավելի քան 50 մարդ է բերման ենթարկվել Պատժամիջոցները՝ Բաքվի վարչակարգը զսպող գործիք. Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան համահայկական միությունը ողջունել է Եվրախորհրդարանի բանաձևերը Ալեքսանդր Շիրվինդտի ժառանգության մասին մանրամասներ են հայտնի դարձել Ալեն Սիմոնյանն ուզում էր դառնալ քաղաքապետ և մի փոքր տխրել էր, որ չդարձավ. Մարության Ո΄չ քո հոր տարածքներն են, ո΄չ դու սուլթան ես, ո΄չ թագավոր ես, որ հիմա էլ հանձնում ես. Բագրատ Սրբազանը՝ 4 գյուղերի մասին Եթե ես չընտրվեմ, առնվազն արյունահեղություն կլինի. Թրամփ Մեր արտաքին քաղաքականության նպատակը կարծես մեր ընկերներին մեզ թշնամի դարձնելը լինի․ Լևոն Քոչարյան Բերման է ենթարկվել Մաստարայի վարչական ղեկավարը. նրա ծոցագրպանում կանեփ է հայտնաբերվել Մոսկվայի վրա թռչող ԱԹՍ–ի ոչնչացման պահը հայտնվել է համացանցում Եթե Փաշինյանը պատրաստ է տալ հայկական տարածքներ, պարտավոր է նաև պահանջել վերադարձնել ԼՂ ինքնավար մարզի կարգավիճակը․ Օսկանյան Ուկրաինան կկորցնի ավելի շատ տարածքներ. Իլոն Մասկի կանխատեսումը «Դոմոդեդովոյում» դեպի Մոսկվա թռչող ԱԹՍ է խոցվել․ քաղաքապետ Ինչ-որ մի տեղ պիտի կանգնի այդ նահանջը, թող Ոսկեպարում կանգնի. մենք պետք է կանգնեցնեք այդ նահանջը. Աջապահյան Մենք Սուրբ լեռ ունենք, Արարատն է․ Բագրատ Սրբազան «00 DD 000» համարանիշը ձեռք է բերել Սամվել Ալեքսանյանի փեսան ՌԴ նախագահի ընտրությունների արդյունքներից շատ բան է կախված. ՀՀ-ում ՌԴ դեսպան Կալանավորները չեն ենթարկվել ծառայողների պահանջներին և տեղափոխվել են պատժախցեր ՆԳՆ փրկարար ծառայությունը Զովունի գյուղի մոտ գտնվող գազալցակայանում տեղի ունեցած պայթյունից մանրամասներ է հայտնել Պատրաստվենք մեր կյանքի ամենակարևոր հանդիպմանը. Գալստյան կիրակի Կին ուղևորին չենթարկվելը վարորդի համար տխուր հետևանք է ունեցել Ռուսաստանի 8 շրջաններում 35 անօդաչու է խոցվել և գրավվել. Կրասնոդարի նավթավերամշակման գործարանում հրդեհ է բռնկվել Օրվա խորհուրդ ՏԵՂԵԿԱՆՔ № 41՝ Նիկոլ Փաշինյանին ընտրածների համար Խոշոր պայթյուն և փլուզում՝ Քանաքեռավանի գազալցակայանում․ աշխատակիցը մի քանի մետր շպրտվել է. նրա վիճակը ծայրահեղ ծանր է
Հարցում

Մայքլ Ռուբին. Կոնգրեսը պետք է Ադրբեջանին զրկի դեպի Իրան եւ Ռուսաստան ազատ ելքի հնարավորությունից

Զենքերն այժմ լռում են Լեռնային Ղարաբաղում, Հայաստանն ազատել է իր ռազմագերիներին, եւ դիվանագետները ճնշում են գործադրում Ադրբեջանի վրա, որպեսզի նա եւս նույնը անի: Այս մասին The National Interest-ի էջերում գրում է Ձեռներեցության ամերիկյան ինստիուտի գիտնական Մայքլ Ռուբինը:

«Միսնկի խումբը, որի համանախագահ երկրներն են ԱՄՆ-ն, Ֆրանսիան եւ Ռուսաստանը, ձգտում է վերականգնել իր դիվանագիտական նշանակությունը, քանի որ Ադրբեջանը կուրացրել է նրան եւ Պետքարտուղարությանն իր ռազմական հարձակմամբ 2020 թվականի սեպտեմբերին: Այդ գործողությունները հակասում են «Ազատության աջակցության ակտի» 907-րդ հոդվածին, որը ԱՄՆ-ին թույլ է տալիս ռազմական աջակցություն ցուցաբերել Ադրբեջանին:

Սենատի միջազգային հարաբերությունների հարցերով նախագահ, սենատոր Բոբ Մենենդեսը նշել է, որ ինչպես Թուրքիան, այնպես էլ նրա դաշինքն Ադրբեջանի հետ մարտահրավեր կներկայացնեն ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությանը Պետքարտուղարի պաշտոնում Էնթոնի Բլինքենի թեկնածության հաստատման հարցով լսումների ժամանակ: Բլինքենը քննադատել է Թուրքիային:

Այն դեպքում, երբ հայկական լոբբին աղմուկով քարոզում է Ցեղասպանության ճանաչումը ԱՄՆ-ում, ադրբեջանցի դիվանագետներն ու լոբբիստներն արդեն վաղուց ավելի հանդարտ, սակայն արդյունավետ դիրքորոշում են զբաղեցնում Կոնգրեսում, որտեղ նրանք երկուսը Ադրբեջանին ներկայացնում են որպես ահաբեկչության դեմ պատերազմում դաշնակցի եւ տարածաշրջանային հենարանի, որը պատրաստ է դիմակայելու Ռուսաստանին եւ Իրանին: Կարեւոր է նաեւ այն, որ Վաշինգտոնում Ադրբեջանի փորձառու եւ արդյունավետ դեսպան Էլին Սուլեյմանովը սենատորներին եւ կոնգրեսականներին հայտնում է, որ Հայաստանը կապված է ինչպես Իրանի, այնպես էլ Ռուսաստանի հետ:

Եվ դա ճիշտ է: Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի տնտեսական շրջափակումն ամրապնդում է Հայաստանի կապերը Իրանի եւ Ռուսաստանի հետ: Բացի այդ, Ռուսաստանը ռազմաբազա ունի Գյումրիում, սակայն այն ակտիվություն չի ցուցաբերում Հայաստանի կամ Կովկասի այլ վայրերում: Իմ կողմից հարցված հայերը, այդ թվում նրանք, ովքեր պաշտպանում են Արեւմուտքին, ասում են, որ ռուսական ներկայությունն ավելի շուտ զսպող գործոն է թուրքական եւ ադրբեջանական ագրեսիայի համար:

Այնուամենայնիվ, վերջին տարիներին Ադրբեջան-Իրան-Ռուսաստան կապերը խորացել են: Իրանի հետ Ադրբեջանի հարաբերությունները միշտ չէ, որ դրական են եղել: Այն դեպքում, երբ երկու երկրները դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատեցին 1992 թվականին, Բաքուն 1999-ին Իրանին մեղադրեց Հայաստանի օգտին լրտեսության մեջ: 2001-ին իրանական ռազմանավը ադրբեջանական հետախուզական նավին կոչ է արել դադարեցնել գործողությունները Կասպից ծովի վիճելի գոտում: Ադրբեջանցի գործընկերների հետ Իրանի պաշտոնյաների բախումները տեղի են ունեցել անվտանգության ոլորտում Իսրայելի հետ Ադրբեջանի համագործակցության պատճառով:

Սակայն վերջին տարիներին Բաքվի եւ Թեհրանի հարաբերությունները խորանում են: Օրինակ, 2004 թվականի օգոստոսին երկու երկրները պայմանավորվեցին գազի փոխանակման հարցով 25-ամյա պայմանագրի շուրջ, որով Իրանը գազ է մատակարարում Նախիջեւանին, որը ելք չունի դեպի ծով, իսկ Ադրբեջանը գազ է մատակարարում Իրանի հյուսիսարեւելյան նահանգին:

Վերջին տարիներին նման համագործակցությունը խորացել է: 2014-ի ապրիլին Ալիեւը մեկնել է Թեհրան, որտեղ Իրանի գերագույն առաջնորդ Ալի Խամենեիի հետ խոսել է ադրբեջանաիրանական կապերն ընդլայնելու կարեւորության մասին:

2015-ին կապերը խորացել են: Իրանը հայտարարել է, որ ԼՂ հարցով աջակցում է Ադրբեջանին, եւ երկու երկրները պաշտպանության հարցերի համատեղ հանձնաժողով են ձեւավորել: 6 ամիս անց երկու երկրները հյուսիս-հարավ երկաթուղու կառուցման հարցով հուշագիր են ստորագրել, որն ամրապնդել է Իրան-Ադրբեջան-Ռուսաստան կապերը: Դրանից հետո Բաքուն եւ Թեհրանը երկու երկրների էներգահամակարգերի միացման մասին պայմանավորվածություն են ձեռք բերել: 2016-ի փետրվարին Ալիեւը կրկին Իրան է մեկնել, որտեղ 11 փաստաթուղթ է ստորագրել Արաքս գետի վրա հիդրոէլեկտրակայանների կառուցման մասին:

Հետագա հայտարարությունները ցույց են տվել, որ այդ համաձայնությունները ոչ միայն ցանկալի էին, այլ նաեւ իրական, քանի որ երկու երկրները կատարել են իրենց պարտավորությունները: Վերջին տասնամյակում Իրանում ադրբեջանական ներմուծումը ավելացել է 4 անգամ եւ կազմել գրեթե 500 մլն դոլար: Քանի որ Թրամփի վարչակազմն Իրանի վրա առավելագույն ճնշման արշավ է իրականացրել, Ադրբեջան դարձել է փրկող օղակ ԻԻՀ-ի համար: Պատկերացրեք՝ 2020-ի հունվարից օգոստոս ամիսներին Ռուսաստանում իրանական արտահանումն Ադրբեջանի միջոցով կազմել է 1,5 մլրդ դոլար, անցած տարի նույն ժամանակահատվածում ընդհանուր գումարը կազմել է ընդամենը 4,3 մլն դոլար:

Երկկողմ հարաբերությունների այլ ասպեկտներ եւս մտահոգում են Վաշինգտոնին: 2016-ի հունիսին Գերմանիա այցի ժամանակ Ալիեւը խոստովանել է, որ Ադրբեջանը զենք է գնել Իրանից: 2018-ին երկու երկրները ռազմատեխնիկայի համատեղ արտադրության շուրջ համաձայնագիր են կնքել: Դա նշանակում է, որ Ադրբեջանին ԱՄՆ զենքի վաճառքը կարող է հանգեցնել Իրանի զենքի ներքին արդյունաբերության լավացման:

Թեհրանը եւ Բաքուն ստորագրել են նաեւ հուշագիր ԶԼՄ-ների ոլորտում համագործակցությունն ընդլայնելու շուրջ: 2017-ի մարտին Թեհրանում հանդիպման ժամանակ Ալիեւը Խամենեիին ասել է, որ երկու երկրներն ակտիվորեն աջակցում են միմյանց միջազգային կազմակերպություններում: 2016-ին Ադրբեջանը, Իրանն ու Ռուսաստանը եռակողմ գագաթաժողով են անցկացրել ռազմավարական հանգույցն առաջ տանելու հարցով:

Ոչ պակաս կարեւոր է նաեւ հյուսիս-հարավ միջանցքի հետագա զարգացումը: Տվյալ միջանցքի իրականացման համար Ալիեւն Իրանին 500 մլն դոլարի չափով վարկ է տրամադրել:

Ալիեւն այժմ բացահայտ հպարտանում է, որ Իրան- Ադրբեջան-Ռուսաստան համագործակցությունն ընթանում է Հայաստանի հաշվին: 2021-ի ամանորյա ուղդերձում նա հայտարարել է, որ «գոյություն ունի եռակողմ ձեւաչափ Ադրբեջանի, Ռուսաստանի եւ Իրանի մասնակցությամբ»: «Արդյո՞ք Հայաստանը նման ձեւաչափ ունի այլ երկրների հետ: Ո՛չ: Դա ապացույց է, թե որքան ճիշտ է մեր քաղաքականությունը»,-ասել է Ալիեւը:

Ոչ պակաս զարմանալի էր Ադրբեջանը շրջադարձը դեպի Ռուսաստան: Իսկապես, Ալիեւն արագ է իրեն դրսեւորում որպես ռուսամետ նախագահ Այազ Մութալիբովի ժամանակներից ի վեր, ով ղեկավարել է Ադրբեջանը 1991-1992-ին: Դրան հաջորդող տարիներին երկու երկրների միջեւ ջերմ հարաբերություններ են հաստատվել, սակայն 2008-ին վրացական պատերազմը, կարծես, շրջադարձային պահ է դարձել, քանի որ հակամարտությունը թուլացրել է Բաքվի հավատը: Վրաստանում ռազմական գործողությունների դադարեցումից հետո ընդամենը մեկ ամիս անց Ալիեւը մեկնել է Մոսկվա, որպեսզի հիմք դնի Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ նոր հարաբերությունների համար:

2010 թվականին Մոսկվայի եւ Բաքվի միջեւ սահմանների պաշտոնական դելիմիտացիան վերացրել է տնտեսական համագործակցության ճանապարհին գլխավոր խոչընդոտը: Եթե 2001-ին Ռուսաստանից Ադրբեջանի ներմուծումը կազմել է մոտ 100 մլն դոլար, ապա այսօր այն գերազանցում է 2 մլրդ դոլարը: Միեւնույն ժամանակ, Ալիեւը Ռուսաստանին թույլ է տվել ընդլայնել Ադրբեջանում մշակութային եւ կրթական ծրագրերը: Իսկապես, վերջին տասնամյակում բազմաթիվ տնտեսական համաձայնագրեր են կնքվել: Օրինակ, 2017-ին ադրբեջանական բանակը, ինչպես հաղորդվում է, ՌԴ-ից ստացել է «Խրիզանտեմա-Ս» հրթիռային համալիրներ: 2018-ին Ադրբեջանը Ադրբեջանի եւ Ռուսաստանի պաշտոնյաների համար համաժողով է անցկացրել Ջոջուգ Մարջանլիում՝ քաղաք, որը դուրս է եկել Հայաստանի վերահսկողությունից 2016-ի ապրիլին քառօրյա պատերազմի արդյունքում: Հատկանշական է, որ համաժողովը կրել է «Բաքու-Մոսկվա աշխարհաքաղաքական հանգույց: Ադրբեջանը որպես Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի միակ դաշնակից» անվանումը: 2020-ի ապրիլի 4-ին ՌԴ ԱԳՆ-ն Ադրբեջանը հայտարարել է «ՌԴ գլխավոր ռազմավարական գործընկեր»: Այսօր Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը բացահայտ քննարկում են միջուկային ոլորտում համագործակցությունը:

ԱՄՆ-ի ռազմավարական դիրքը տուժել է, քանի որ եւ՛ Ջորջ Բուշի, եւ՛ Բարաք Օբամայի, եւ՛ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը ցանկանում էին Վլադիմիր Պուտինի մեջ տեսնել արդյունավետ համագործակցության պատրաստակամությունը: Նույն պատկերն է եղել նաեւ Թուրքիայի եւ Չինաստանի հետ կապերում: Ցավոք, այժմ նման ցուցակում պետք է ներառել նաեւ Ադրբեջանին: Միեւնույն ժամանակ, Ադրբեջանը ռազմավարական դաշնակից է դարձել Ռուսաստանի եւ Իրանի համար՝ պահպանելով իր արեւմտամետ ճակատը միայն նրա համար, որպեսզի խուսափի Վաշինգտոնում իր ռազմավարական շրջադարձի համար պատասխանատվությունից: Այլ կերպ ասած՝ Ադրբեջանին զինել կամ աջակցել կնշանակի հնարավորություն տալ Կրեմլին եւ Խամենեիին»,-գրում է Մայքլ Ռուբինը:

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan